Lankide:Lasterketak/Proba orria: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Etiketa: 2017 wikitestu editorearekin
No edit summary
1. lerroa:
{{biografia infotaula automatikoa}}
'''Klitomako''' edo '''Kleitomako '''([[Greziera|grezieraz]]: Κλειτόμαχος, Kleitómakhos; K.a. 187/6-110/9<ref>[[#Bibliografia|DORANDI (1999)]]: [[iarchive:cambridgehistory00algr/page/49/mode/2up|49 or]].</ref>) kartagotarra izan zen, [[Atenas|Atenasera]] joan zena K.a. Akademiako buru bihurtu zen K.a. 163/162 inguruan<ref group="oh">Tiziano Dorandik (1999), ordea,'' Atenasera joan zenean berrogeigarren urtea bete zuela'' idatzi zuen, baina hori ez da fidagarria Woldemar Görler-en arabera (1994).</ref><ref>GÖRLER (1994): 898–914 or.</ref><ref name="a">[[#Bibliografia|DORANDI (1999)]], 33 or.</ref>, eta [[Karneades]] maisu izan zuen maisuzuelarik. [[Atenasko Akademia|Akademiaren]] zuzendari bihurtu zen K.a. 127/6 inguruan. Bere irakaslearen antzera, [[#Kanpo estekak|eszeptiko akademikoa]] zen. Ez dagoda ezer bizirikiraun bere idazlanetatik, Karneadesen ikuspegiak ezagutzera ematera zuzenduak, baina [[Zizeron|Zizeronek]], ordea, zenbait obra egiteko erabili zituen.
 
== Bizitza ==
Klitomako [[Kartago|Kartagon]] jaio zen K.a. 187/6an, '''Hasdrubal '''izenarekin (grezieraz: Ἀσδρούβας, ''Hasdroúbas''; [[Hizkuntza puniko|punikoeraz]]<ref>[[#Bibliografia|HUSS (1985)]], [https://books.google.co.kr/books?id=NvEK7kc3qnQC&pg=PA566#v=onepage&q&f=false 566 or.]</ref>: 𐤏𐤆𐤓𐤁𐤏𐤋, ʿAzrubaʿal, ''Baalen Laguntza''). K.a. 163/2an iritsi zen Atenasera, 24 urte inguru zituela<ref name="a" />. Han, Akademia Berriko sortzailearekin, Karneades filosofoarekin, lotu zen, eta haren gidaritzapean eskola honetako dizipulurik aipagarrienetarikoa izatera iritsi zen; baina aldi berean [[Estoizismo|estoikoen]] eta [[Eskola peripatetiko|peripatetikoen]] filosofia ere ikasi zuen. Kristo aurreko 127/6. urtean, Karneades hil eta bi urtera, Akademiaren benetako burua bihurtu zen. Atenasen irakasten jarraitu zuen K.a. 111 arte,<ref group="oh">[[Luzio Lizinio Kraso|Krasok]] urte hartan entzunharen zuenirakaskuntzak bezalajarritu zituen.</ref><ref>Zizeron: ''de Oratore'', I. 11.</ref>. K.a. 110/09 hil zenzenean, eta [[Filon Larisakoa|Filon Larisakoak]] ordezkatu zuen.
 
== Lanak ==
Bere lanetatik, 400 liburu izan zirenak<ref>[[#Bibliografia|LAERZIO (1999)]], 33 or.</ref>, izenburu gutxi batzuk baino ez dira gordetzen. Idazteko bere helburu nagusia Karneades maisuaren filosofia ezagutaraztea izan zen, bere iritzietatik ez baitzen inoiz desadostasunik eman. Klitomako Atenasen bizi izatenzen jarraitu zuen bere bizitza amaituhil arte; baina bere jaioterriarekiko maitasun handia mantendu zuen, etaberaz, Kartago K.a. 146an menpeeratumenperatu eta suntsitu zutenean, zorigaiztoko herrikideak kontsolatzeko obra bat idatzi zuen. Idazki hau, Zizeronek berak irakurri zuela, Karneadesen diskurtso batetik atera zen, eta honen asmoaren helburua zen filosofiak hondamen handienetan ere kontsolamendu ematen duenduela kontsolamendua erakusteko asmoa zuenerakustea<ref>Zizeron: ''Tusculanae Quaestione'', III. 22.</ref>. Zizeronek asko estimatzen zuen lan hau<ref>Zizeron: ''Academica'', II. 6, 31.</ref>, ''[[#Kanpo estekak|De Natura Deorum]], [[#Kanpo estekak|''De Divinatione'']] eta [[#Kanpo estekak|''De Fato'']]ren zatiak oinarritzat hartu zituen Akordioaren etenaz'' izenarekin ''(''[[Latin|latinez]]'': De Sustinendis Offensionibus)'' izendatzen zuen Klitomakoren lan batean oinarrituta<ref>Zizeron: ''Academica'', II. 31.</ref>.
Klitomakok ziurrenik filosofiaren historia tratatu zuen sekta filosofikoei buruzko lanean: ''Pentsamendu eskoletan'' ([[Greziera|grezieraz]]: περί αἱρέσεων)<ref>[#Bibliografia|[Diogenes Laerzio]] (1925): § 92.</ref>.