Tota Azearitz: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Assar (eztabaida | ekarpenak)
t Assar wikilariak «Tota Azearitz» orria «Tota Aznaritz» izenera aldatu du
Assar (eztabaida | ekarpenak)
No edit summary
1. lerroa:
{{Biografia_infotaula_automatikoa}}
'''Tota AzearitzAznaritz''' edo '''Tota Iruñekoa''' —{{lang-la|Tota Asnari<ref name="roda">[[Rodako kodexa]].</ref>}}— ([[876]]ko [[urtarrilaren 2]] - [[958]]ko [[urriaren 15]]) [[Iruñeko Erresuma|Iruñeko]] erregina [[Antso I.a GartzezGartzeitz]]ekin ezkondu zelako. [[AzeariAznar Santxitz Larraungoa]] eta [[Oneka Ortitz]] lehengusuen alaba eta [[Orti I.a GartzezGartzeitz]]en iloba.
 
== Biografia ==
9. lerroa:
{{esaera2|Uztailaren 19ko ordu tertzia inguruan, [[Oton I.a Germaniako Erromatar Inperio Santukoa|Oton erregearen]] laugarren urtean, ostirala, 29. ilargian, [[eguzki eklipse]] bat gertatu zen. Egun berean, [[Galizia]] eskualdean, Tota izeneko erreginetako batek sarrazenoen armada kontaezin bat ia osorik suntsitu zuen, bere erregea eta beste 49 gerlariak izan ezik.{{sfn|Rodríguez Fernández|1998|p=}}{{sfn|Martínez Díez|2005|p=I. lib: 356}}}}
 
Bere biloba [[Antso I.a Leongoa]], "Gizena" ezizena zuena, bere alaba Urrakaren semea, ez zen leondar eta gaztelar nobleen gustukoa. Hauek, [[ErrandoFernando OntzaluitzGontzalitz Gaztelakoa|FernanFernando GonzalezGontzalitz]] kondea buru zutela, tronutik kendu eta [[Ordoño IV.a Leongoa|Ordoño IV.a]] errege izendatu zuten. Tota erreginak, Antso III.ari, bere iloba zen Abd ar-Rahman III.arekin hitzarmen bat egiten lagundu zion, tronua berreskuratzeko. Horrela, Tota, Antso eta kalifaren armada bateratuek Leongo erresuma eraso zuten eta Ordoño kargutik kentzea lortu zuten.
 
Tota erreginaren hilobia, oso osaera errazeko sarkofagoa, [[San Millán de Susoko monasterioa|Susoko monasterioaren]] atarian dago, garai hartan monasterioa Iruñeko Erresumarena baitzen. 2001. urteaz geroztik, bere izena duen kale bat du Iruñeko [[Arrotxapea]] auzoan.
19. lerroa:
* [[Oneka Iruñekoa]], [[Alfontso IV.a Leongoa]]ren emaztea. [[Leongo Erresuma|Leongo]] erregina [[926]] eta [[931]] artean. [[931]]an hila.
* [[Antsa Iruñekoa|Iruñeko Antsa]], lehendabizikoz [[Ordoño II.a Leongoa]],{{sfn|Martínez Díez|2005|p=I. lib: 258}} bigarrenez [[Araba]]ko kondea [[Alvaro Herrameliz]]{{sfn|Martínez Díez|2005|p=I. lib: 309}} eta hirugarrenez [[Fernán González]], [[Gaztelako Erresuma|Gaztelako kondearekin]] ezkondu zena.{{sfn|Martínez Díez|2005|p=I. lib: 329}}
* [[GartzeaGartzia I.a Santxitz]], [[Iruñeko Erresuma|Iruñeko]] erregea, [[Andregoto Galindez|Andregoto Garindoitzekin]] eta [[Teresa Leongoa]]rekin ezkondu zena.
* [[Beraskita Santxitz]], lehendabizikoz [[Araba]]ko [[Munio Beilaitz]] kondea, bigarrenez [[Ribagorza]]ko Garindo eta hirugarrenez Orti Garindoitzekin ezkondu zena.
* Munia Santxitz.