Jengibre: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
tNo edit summary
1. lerroa:
{{taxotaula automatikoa}}
'''Jengibrea''' (''Zingiber officinale'') [[espezia]] bat da, tropikoko landare iraunkor baten [[errizoma]] edo lurrazpiko [[zurtoin]]a da. Hain aspalditik lantzen da non ez baita gaur egun jengibrearen basa-landarerik aurkitzen. Errizoma horiek lurrean sartuz ugaltzen da. Txinako nabigatzaileek itsasontzietan eramaten zituzten zeharkaldi luzeetarako, kutxetan landatuta, [[eskorbuto]]<nowiki/>ari aurre egiteko.
 
Transplantea erraza bada ere, hozte sistemak, aireko garraioa eta berotegiak asmatu aurretik, jengibrea bidaia luzea eginda iristen zen, almibarrean kontserbatuta edo, maizago, lehortuta, osorik nahiz hautsetan kontsumitzeko.
[[India]]n jatorria izanda ezaguna zen jada erromatarrentzat, lurrezko ontzi txikitan ekar arazten zutelarik.
 
[[India]]n jatorria izanda ezaguna zen jada erromatarrentzat, eta lurrezko ontzi txikitan ekar araztenekarrarazten zutelarikzuten.
Behin lurretik atera ondoren garbitu eta eguzkitan lehortzen uzten da bere pisuaren hiru laurdenak galtzeraino. Honela, bere zapore [[Min (dastamena)|min]] bereziagatik guztiz gutiziatua den espezia bikainean bihurtzen da.
 
Behin lurretik atera ondoren garbitu eta eguzkitan lehortzen uzten da bere pisuaren hiru laurdenak galtzeraino. Honela, bere zapore [[Min (dastamena)|min]] bereziagatik guztiz gutiziatua den espezia bikaineanbikaina bihurtzen da.
 
== Etimologia ==
Hitza euskarara [[gaztelania|gaztelerako]] {{lang|es|jengibre}} eta [[frantses]]ezko {{lang|fr|gingembre}} hitzetatik etorri da. Hauek [[Erdi Aroa|Erdi Aroko]] [[latin]]ezko ''gingiber, zingeber'' hitzetatik, [[latin]]eko {{lang|la|zingiberi}} hitzetik eratorria. Latinera [[Antzinako Greziera]]tik etorri zen, {{lang|grc|ζιγγίβερις}} (''zingíberis''). Grezierara [[India]]ko hizkuntzetatik etorri zen: {{lang-pi|siṅgivēra}}, {{lang-sa|शृङ्गवेर|śṛṅgavera}}. Honaino iritsita bi teoria ezberdin daude. Sanskritoz {{lang|sa|शृङ्गं}} hitzak ''adar'' esan nahi du, bianabaina baliteke hau interpretazioherri [[folketimologia musika|folk]] bat izatea. Beste teoriak dio [[tamilera]]tik datorrela, eta ''jengibre sustraia'' esateko erabiltzen zen modua izatea: {{lang-ta|இஞ்சி|inci}} eta {{lang|ta|வேர்|ver}}.
 
== Sukaldean ==
[[Fitxategi:Ingwer 2 fcm.jpg|thumb|ezkerrera|Jengibrearen [[errizoma]].]]
 
[[Curry]] edo bestelako espezien nahasketetan oso erabilia da eta bere lekua du entsaladetarako saltsetan eta gozogintzan. Garai batean [[ardo]] eta [[garagardo]]ari ere botatzen zitzaion.
botatzen zitzaion.
 
== Kanpo estekak ==