Archaeopteryx: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Gartxoak (eztabaida | ekarpenak)
Gartxoak (eztabaida | ekarpenak)
No edit summary
1. lerroa:
{{izenburu etzana}}
{{taxotaula automatikoa}}
'''''Archaeopteryx''''' ([[antzinako greziera]]zko ἀρχαῖος ''archaīos'', "antzinakoa" eta πτέρυξ ''ptéryx'', "hego" edo "luma" hitzak elkartuta sorturiko izena, «antzinako hegoa» esan nahi duena) edo batzuetan '''''Urvogel''''' ([[alemaniera]]zko izenak «jatorrizko hegaztia» esan nahi du) [[hegazti]] genero [[fosil]]a da, eta hegazti eta [[narrasti]]en bitartekotzat jotzen da<ref name=":0">{{Erreferentzia|izenburua=Archaeopteryx|url=https://ucmp.berkeley.edu/diapsids/birds/archaeopteryx.html|aldizkaria=ucmp.berkeley.edu|sartze-data=2021-01-18}}</ref>. Historikoki hegazti zaharrena kontsideratu izan da, baina hegazti antzeko fosil berriak aurkitu dira<ref name=":1">{{Erreferentzia|izena=Pascal|abizena=Godefroit|izenburua=A Jurassic avialan dinosaur from China resolves the early phylogenetic history of birds|orrialdeak=359–362|hizkuntza=en|abizena2=Cau|abizena3=Dong-Yu|abizena4=Escuillié|abizena5=Wenhao|abizena6=Dyke|izena2=Andrea|izena3=Hu|izena4=François|izena5=Wu|izena6=Gareth|data=2013-06|url=https://www.nature.com/articles/nature12168|aldizkaria=Nature|alea=7454|zenbakia=498|issn=1476-4687|doi=10.1038/nature12168|sartze-data=2021-01-18}}</ref> eta zalantzatan jartzen da zaharrena den, eta baita hegaztia den ere<ref>{{Erreferentzia|izena=Matt|abizena=Kaplan|izenburua=Archaeopteryx no longer first bird|orrialdeak=news.2011.443|hizkuntza=en|data=2011-07-27|url=http://www.nature.com/articles/news.2011.443|aldizkaria=Nature|issn=0028-0836|doi=10.1038/news.2011.443|sartze-data=2021-01-18}}</ref>. Gaur egungo [[Mika (hegaztia)|mika]] baten antza zeukan itxuran eta ale handienak [[erroi]] baten tamainara iristen ziren<ref name=":2">{{Erreferentzia|izena=Gregory M.|abizena=Erickson|izenburua=Was Dinosaurian Physiology Inherited by Birds? Reconciling Slow Growth in Archaeopteryx|orrialdeak=e7390|hizkuntza=en|abizena2=Rauhut|abizena3=Zhou|abizena4=Turner|abizena5=Inouye|abizena6=Hu|abizena7=Norell|izena2=Oliver W. M.|izena3=Zhonghe|izena4=Alan H.|izena5=Brian D.|izena6=Dongyu|izena7=Mark A.|data=2009-10-09|url=https://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0007390|aldizkaria=PLOS ONE|alea=10|zenbakia=4|issn=1932-6203|pmid=19816582|pmc=PMC2756958|doi=10.1371/journal.pone.0007390|sartze-data=2021-01-18}}</ref>.
 
[[Jurasiko Berantiar]]rean bizi izan zen ''Archaeopteryx''-a, duela 150 milioi urte inguru<ref name=":0" />. Europa sakonera txikiko itsaso batetako uhartedia zen garaian bizi izan zen. Klima tropikal beroa zuen, izan ere ekuadorretik gertuago baitzegoen eremua.