Heste mehar: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
No edit summary
150. lerroa:
 
=== Goiko mesenterio arteria ===
[[Enbor zeliako]] baino 1 cm beherago sortzen da [[Aorta arteria|aortaren]] aurrekaldetik, L1 beheko ertzaren parean. Hasieran, [[Peritoneo|peritoneoz]] atzekoa da. Pankrea atzekaldean sortzen da, eta pankrearen buruaren eta gakoaren arteko muxarraduratik aurrealdera pasatuko da, giltzurrun odol hodien gainetik ([[:es:Arteria_renal#:~:text=%20%20%20%20Arteria%20renal%20%20,%20aorta%20abdominal%20%205%20more%20rows%20|giltzurrun ezkerreko zainaren]] azalaldean). Behin aurrera pasatu dela, duodenoaren 3. zatiaren gainean eusten da. Honek [[:es:Arterias_pancreaticoduodenales_inferiores|beheko pankrea duodenoetako arteriak]] ematen ditu (aurreko eta atzekoa), zeinek [[:es:Arteria_pancreaticoduodenal_superior|goiko pankrea-arteriekin]] (goiko pankrea-duodenoetako adarrekin) anastomosatzen dira.
 
Berehala gako itxurako luzakinaren azalaldera pasatzen da eta duodenoaren 3. zatiaren gainean eusten da. Sortu bezain pronto [[:es:Arterias_pancreaticoduodenales_inferiores|beheko pankrea duodenoetako arteriak]] ematen ditu (aurreko eta atzekoa), zeinek [[:es:Arteria_pancreaticoduodenal_superior|goiko pankrea-arteriekin]] (goiko pankrea-duodenoetako adarrekin) anastomosatzen dira.
[[Fitxategi:Goiko mesenterio arteria.gif|thumb|318x318px|Goiko mesenterio arteriak ezkerreko eta eskumako adarrak emango ditu. Azken hauen ileon-kolonetako arteriak ilioneko zati distala odoleztatzen du.]]
Mesenterioaren bi orrien artean sartzen da eta eskubirantz zuzentzen da, eta heste mehea eta [[Heste lodi|heste lodiaren]] lehenengo bi herenak (zeharkako kolonaren lehenengo 2/3) odoleztatzen ditu.
 
159 ⟶ 157 lerroa:
 
==== Ezkerreko adarrak ====
[[Fitxategi:Goiko mesenterio arteria.gif|thumb|318x318px|Goiko mesenterio arteriak ezkerreko eta eskumako adarrak emango ditu. Azken hauen ileon-kolonetako arteriak ilioneko zati distala odoleztatzen du.]]
Hauek izango dira heste mehea odoleztatuko dutenak batez ere. Jejuno- eta ileo-arteriak izango ditugu. Lehen 5-6 adarrak jejunorako izango dira, eta gainontzeko 10-12 adarrak, berriz, ileorako.
 
Hauek mailakatuta daude eta arku itxurako anastomosiak sortzen dituzte, ugariagoak direnak [[ileon]] aldera. Anastomosi hauetatik adartxoak aterako dira eta 2. mailako arku itxurako anastomosiak eratuko dituzte. Azkenik, 2. mailako arkuetatik adar zuzenak ateratzen dira pareta odoleztatzeko. [[Jejuno]] aldera adar zuzen horiek luzeagoak izaten dira.
172 ⟶ 171 lerroa:
== ZAINEN ITZULERA ==
[[Fitxategi:Porta-zaina.gif|thumb|332x332px|Goiko mesenterio zainak porta-zaina eratzen du bare-zainarekin eta beheko mesenterio zainarekin batera]]
Heste meharraren odolaren itzulera [[:es:Vena_mesentérica_superior#:~:text=%20%20%20%20Vena%20mesent%C3%A9rica%20superior%20,Vena%20porta%20hep%C3%A1tica%20%205%20more%20rows%20|goiko mesenterio zainak]] egingo du. Zain hauhonek, [[:en:Splenic_vein#:~:text=%20%20%20%20Splenic%20vein%20%20,vein%20of%20spleen%20%2010%20more%20rows%20|bare-zainarekin]] eta [[:es:Arteria_mesentérica_inferior#:~:text=%20%20%20%20Arteria%20mesent%C3%A9rica%20inferior%20,%20Aorta%20abdominal%20%205%20more%20rows%20|beheko mesenterio zainekin]] batera, [[Porta zain|porta zaina]] eratuko du. Honek odola [[Gibel|gibelera]] eramango du.
 
[[Pankrea]]-gorputzaren atzealdean, bare zaina beheko mesenterio-zainarekin batu egiten da eta horrela sortzen den zaina geroxeago (pankrearen idunaren atzealdean) [[:es:Arteria_mesentérica_superior|goiko mesenterio-zainarekin]] anastomizatzenanastomosatuko da, pankrea-buruaren aldean Portaporta zaina osatzeko. Porta zaina gibelaren[[:en:Hepatoduodenal_ligament|gibel-duodenotako hiliotiklotailuaren]] barruan sartuko da, eta gibelaren barrurahiliotik sartu([[:es:Arteria_hepática_propia|gibel arteriaren]] eta adarkatuko[[gibel-hodi batuaren]] atzetik) sartuko da. Ondoren, darkatuko da segmentu guztietara heltzeko, eta sinusoide hepatikoetan drainatuko du odola.
 
Porta-zaina gibel-duodenotako lotailuaren barruan sartuko da, eta gibelera helduko da. Honetara gibel-hilioaren atzealdetik sartuko da, eta sinusoide hepatikoetan drainatuko du odola. Gibelak honen metabolismoa egin ostean, [[Bena hepatiko|gibel-zainek]] odola [[:es:Vena_cava_inferior|beheko cava zainera]] eramango dute. Gibel-zain hauek ez dira hiliotik pasatuko.
 
== INERBAZIOA ==
184 ⟶ 183 lerroa:
 
==== Inerbazio parasinpatikoa ====
Heste meharraren inerbazio parasinpatikoa [[Nerbio bago|Vagus nerbioen]] bidez egingo da. Honek, heste meheaz gain, [[Zeharkako kolon|zeharkako kolonaren]] lehenengo bi herenetararaino). Sinapsi aurreko zuntzek goiko mesenterio-arteriak emandako adarrak erabiliko dituzte [[:es:Plexo_mientérico|Auerbach]] eta [[:es:Plexo_de_Meissner|Meissner]]-en plexuetaraino heltzeko. Bertan aurkituko diren gongoilen neuronekin sinaptatuko dira. Bertatik, sinapsi osteko zuntzak aldenduko dira aipatutako erraiak inerbatzeko.
 
==== Inerbazio sinpatikoa ====
Torax [[:en:Splanchnic_nerves#:~:text=Comparison%20%20%20%20Nerve%20%20%20,and%20Aorticor%20...%20%204%20more%20rows%20|Nerbionerbio esplakniko]] nagusi (T5-T9), txiki (T10-T11), txikien (T12) bidez heltzen zaie.
 
* Nerbio esplakniko nagusiak [[:es:Ganglios_celíacos|gongoil zeliakoetara]] eta [[:en:Superior_mesenteric_ganglion|goiko mesenterio-gongoiletara]] ailegatzen dira. Bertan sinapsia egiten dute eta sinapsi osteko zuntzek goiko mesenterio-arteriak emandako adarren ibilbidea jarraituko dute Auerbach eta Meissner-en plexuetara sartu arte. Zuntz sinpatikoak gongoil osteko  zuntzak direnez, zuzenean luzatuko dira heste meheko [[Jejuno|jejunoa]] eta [[Ileon|ileoa]] inerbatzeko. Horrez gain, [[Itsu (heste lodia)|itsua]], [[Apendize|apendizea]], [[Goranzko kolon|goranzko kolona]] eta [[Zeharkako kolon|zeharkako kolonaren]] lehenengo bi herenak inerbatzen dute ere.
194 ⟶ 193 lerroa:
 
=== Inerbazio sentikorra ===
Hesteak ohartu ezinak dira taktuetara, minetara eta tenperaturetara, ez ordea anoxietara (oxigeno falta), ajenteagente kimikoetara eta distensioetaradistentsioetara.
 
Zuntz sentikorrek nerbio parasinpatikoek duten kontrako norabideko bide ([[Nerbio bago|Vagus nerbioen]] eta [[:es:Nervios_sacros|errain nerbioen]] ibilbidea) berbera egiten dute bizkarmuinaren bizkarraldeko adarrara arte, vagus nerbioaknerbioaren nukleo bakartiraino eta azpil-nerbio esplaknikoak beraien bizkar-muin mailetaraino helduko dira.
 
== LOTUTAKO PATOLOGIAK ==