Diego Lopitz II.a Harokoa: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Xabier Armendaritz wikilariak «Diego Lopeitz II.a Harokoa» orria «Diego Lopitz II.a Harokoa» izenera aldatu du, birzuzenketaren gainetik: Euskaltzaindiaren onarpenik gabeko forma batetik, EODAn onartutako formetako batera ekartzea |
Euskaltzaindiaren onarpenik gabeko forma batetik, EODAn onartutako formetako batera ekartzea |
||
1. lerroa:
{{biografia infotaula automatikoa}}
'''Diego
[[Alfontso VIII.a Gaztelakoa|Alfontso VIII.aren]] erreinaldian [[Gaztelako Erresuma]]ko handiki nagusienetariko bat izan zen. [[Haro leinua]] finkatu zuen, orduko gizartean bere gailentasuna bermatuz. Gailentasun hori XIII. mendean zehar mantendu zen eta, ondorioz, propagandak bere legenda beltz eta bere urrezko legenda sortu zituen. Hori zela eta, egun bi ezizen ditu: "Zintzoa" eta "Gaiztoa".<ref>{{erreferentzia |abizena=Baury |izena= Ghislain|izenburua= Diego López ‘le bon’ et Diego López ‘le mauvais’: comment s’est construite la mémoire d’un magnat du règne d’Alphonse VIII de Castille|urtea= 2003|argitaletxea= Berceo| alea=144|orrialdea=37-92 |issn= 0210-8550|url=http://dialnet.unirioja.es/servlet/articulo?codigo=698041}}</ref>
13. lerroa:
Zorionez, Gaztelan nahiko ospe zituen itzulera egoera ezin hobean egiteko eta berriro errege-alferez izendatu zuten. Hori esker, 1195eko [[almohade dinastia|almohadeen]] aurkako [[Alarcosko gudua]]n erretagoardia zuzendu zuen. Porrotaren ondorioz, eskualdearen defentsan parte hartu zuen. Urte haietan bere eremuak zabaldu zituen erresumako ipar-ekialdean eta 1196an «[[Almazán]]dik itsasoraino» gobernatzen zuen.
1999an erregeak titulua kendu eta [[Alvaro Nuñez Larakoa]]ri eman zion. Diego
[[Antso VII.a Nafarroakoa|Antso VII.a ''Azkarra'']] kanpoan zela aprobetxatuz, Alfontso VIII.ak [[Nafarroako konkista|Nafarroa eraso zuen]]<ref>{{Cite isbn/9788476812938}}</ref> eta Diegoren egoitza zen [[Lizarra]] setiatu zuen. Ezin hiribildua hartu eta erregeak Diegorekin harreman onak izateko asmotan 1204ko bere lehendabiziko testamentuan kalte egin ziola aitortu zuen. 1206an Gaztelara itzuli zenean, Alfontso VIII.ak berriro errege-alferez izendatu zuen (nahiz eta 1208an berriro Alvaro Nuñez izendatu). Itzultzeko erregeak Bizkaia behin betiko harotarren feudo moduan onartu zuen. Gainera, 1206ko testamentuan Diego
1212an. [[Navas de Tolosako gudua]]n, almohadeak mendean hartu zituzten hiru kristau armadetako baten buruzagia izan zen. Joan Osmakoa elizgizonaren esanetan, Alfontso [[Henrike I.a Gaztelakoa|Henrike errege]] gaztearen erregeordea izan zitekeen baina erregea baino zenbait aste aurrerago hil zen. Gudua irabazi eta berehala, erregeak [[Durangaldea]]ren [[tenentzia]] eman zion.
23. lerroa:
Diego senideen buruzagi ukaezin bilakatu zen eta taldearen ikuskera aldatu zuen: familia «horizontal»etik leinu «bertikal»era. Hori zela eta, 1184 eta ondorengo agirietan Harokoa abizen moduan erabili zuen.<ref>{{erreferentzia |abizena=Baury |izena= Ghislain|izenburua= Diego López ‘le bon’ et Diego López ‘le mauvais’: comment s’est construite la mémoire d’un magnat du règne d’Alphonse VIII de Castille|urtea= 2003|argitaletxea= Berceo| alea=144|orrialdea= 54 |issn= 0210-8550|url=http://dialnet.unirioja.es/servlet/articulo?codigo=698041}}</ref>
Diego
{{esaera2|{{lang|es|''Murió Diago López, fillo del conde D. Lop, martes en XVI dias de septiembre, era MCCLII''}}<br>Diego
[[Naiarako monasterioa|Naiarako Andre Maria Erreginaren monasterioko]] zaldunen klaustroan lurperatu zuten. Erregea erregeen klaustroan lurperatu zutenean Diegoren ehorzketari buruzko [[behe-erliebe]]ak zituen bere hilobian.
31. lerroa:
== Kondaira ==
Diego
1270eko hamarkadan, [[Lope III.a Diaz Harokoa]]k [[Alfontso X.a Gaztelakoa|Alfontso ''Jakitun''aren]] aurka matxinatu zenean, gorteko intelektualek Diego
1340ko hamarkadan, Petri Alfontso Barcelosko kondeak ''Crónica Geral de 1344'' eta ''Livros de linhagens'' bere liburuetan Diego
Genealogistek hurrengo urteetan bere irudia are gehiago nahasi zuten. Bukatzeko XX. mendeko lehengo erdira arte hasieran foruzaleek eta gero [[abertzaletasun|abertzaleek]] Bizkaiko «feudo independente»aren mitoa zabaldu zuten.
58. lerroa:
== Kanpo estekak ==
{{bizialdia|1152ko|1214ko|
{{kutxa hasiera}}
|