San Petersburgo: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Robota: Aldaketa kosmetikoak
→‎Demografia: gram eta erredakzioa
228. lerroa:
 
== Demografia ==
San Petersburgo Errusiako bigarren hiri handiena da. 2010eko datuek, 4.879. 566 biztanle dituela esaten dute. Horietatik, ehuneko %80,1a errusiarrak dira.
 
Hiria, demografia aldaketa ikaragarriak izan ditu XX. mendean zehar. 1906ko 2,4 milioi biztanletik, 1920ko 720.000 biztanlera pasa zen 1917ko errusiar erreboluzioa eta guda zibilaren ondorioz. 1930ko hamarkadan, alemaniar, polako, finlandiar, estonio eta letoi gehienak hiritik eraman zituzten. Bigarren Mundu Gudan, 1941 eta 1943 artean, biztanleria 3 milioitik 600.000 baino gutxiagora pasa zen. Arrazoi nagusienak,nagusiak honakoak dira: guda, gosea, eta biztanleak beste leku batzuetara eraman zituztelako eta gosea diraizana. 1950ko hamarkadan 3 milioi biztanle etorri ziren Errusiako beste leku batzuetatik eta 1980. hamarkadan 5 milioi baino gehiago izan zituen. Gero, biztanleria galdu zuen.
 
Bataz besteko adina 40 urtekoa da. biztanleriaren ehuneko %20a 65 urte baino gehiago ditu eta heriotza-tasa jaiotze-tasa baino handiagoa da.
{| align="center" rules="all" cellspacing="0" cellpadding="4" style="border: 1px solid #999; border-right: 2px solid #999; border-bottom:2px solid #999"
|+ style="font-weight: bold; font-size: 1.1em; margin-bottom: 0.5em"| Biztanleriaren eboluzioa
242. lerroa:
 
== Ekonomia ==
Errusiako industriagune eta portu garrantzitsuena da San Petersburgo. Armagintza, [[erreaktore nuklear]]rak, tresneria elektrikoa eta mekanikoa, ontziolak, kimika -industria, janari -industria, metalurgia eta nekazaritzarako makineria dira industria garrantzitsuenak, eta makineria, zura, ikatza, potasioa eta [[pirita]] esportatzen dira portutik.
 
== Garraioa ==
268. lerroa:
[[Fitxategi:Admiralty SPB.jpg|thumb|250px|Amiraltza, urrezko orratzarekin]]
 
* [[Hermitage museoa]] ( Эрмитаж ), munduko ederederren eta garrantzitsuenetakoa. [[Neva|Neva ibai]] ertzeko sei eraikin edermardul betetzen ditu, Neguko Jauregia barne. 3 milioi artelan baino gehiago ditu ikusgai.
* Alexandr Nevski monasterioa
* San Petri eta San Paulo gotorlekua (hiriaren sorlekua)
288. lerroa:
 
== Kirola ==
Hirian, bi futbol talde handi daude; Zenit eta Dynamo. Biek ''Petrovski'' estadioan jokatzen zuten lehen, baina orain dela gutzigutxi Zenit taldea beste estadio batera joanaldatu da jokatzera. San Petersburgon 2018ko munduko futbol txapelketako partidu batzuk jokatu ziren. Hala nola, taldekako etapa, 1/8final zortzirenak, semifinala eta hirugarren posturako norgehiagokak jokatu ziren. ''Krevstovski'' irlan jokatu ziren partidu guzti horiek.
 
FutbolaFutbolaz aparte, izoztz hockey-ko SKA eta Spartak zazkibaloisaskibaloi taldeataldeak daudeere badira hirian.
 
== Ekarpenak munduari ==
1724en, Petri handia hil baino urte bat lehenago, berak aginduta, Zientzia Errusiar Akademia eratu zen. 1738ean1738an, Mariisnki Teatroa egin zen hiri kulturala denaren seinale. Horren eredu ere, 1757ean eratu zen, Arteen Akademia da. Mariinski Teatroa laster baletabalet bihurtu zenzuten eta hiria ezaguna bilakatu zen teatro, balet eta kontzertuengatik. Honegatik, Piotre Ilich Txaikobski konpositorea hirira joan zen bizitzera. 1819ean1819an, San Petersburgo-ko Unibertsitatea eratu zen. XIX. mendearen azkenengo urteetan, ''Ivan Pavlov'' Nobel saria irabazitakoairabazitakoak aurkikuntza handia egin zuen. Hiri honetan, Dimitrij Mendelev zientzialariak elementu kimikoen taula egin zuen.
 
Geroago, Alexander Puxkin errusiako idazlerik honenaonena bihurtu zen eta bereharen lanak hainbat hizkuntzetarahizkuntzatara itzuliakitzuli izan dira. Dobstoieskik (munduko idazlerik honenetarikoaonenetarikoa) hiri honetan ezarri zuen bere nobela famatuaren historioa (krimen[[Krimena eta zigorra|Krimen eta zigorra]]).
 
== Sanpetersburgotar ospetsuak ==
332. lerroa:
 
== Herri eta hiri senidetuak ==
San Petersburgo ondorengo herri eta hiriekin senidetuasenidetuta dago:
{| class="wikitable"
|