Josefa Uritz: berrikuspenen arteko aldeak

'''Josefa "Pepita" Uritz Pi''' ([[Badoztain]], [[1883]] - [[Ekialdeko Berlin]], [[1958]]) nafar [[irakasle]], [[Pedagogia|pedagogo]] eta [[Aktibismo|ekintzailea]] izan zen. Bere ahizpa [[Elisa Uritz|Elisarekin]] batera pedagogia berritzaileak sartu zituzten [[Katalunia]]ko hezkuntza-sisteman, eta elkarren hurbil egin zuten bizitza eta lan gehiena.<ref name=":1">{{Erreferentzia|izena=Herritar Berri|abizena=SLU|izenburua=Bi emakume feminista eta antifaxista, jendartea eskolatik iraultzen, duela mendebete|hizkuntza=eu|data=2020-09-10|url=https://www.naiz.eus/eu/hemeroteca/gaur8/editions/gaur8_2020-09-12-07-00/hemeroteca_articles/bi-emakume-feminista-eta-antifaxista-jendartea-eskolatik-iraultzen-duela-mendebete|aldizkaria=GAUR8|sartze-data=2020-09-12}}</ref> [[Frankismo]]<nowiki/>tik ihesi, borroka [[Antifaxismo|antifaxista]]<nowiki/>n aritu izan ziren [[Frantzia]]<nowiki/>n, baita aldarrikapen [[Feminismo|feministetan]] ere.<ref name=":0">{{Erreferentzia|izena=Iker|abizena=Tubia|urtea=2019-01-30|izenburua=Bizitza, borrokari emana|argitaletxea=|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=eu|url=https://www.berria.eus/paperekoa/1954/030/001/2019-01-30/bizitza_borrokari_emana.htm?utm_source=newsletter-goizekoa&utm_medium=email&utm_term=414&utm_campaign=414|aldizkaria=Berria (CC-BY-SA)|sartze-data=2019-01-30}}</ref><ref name=":2">{{Erreferentzia|izena=Martorell Pérez,|abizena=Manuel.|izenburua=Pioneras : historia y compromiso de las hermanas Úriz Pi|argitaletxea=Txalaparta|data=2018|url=https://www.worldcat.org/oclc/1078912924|isbn=9788417065560|pmc=1078912924|sartze-data=2019-01-30}}</ref> [[Alemaniako Errepublika Demokratikoa|Ekialdeko Alemania]]<nowiki/>n eman zituen azken urteak, erbestean.<ref name=":3">{{erreferentzia|izena=Manuel|abizena=Martorell|urtea=|izenburua=Badoztaindik Ekialdeko Berlinera.Uriz ahizpen historia eta konpromisoa.|argitaletxea=|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=eu|url=http://www.badostain.net/descargas/euskera.pdf}}</ref>

Aita Benito Uritz Erro Espainiako Armadako kapitaina zuen, eta ama Filomena Pi Céspedes, Kataluniako merkatari baten alaba. [[Kuba]]<nowiki/>ko gerran ezagutu zuten elkar eta [[1882]]. urtean ezkondu ziren. <ref name=":1">{{Erreferentzia|izena=Herritar Berri|abizena=SLU|izenburua=Bi emakume feminista eta antifaxista, jendartea eskolatik iraultzen, duela mendebete|hizkuntza=eu|data=2020-09-10|url=https://www.naiz.eus/eu/hemeroteca/gaur8/editions/gaur8_2020-09-12-07-00/hemeroteca_articles/bi-emakume-feminista-eta-antifaxista-jendartea-eskolatik-iraultzen-duela-mendebete|aldizkaria=GAUR8|sartze-data=2020-09-12}}</ref> Familiak [[Madril]]<nowiki/>era joan behar izan zuen bizitzera XX. mendearen lehenbiziko hamarkadan, aitaren betebehar militarrengatik. Bertan ikasi zuten lau anai arrebek: ahizpek, Elisa eta biek, Irakasle Zientzien karrera egin zuten. Anaiak, Miguel eta Francisco, berriz, Telegrafoen Kidegoan sartu ziren lanera. [[1925]]. urtea orduko, hilak zituzten gurasoak, eta bakarrik eta ahal bezala konpondu behar izan zen ahizparekin batera, anaiak eta gurasoak galdu ondoren.<ref name=":1" /> <ref name=":3" /> Irakasle lanetan aritzearekin batera aktibista politiko ezkertiarra izanik, gerra ondoren, erbesteratu behar izan zuen eta [[Frantziako Erresistentzia]]n ibili zen. Handik ere [[1951]]n Ekialdeko Alemaniara bota zuten. [[1958]]an [[Alemaniako Errepublika Demokratikoa|Ekialdeko Alemanian]] hil zenean, bere ahizpa Elisa [[Nafarroa Garaia|Nafarroara]] itzultzen saiatu zen, baina [[Espainia]]k ez zion bermerik eman, eta, atxilotuko zuten beldurrez, Alemanian gelditu zen. Ahizpa [[1979]]an zendu zen.<ref name=":0" />