Archaeopteryx: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Autoritate kontrola jartzea
Gartxoak (eztabaida | ekarpenak)
No edit summary
1. lerroa:
{{lanean|Gartxoak}}
{{taxotaula automatikoa
{{izenburu etzana}}
| fossil range = {{fosilaren garaia|Titoniar}}
{{taxotaula automatikoa}}
| subdivision ranks = Espezieak
'''''Archaeopteryx''''' ([[antzinako greziera]]zko ἀρχαῖος ''archaīos'', "zaharra" eta πτέρυξ ''ptéryx'', "hego" edo "luma" hitzak elkartuta sorturiko izena, «hego zaharra» esan nahi duena) [[hegazti]] genero [[fosil]]a da, eta hegazti eta [[narrasti]]en bitartekotzat jotzen da. Historikoki hegazti zaharrena kontsideratu izan da, baina hegazti antzeko fosil berriak aurkitu dira eta zalantzatan jartzen da zaharrena den, eta baita hegaztia den ere. Gaur egungo [[Mika (hegaztia)|mika]] baten antza zeukan itxuran eta ale handienak [[erroi]] baten tamainara iristen ziren.
| subdivision =
* ''A. lithographica''
* ''A. bavarica''
}}
'''''Archaeopteryx''''' [[genero (biologia)|generoko]] [[hegazti]] [[fosil]]a da. Duela 150 milioi urte bizi izan zen. [[Oilo]]a baino zerbait txikiagoa zen, [[baraila]]n hortzak eta oso begi handiak zituen. Aurreko gorputz-adarretan hiru behatz zituen, azazkalekin, [[bizkarrezur]]ra isats luze batez bukatua, eta isatsa, enborra eta lau gorputz-adarrak luma luzez estaliak zituen. Ezagutzen den hegaztirik zaharrena da, eta hegazti eta [[narrasti]]en bitartekotzat jotzen da. [[Bavaria]]ko Solenhofenen aurkitu zen 1860an lehen aldiz.
 
[[Jurasiko Berantiar]]rean bizi izan zen ''Archaeopteryx''-a, duela 150 milioi urte inguru. Europa sakonera txikiko itsaso batetako uhartedia zen garaian bizi izan zen. Klima tropikal beroa zuen, izan ere ekuadorretik gertuago baitzegoen eremua.
== Erreferentziak ==
 
Guztira 11 fosil baino ez dira aurkitu, denak [[Alemania]]n. Aurrenekoa 1860 edo 1861. urtean jasotako luma baten fosila izan zen, [[Bavaria]]ko Solenhofen-en aurkitu zena. [[Charles Darwin]]ek ''[[Espezieen jatorriaz]]'' argitaratu eta handik bi urte eskasera izan zen, eta ''Archaeopteryx''-aren aurkikuntzak Darwinen eboluzioaren inguruko teoriak baieztatzeko giltza bihurtu zen.
 
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda|30em}}
{{ lur | data=2011-12-27}}
 
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
 
[[Kategoria:Desagertutako hegaztiak]]
[[Kategoria:Dinosauroak]]