Hostoen kolore-aldaketa: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Zorion (eztabaida | ekarpenak)
No edit summary
Zorion (eztabaida | ekarpenak)
No edit summary
9. lerroa:
[[Fitxategi:Chlorophyll_ab_spectra-fr.svg|thumb|Berdez a klorofilaren xurgatze-espektroa eta gorriz b klorofilaren xurgatze-espektroa.]]
[[Fitxategi:Kaiserstuhl_-_Herbst_-_Rebblatt_im_Gegenlicht.jpg|thumb|Hosto horretan, [[Hostoen morfologia|zainak]] berde egon ziren, eta beste ehunak gorri.]]
Hosto bat berdea da, [[klorofila]] izeneko [[pigmentu]]-talde bat duelako. Klorofila zeluletan ugaria denean, landareak hazten ari diren bitartean gertatzen den bezala, klorofila molekulen berdeak orrianhostoan egon daitekeen beste edozein pigmenturen kolorea menderatzen eta ezkutatzen du. Hala, udan hostoak gehienetan berdeak izaten dira.<ref>{{en}} John Albert Raven, « A cost-benefit analysis of photon absorption by photosynthetic unicells », New Phytol, vol. 98, no 4,‎ 1984 593–625 or.</ref><ref>{{en}} P. Matile, « Fluorescent idioblasts in autumn leaves of [[Ginkgo biloba]] », vol 104, 87-92 or.</ref>
 
Udaren amaieran, hotza eta egunaren iraupena murriztea bezalako ingurumen-seinaleei erantzunez, jariakinak hostoen barrurantz eta kanporantz garraiatzea bermatzen duten [[nerbio]]ak pixkanaka buxatzen dira, xaflen oinarrian [[kortxo]]zko [[tapoi]] baten bidez, hain zuzen ere [[peziolo]]a apurtuko den lekuan (abstrakzio-fenomenoa).<ref name="Matile">{{en}} P. Matile, « Biochemistry of Indian summer: physiology of autumnal leaf coloration », Exp Gerontol., vol. 35, no 2,‎ mars 2000, p. 145-158.</ref> Kortxo-geruza hori garatuta, gero eta ur eta mineral gutxiago isurtzen da. Aldi horretan, klorofilaren maila jaisten hasten da: seneszentziaren prozesu oso aktiboak funtsezko mantenugaiak birziklatzea esan nahi du landarearentzat.<ref>{{en}} « Ultrasonic emissions reveal individual cavitation bubbles in water-stressed wood », A. Ponomarenko, O. Vincent, A. Pietriga, H. Cochard, É. Badel, P. Marmottant, vol 1.</ref>
27. lerroa:
Karotenoideak, normalean, mundu bizian egoten dira, eta [[azenario]]aren, [[arto]]aren, [[kanari]]arraren, [[nartziso]]en, [[Gorringo|arrautza-gorringoaren]] eta [[platano]]aren kolore bereizgarriaren erantzule dira.
 
=== [[Antozianina]]kAntozianinak ===
Kolore gorria eta [[purpura]] [[antozianina]] izeneko pigmentu-familia batetik datoz. Karotenoideek ez bezala, oro har, pigmentu horiek ez dira ageri hostoan hazkuntza-aldian. [[Azukre]]en degradazioaren [[molekula]] horiek uda amaieran sintetizatzen dira. Hostoak erori aurretik, zuhaitzak mantenugai garrantzitsuak ([[fosfato]]a) husten ditu. Horrek metabolismoa aldatzen du.
 
Azukreen degradazioak, orduan, antozianinen sintesia eragiten du, eta kolore gorriek gutxiago erakartzen dituzte udazkeneko hostoetan gutxiago erruten duten [[zorri]]ak.<ref>{{en}} Feild TS, Lee DW, Holbrook NM, « Why leaves turn red in autumn. The role of anthocyanins in senescing leaves of red-osier dogwood », Plant Physiology, vol. 127, no 2,‎ 2001, 566–574 or.</ref><ref>{{en}} Jon E. Sanger, « Quantitative Investigations of Leaf Pigments From Their Inception in Buds Through Autumn. Coloration to Decomposition in Falling Leaves », Ecology, vol. 52, no 6,‎ 1971, 1075-1089 or.</ref>
 
=== Pigmentu marroiak ===