Madril-Barajas aireportua: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Reverted edits by 188.127.169.224 (talk) to last version by Lainobeltz: unexplained content removal
Etiketak: lehengoratzea SWViewer [1.4]
No edit summary
1. lerroa:
{{eraikin infotaula
| izena = Adolfo Suárez Madrid-Barajas
| irudia = Barajas_overview1.jpg
| NAGE = MAD
| NAZE = LEMD
| mota = publikoa
| eragilea = Aena
| hiria = [[Madril]]
| herrialdea = [[Espainia]]
| altuera = 610
| koordenatuak = {{koord|40|29|16|N|3|33|38|W}}
| norabidea = 15R/33L<br />15L/33R<br />18L/36R<br />18R/36L
| luzera = 4.100<br />3.500<br />3.500<br />4.540
| gainazala = Asfaltoa<br />Asfaltoa<br />Asfaltoa<br />Asfaltoa
| estatistikaurtea = 2014
| bidaiariak = 41.833.374
| aldaketa1 = {{gora}}%5,3
| zama = 366.644.000
| aldaketa2 = {{gora}}%5,8
| eragiketak = 342.601
| aldaketa3 = {{gora}}%2,9
}}
[[Fitxategi:Aeropuerto de Madrid-Barajas - Exterior 04.jpg|thumb|width|300px|T4 terminalaren ikuspegia gauez.]]
'''Adolfo Suárez Madril-Barajas aireportua''' ({{lang-es|Aeropuerto Adolfo Suárez Madrid-Barajas}}) ([[Aireportuen NAGE kodea|IATA]]: '''MAD''', [[Aireportuen NAZE kodea|NAZE]]: '''LEMD''') [[Madril]]go ([[Espainia]]) nazioarteko [[aireportu]] nagusia da, [[1928]]an irekia. Espainiako aireporturik handiena da, eta, 2011. eta 2010. urteetan 49&nbsp;milioi bidaiarik baino gehiagok erabili zutelarik,<ref name=aenapax>{{es}} [http://www.aena.es/csee/Satellite?pagename=Estadisticas/Home «Estadísticas tráfico: Pasajeros, operaciones y carga»], ''Aena.es''</ref> Estatu horretan bidaiari gehien garraiatzen dituena ere bai. Madrilgo udalerrian dago, hiri horren erdigunetik 13 [[kilometro]]ra, Barajas auzoan.
 
[[Iberia (enpresa)|Iberia]] aire konpainiaren operazio-toki nagusia da, eta Iberiak bideratzen du aireportuko trafikoaren %&nbsp;60 inguru. [[2005]]. urtean 41.963.197 bidaiari igaro ziren Adolfo Suárez aireportutik: [[Europa]]ko aireportuetan bosgarrena eta mundukoen artean hambigarrena bihurtu zuen kopuru horrek.
 
[[2006]]ko [[otsailaren 5]]ean T4 terminala eta lur hartzeko pista berriak martxan jarri ziren, aireportuaren kapazitatea urteko 70.000.000 bidaiarira iristeko. Terminal berria Iberia eta [[Oneworld]] taldeko kideek ([[British Airways]], [[American Airlines]] eta abar) erabiltzen dute, eta terminal zaharrak [[Air Europa]], [[SkyTeam]] eta [[Star Alliance]] taldeei utzi zaizkie.
 
== Hegaldiak ==
 
=== Lehenengo terminala (T1) ===
{{Hegaldi taula|align=left|
* '''Aer Lingus:''' [[Cork]], [[Dublin]]
* '''Aerolineas Argentinas:''' [[Buenos Aires|Buenos Aires-Ezeiza]]
* '''Aeromexico:''' [[Mexiko Hiria]], [[Monterrey]]
* '''Aerosur:''' [[Sierrako Santa Kruz]]
* '''Air Canada:''' [[Toronto|Toronto-Pearson]]
* '''Air China:''' [[Pekin|Beijing]], [[São Paulo|Sao Paulo-Guarulhos]]
* '''Air Europa'''<small>(nazioarteko hegaldiak)</small>: [[Agadir]], [[Budapest]], [[Buenos Aires|Buenos Aires-Ezeiza]], [[Cancún]], [[Caracas]], [[Dakar]], [[Habana|Habana-José Martí]], [[Marrakex|Marrakech]], [[Praga]], [[Punta Cana]], [[Salvador]], [[Santo Domingo]], [[Tunisia]], [[Varsovia]]
* '''Air France:''' [[Paris|Paris-Charles de Gaulle]]
:Cityjet: [[Londres|Londres-City]]
:Brit Air: [[Lyon|Lyon-Satolas]], [[Tolosa Okzitania|Tolosa]]
* '''Alitalia''': [[Milan|Milan-Malpensa]], [[Milan|Milan-Linate]], [[Erroma|Erroma-Fiumicino]]
* '''Air Transat:''' [[Montreal|Montreal-Trudeau]], [[Toronto]]
* '''A.S. Air-X:''' [[Oslo]]
* '''Atlas Blue:''' [[Marrakex|Marrakech]], [[Tanger]]
* '''Blue Air:''' [[Bukarest]]
* '''BRA Transportes Aereos:''' [[Lisboa]], [[Recife]], [[São Paulo|Sao Paulo-Guarulhos]], [[Salvador]]
* '''Bulgaria Air:''' [[Bartzelona]], [[Sofia]]
* '''Condor:''' [[Munich]]
* '''Cubana de Aviación:''' [[Habana|Habana-José Martí]], [[Santiago (Kuba)|Santiago]]
* '''Delta Air Lines:''' [[Atlanta]], [[New York|New York-JFK]]
* '''easyJet:''' [[Asturiasko Printzerria|Asturias]], [[Coruña|A Coruña]], [[Berlin|Berln-Schönefeld]], [[Bristol]], [[Casablanca]], [[Edinburgh|Edinburg]], [[Liverpool]], [[Londres|Londres-Luton]], [[Londres|Londres-Gatwick]], [[Lyon|Lyon-Satolas]], [[Marrakex|Marrakech]], [[Milan|Milan-Malpensa]], [[Paris|Paris-Orly]], [[Erroma|Erroma-Ciampino]], [[Tanger|Tanger-Ibn Batouta]], [[Tolosa Okzitania|Tolosa]]
:easyJet Switzerland: [[Basilea|Basilea/Mulhouse]], [[Geneva]]
* '''Germanwings:''' [[Kolonia (Alemania)|Köln/Bonn]], [[Stuttgart]]
* '''Korean Air:''' [[Seul]]
* '''KLM:''' [[Amsterdam|Amsterdam-Schiphol]]
* '''LOT:''' [[Varsovia]]
* '''L.T.E. International Airways:''' [[Bergamo|Bergamo-Orio al Serio]], [[Venezia]]
* '''Lufthansa:''' [[Düsseldorf|Dusseldorf]], [[Frankfurt am Main|Frankfurt]], [[Hanburgo|Hamburgo]], [[Munich]]
* '''Meridiana:''' [[Florentzia]]
* '''My Way:''' [[Bolonia]]
* '''Qatar Airways:''' [[Doha]]
* '''Ryanair:''' [[Billund]], [[Bournemouth]], [[Charleroi]], [[Dublin]], [[Eindhoven]], [[Göteborg|Göteborg-Save]], [[Malmo|Malmo-Sturup]], [[Marseilla|Marsella]], [[Nottingham|Nottingham-East Midlands]], [[Porto]], [[Oslo|Olso-Sandefjord]], [[Frankfurt am Main|Frankfurt-Hahn]], [[Beauvais]], [[Erroma|Erroma-Ciampino]], [[Shannon]], [[Santander]]
* '''Santa Barbara Airlines:''' [[Caracas]]
* '''Saudi Arabian Airlines:''' [[Jidda|Jeddah]], [[Milan|Milan-Malpensa]], [[Riad]]
* '''Scandinavian Airlines System - SAS:''' [[Kopenhage]], [[Oslo]]
* '''Swiss International Air Lines:''' [[Zürich|Zurich]]
* '''TESIS:''' [[Tripoli]]
* '''Thai Airways International:''' [[Bangkok]]
* '''transavia.com:''' [[Amsterdam|Amsterdam-Schiphol]]
* '''Travel Servis:''' [[Praga]]
* '''Tunisair:''' [[Tunisia]]
}}
 
=== Bigarren terminala (T2) ===
{{Hegaldi taula|align=left|
* '''Air Europa'''<small>(gertuko hegaldiak)</small>: [[Bartzelona]], [[Fuerteventura]], [[Kanaria Handia]], [[Eivissa (udalerria)|Eivissa]], [[Lanzarote]], [[Málaga|Malaga]], [[Milan|Milan-Malpensa]], [[Palma Mallorcakoa|Palma]], [[Paris|Paris-Orly]], [[Erroma|Erroma-Fiumicino]], [[Santander]], [[Tenerife|Ipar Tenerife]], [[Tenerife|Hego Tenerife]], [[Vigo]]
* '''TAP Air Portugal:''' [[Madeira]], [[Lisboa]]
:Portugalia Airlines: [[Lisboa]], [[Porto]]
}}
 
=== Hirugarren terminala (T3) ===
{{Hegaldi taula|align=left|
* '''Lagun Air:''' [[Leon (argipena)|Leon]]
}}
 
=== Laugarren terminala (T4 eta T4S) ===
 
{{Hegaldi taula|align=left|
* '''Aeroflot:''' [[Mosku|Mosku-Sheremetyevo]]
116 ⟶ 26 lerroa:
* '''Vueling Airlines:''' [[Amsterdam|Amsterdam-Schiphol]], [[Bartzelona]], [[Jerez de la Frontera|Xerez]], [[Lisboa]], [[Málaga|Malaga]], [[Milan|Milan-Malpensa]], [[Palma Mallorcakoa|Palma]], [[Paris|Paris-Charles de Gaulle]], [[Erroma|Erroma-Fiumicino]], Donejakue Konpostelakoa, [[Venezia]]
}}
 
== Bidaiariak ==
<div class="floatright">
{| style="border:solid 1px #aaa;" cellpadding="10" cellspacing="0"
|+'''Madril-Barajas nazioarteko aireportuko bidaiari kopuruaren bilakaera 2000-2013 (milioi bidaiari)'''
|-
| <timeline>
ImageSize = width:auto height:250 barincrement:39
PlotArea = left:30 bottom:15 top:10 right:15
AlignBars = justify
Period = from:30 till:55
TimeAxis = orientation:vertical
 
Colors =
id:gray value:gray(0.5)
id:line1 value:gray(0.9)
id:line2 value:gray(0.7)
 
ScaleMajor = start:30 increment:5 gridcolor:line2
ScaleMinor = start:30 increment:5 gridcolor:line1
 
PlotData=
color:blue width:20
bar:2000 from:start till:32.893
bar:2001 from:start till:34.048
bar:2002 from:start till:33.913
bar:2003 from:start till:35.854
bar:2004 from:start till:38.705
bar:2005 from:start till:41.940
bar:2006 from:start till:45.501
bar:2007 from:start till:52.123
bar:2008 from:start till:50.824
bar:2009 from:start till:48.251
bar:2010 from:start till:49.845
bar:2011 from:start till:49.644
bar:2012 from:start till:45.177
bar:2013 from:start till:39.729
</timeline>
|-
|Eguneratua: 2013ko apirilaren 6a.<ref>{{erreferentzia |url = http://estadisticas.aena.es/csee/Satellite?Language=ES_ES&c=Page&cid=1113582476721&pagename=Estadisticas%2FEstadisticas&periodoInforme=Anual |izenburua = AENA |formatua = xls |sartze-data = 2014-01-31 |hizkuntza = es}}</ref>
|}
</div>
 
{| class="wikitaula"
! Urtea !! Bidaiariak<ref>http://estadisticas.aena.es/csee/Satellite?Language=ES_ES&c=Page&cid=1113582476721&pagename=Estadisticas%2FEstadisticas&periodoInforme=Anual</ref>
|-
| 2000 || 32.893.190
|-
| 2001 || 34.047.931
|-
| 2002 || 33.913.456
|-
| 2003 || 35.854.293
|-
| 2004 || 38.704.731
|-
| 2005 || 41.940.059
|-
| 2006 || 45.501.168
|-
| 2007 || 52.122.702
|-
| 2008 || 50.824.435
|-
| 2009 || 48.250.784
|-
| 2010 || 49.844.596
|-
| 2011 || 49.644.302
|-
| 2012 || 45.176.978
|-
| 2013 || 39.729.027
|}
 
== Istripuak eta gorabeherak ==
* 1972ko irailaren 30ean, Spantax konpainiaren Douglas C-47B EC-AQE hegazkinak lurra jo zuen aireratzean. Gizabanako bat hil zen.
* 1979ko uztailaren 29an, eraso hirukoitz baten barruan, [[ETA politiko-militarra]]k bonba leherrarazi zuen. Hiru gizabanako hil ziren.
* 1983ko azaroaren 27an, Avianca konpainiaren 011 hegaldiak lurra jo zuen lurreratzera zihoala. 181 lagun hil ziren.
* 1983ko abenduaren 7an, Iberiaren [[Boeing 727]] hegazkin batek (350 hegaldia), aireratzen ari zela, Aviaco konpainiaren [[McDonnell Douglas DC-9]] hegazkin batekin (134 hegaldia) talka egin zuen. 135 lagun hil ziren.
* 2006ko uztailaren 15ean, Thai Airways International konpainiaren Boeing 747-400 HS-TGY hegazkinak (TG943 hegaldia) Air France konpainiaren ERJ-145 hegazkinarekin talka egin zuen. Ez zen zauriturik izan.
* 2006ko abenduaren 30ean, [[Euskadi Ta Askatasuna|ETAk]] [[Barajasko T4ko atentatua|lehergailua zartarazi zuen 4. terminaleko aparkalekuaren D moduluan]]. Bi lagun hil ziren.
* 2008ko abuztuaren 20an, Spanair konpainiaren 5022 hegaldiak lurra jo zuen aireratu eta berehala. 154 lagun hil ziren.
* 2010eko abenduaren 3an, Espainiako aire trafikoaren kontrolatzaile guztiek egindako greba basatian, Madril–Barajas aireportua itxita geratu zen. [[Espainiako Gobernua]]k [[Espainiako Indar Armatuak|Espainiako Armadari]] baimena eman zion aire trafikoa kontrolatzeko eragiketak bere esku har zitzan.<ref name="theguardian1">{{en}} [http://www.guardian.co.uk/world/2010/dec/04/spanish-airport-strike-state-emergency «Spanish airports reopen after strike causes holiday chaos»], ''The Guardian'', 2010-12-04.</ref> Abenduaren 4ko goizean, [[alerta egoera]] deklaratu zuen Gobernuak, eta kontrolatzaileei lanera itzultzeko agindu. Handik lasterrera, kontrolatzaileak lanera itzultzen hasi ziren, eta greba bertan behera utzi zuten.<ref name="telegraph1">{{en}} [http://www.telegraph.co.uk/travel/travelnews/8181158/Spanish-air-traffic-controllers-marched-back-to-work-as-airports-reopen.html «Spanish air traffic controllers marched back to work as airports reopen»], ''The Daily Telegraph'', 2010-12-04.</ref>
 
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda}}
 
== Ikus, gainera ==
* [[Munduko aireporturik erabilienak bidaiarien arabera]]
 
== Kanpo estekak ==
 
* {{es}} [http://www.aena.es/csee/Satellite?pagename=Estandar%2FPage%2FAeropuerto&c=Page&Language=ES_ES&MO=0&SMO=-1&recortar=0&nombreSelect=vaereo&SiteName=MAD%26cid%3D1049727006353 Aenaren web gunean informazioa]
{{autoritate kontrola}}
 
{{Espainiako aireportuak}}
 
{{Europar Batasuneko aireportu nagusiak}}
 
[[Kategoria:Espainiako aireportuak]]
[[Kategoria:Madrilgo Erkidegoko garraioa]]
[[Kategoria:Madrilgo garraioa]]
[[Kategoria:Barajas]]
[[Kategoria:1931n sortutako aireportuak]]