905eko Iruñeko estatu kolpea: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Euskaltzaindiaren 192. araua
t Gartzea -> Gartzia
12. lerroa:
* [[Asturiasko Erresuma]]k ez zituen arazo handirik hegoaldeko mugan, [[Kordobako emirerria]]n matxinadak zirela eta kontrolpean zituelako<ref>Martínez Diez, Gonzalo ([[1993]]): ''"Alfonso III"'' [[Palentzia]]: Palentziako Diputazioa. ISBN 84-86844-98-3</ref>. Hori zela eta [[Ebro]] haranetik zabaltzea erabaki zuen.
* [[Banu Qasi]]ko [[Lubb ibn Muhammad]]ek [[904]]ko espedizio batean [[Ramon I.a Pallarsekoa]] mendean hartu eta [[Ribagortzako konderria]] okupatu zuen<ref>[http://www.tvcatalunya.com/historiesdecatalunya/personatges/per102827256.htm Catalunyako istoriak - TVC]</ref>.
* [[Garindo II.a Azearitz]] [[Aragoiko konderria|Aragoiko kondearen]] ama Oneka [[Aritza leinua|aritzatarra]] ([[GartzeaGartzia Enekoitz]]en alaba) bazen ere, emaztea [[Semeno leinua|ximenatarra]] ([[GartzeaGartzia Semenez|Gartzia Ximenez Iruñekoaren]] alaba Antsa) izan zen<ref>Sánchez Albornoz, Claudio. "Problemas de la historia Navarra del siglo IX". Vianako Printze Erakundea, 20:5-62 (1959).</ref>. Galindok koinataren alde egin zuen eta, gainera, [[Iruñea|Iruñeko]] eragina ere gainetik kendu nahi zuen.
 
== Parte hartzaileak ==
33. lerroa:
 
== Estatu-kolpea ==
[[Antso I.a Gartzez|Antso Gartzes]] [[GartzeaGartzia Enekoitz]] [[870]]ean hil zenean [[Onsella]] ibaiaren haranean jauntxoa izan zen. Laster hasi zen inguruko lurraldeetan eskuak sartzen. [[905]]ean [[Alfontso III.a Leongoa|Alfontso III.a Asturiaskoa]], [[Garindo II.a Azearitz]] eta [[Ramon I.a Pallarsekoa]]ren laguntzarekin [[Iruñea]]n sartu eta [[Orti I.a Gartzez|Orti Gartzezek]], [[Aritza leinua]]ren azken erregea, tronuari bere alde uko egitera behartu zuen<ref>Pérez de Urbel, Justo. ''"Lo viejo y lo nuevo sobre el origin del Reino de Pamplona"''. Al-Andalus. ([[1954]])</ref>. Horretarako Ortiren semeen eskubideak indargabetu zituen [[Tota Aznar|Tota]] Ortiren iloba eta Antsoren emaztearen alde. Aritzatarra monje bihurtu eta [[Leire|Leireko monasterioa]] hil zen. Antso, berriz, bere buruarentzat "Iruñeko errege" titulua aldarrikatu zuen lehendabizikoa izan zen<ref name = "Collins"/>190. orr.</ref>.
 
== Ondorioak ==