Herri-salataritza: berrikuspenen arteko aldeak

[[Espainia|Espainian]] herri-salataritzari '''Fiskaltza''' deitzen zaio, eta Justizia Administrazioarekin lankidetzan diharduen estatuaren organoa da. Fiskaltza gainerako aginteengandik beregaina da, eta [[Legezkotasun-printzipio|legezkotasun-printzipioaren]] menpe bakarrik jarduten du. Ez dauka jurisdikzio-ahalmenik --hots, ez dauka epaitzeko eta epaitutakoa betearazteko ahalmenik--, eta, berebat, pertsonal kolaboratzailea da, alegia, ez dago [[epaile]] edo magistratuen menpe, ez organikoki, ez funtzionalki. Fiskaltzaren zuzenbide-izaera [[Espainiako 1978ko Konstituzioa|Espainiako Konstituzioaren]] (EK) 124.2. artikuluak eta Ministerio Fiskalaren Estatutu Organikoaren 2.1. artikuluak arautzen dute:<blockquote>''Fiskaltzak berezko organoen bitartez betetzen ditu bere eginkizunak, ekintza-batasunaren eta hierarkia-mendekotasunaren printzipioekin bat etorriz, eta, edozein kasutan, legezkotasun- eta inpartzialtasun-printzipioen menpe.''<ref name=":0">{{erreferentzia|izena=|abizena=|urtea=1978|izenburua=Espainiako Konstituzioa|argitaletxea=Herri Arduralaritzaren Euskal Erakundea|orrialdea=28|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=eu|url=https://www.ivap.euskadi.eus/contenidos/informacion/legedia_euskaraz_e_konstituzio/eu_def/adjuntos/Konstituzio-zuzenbidea/Espainiako_Konstituzioa.pdf|artikulua=142.2. art.|bestelakoa=}}</ref></blockquote><blockquote>''Fiskaltzak berezko zuzenbide-izaera daukan konstituzio-garrantziko organoa da, eta funtzio-beregaintasunez Epai Agintea osatzen du, berezko organoen bitartez bere egitekoa betetzen du, jarduera-batasun eta menpekotasun hierarkikoaren printzipioen arabera eta, betiere, legezkotasun- eta inpartzialtasun-printzipioen menpe.''<ref>{{Erreferentzia|izena=|abizena=|urtea=1982|izenburua=BOE.es - Documento consolidado BOE-A-1982-837|argitaletxea=|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=es|url=https://www.boe.es/buscar/act.php?id=BOE-A-1982-837&p=20100311&tn=1#asegundo|aldizkaria=www.boe.es|artikulua=2.1. art.|sartze-data=2020-11-30}}</ref></blockquote>Horiek horrela, eman dezake Fiskaltza [[Epaitzeko botere|epai-agintea]] osatzen duela, baina ez da horrela. Izan ere, Fiskaltza ez dago [[Botere Judizialaren Kontseilu Nagusia|Epai Agintearen Kontseilu Nagusiaren]] menpe, ezpada Justizia Ministerioaren menpe, eta, epaile eta magistratuek ez bezala, batasun-jarduera eta menpekotasun [[Hierarkia|hierarkikoaren]] arabera jarduten du.

[[Frantzia|Frantziako]] zuzenbidean, herri-salataritza, eskuarki '''''parket''''' deitua, [[Epaitegi|epaitegien]] aurrean erkidegoaren interesak eta legeak ezartzea aldezten duen [[agintaritza]] da. Frantziako zuzenbide-antolamenduan salatariak magistratutzat hartzen dira, [[Zuzenbide zibil|zuzenbide zibila]] daukaten herrialde gehienen antzera. [[Defentsari judizial|Defentsa]] nahi auzi-jartzailea ordezkatzen dituzten ohiko [[Abokatu|abokatuak]] auzi-aretoko aulki arruntetan jesartzen dira; salataria, ostera, epaileek egiten duten legez, oholtza batean jesartzen dira, [[Epai|epaian]] esku hartu ez arren.