Gartzia II.a Santxitz: berrikuspenen arteko aldeak

Xirkan (eztabaida | ekarpenak)
Xirkan (eztabaida | ekarpenak)
5. lerroa:
[[Antso I.a Gartzeitz]] [[Iruñeko Erresuma|Iruñeko erregearen]] eta [[Tota Azearitz|Tota]] erreginaren semea, ama [[Orti I.a Gartzez|Orti Gartzeitz]] erregearen iloba zuen.<ref>{{erreferentzia | abizena = Salas Merino | izena = Vicente | izenburua = La Genealogía de Los Reyes de España | url = http://books.google.com/books?id=s-YxL2tIbEgC&pg=PA216 | edizioa = 4 | urtea = 2008 | argitaletxea = Visión Libros | lekua = Madril | isbn = 978-84-9821-767-4 | orrialdea = 216–218}}</ref>
 
[[Antso I.a Gartzez]]Aita hil zenean, [[925]]ko [[abenduaren 10]]ean, GartzeaGartzia SanoitzekSantxitzek sei urte baino ez zituen. Horrexegatik, [[Semero Gartzez]] osaba erregeorde bihurtu zen. Osaba hil zenean, tutoretza krisi larrian egon zen eta baita erresuma ere. Ama Totari esker ([[Abd ar-Rahman III.a]] bere lehengusuarekin batera) egoera bere onera itzuli zen.
 
Harrezkero, nahiz eta Gartzea Sanoitz adin nagusikoa izan, amaren itzalari esker Iruñekoak nagusitasuna lortu zuen beste erresuma kristauen artean. 933an adin-nagusi bilakatu zenean, GartzeakGartziak [[Andregoto Garindoitz]] bere emaztegaiaren tutoretza lortu zuen eta, era berean, Aragoiko konderriaren agintaritza ere.<ref name="mar"/> Egoera 943ra arte iraun zuen, lehenengo ezkontza indargabetu eta jada agirietan Teresa Ramirez bigarren emazteekin batera agertu zenean<ref name="can"/>
 
GartzeaGartzia SanoitzenSantxitzen hiru arrebekarrebak [[Leongo Erresuma]]ko erregeakerregeekin ezkondu zituenziren<ref name="can"/>: UrrakakUrraka [[Ramiro II.a Leongoa|Ramiro II.aarekin]], AntsakAntsa [[Ordoño II.a Leongoa|Ordoño II.aaarekin]] eta OnekakOneka [[Alfontso IV.a Leongoa|Alfontso IV.aarekin]]. Hori zela eta, nafarrek Leongo Erresumako gerra zibiletan parte hartu zuten: [[Ramiro II.a Leongoa|Ramiro II.a]] hil zenean, nafarrek Tota erregina burua zena, Antso iloba Leongo erregea izateko lagundu zuten. Ordoño "Gaiztoa"k, hura ere Totaren iloba, Antso kaleratu zuenean, Totak Abderramanen laguntza eskatu zuen Antsok tronua berreskuratu dezan.
 
937an, [[Ramiro II.a Leongoa]]rekin eta Zaragozako ''[[vali (Islam)|wali]]''a zen Muhammad ibn Hashimekin bat egin zuen. Honen aurka, Abderraman III.ak Gartzearen lurraldeetara eraman zuen urte hartako bere espedizioa [[Calatayud]] eta [[Zaragoza]]tik pasa ondoren.<ref>{{erreferentzia|egilea=[[Encyclopædia Britannica|Encyclopedia Britannica]]|izenburua='Abd ar-Rahman III |edizioa=15 |urtea=2010| liburukia=I: A-Ak - Bayes|lekua= Chicago, IL|isbn=978-1-59339-837-8|orrialdea=17–18}}</ref>
 
939. urtean, GartzeaGartzia SanoitzekSantxitzek Ramiro II.a Leongoa, Gaztelako [[Fernán González|Fernan Gonzalez]] eta Asturiasko eta Galiziako osteekin batera Abderraman III.a mendean hartu zuen [[Simancasko gudua]]n.<ref name="mar">{{erreferentzia| abizena = Martínez Díez|izena= Gonzalo|izenburua = Sancho III el Mayor Rey de Pamplona, Rex Ibericus | urtea = 2007| lekua = Madril| argitaletxea= Marcial Pons Historia| isbn = 978-84-96467-47-7|orrialdea = 29}}</ref>
 
942an, Muhammad ibn Hashime Zaragozako ''wali''ak zuzendutako armada musulmanak iruindar armada mendean hartu zuen, [[Sengo gaztelua|Sen]] eta Men haitzak berreskuratuz. Berriro, Fernan Gonzalezen gaztelar armadaren laguntza zutelarik ere, apirilaren 5ean Tuterako guduan menderatuak izan ziren.<ref>{{erreferentzia |abizena=Martínez Díez |izena=Gonzalo |izenburua=El condado de Castilla (711-1038): la historia frente a la leyenda |url=http://books.google.cat/books?id=KgiDVZfBipwC&pg=PA372&dq=barbastro+942&hl=ca&ei=RRJaToqIGIrtObjenYkM&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=5&ved=0CDsQ6AEwBA#v=onepage&q=barbastro%20942&f=false |argitaletxea=Marcial Pons Historia |urtea=2005 |orrialdea= 372-373 |isbn=8495379945 }}</ref>
41.161

edits