Sugaar: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
→Aita hegalari lurtarra: Ortografia zuzenketa Etiketak: Mugikor edizioa Mugikor app edizioa Android app edit |
tNo edit summary |
||
52. lerroa:
''Sugoi'' suge edo gizaki itxuraz eraldatzeko ahamena duela jasoa du [[Jose Migel Barandiaran|Barandiaranek]].<ref>{{erreferentzia|izena=José Miguel de|abizena=Barandiarán|urtea=1997|izenburua=Mitologia del Pueblo Vasco|argitaletxea=Ostoa|orrialdea=45|orrialdeak=|ISBN=84-88960|hizkuntza=es}}</ref> Ahalmen hau pertsonaia denborarekin bitan banandu zelakoaren susmoa eta [[Herensuge|Herensugea]] bere itxura ktonikoa dela onesten ditu.
== Majuren aztarna egutegian ==
[[Fitxategi:Soka dantza donibane jaia orereta 2013 001.jpg|alt=Soka dantza Oreretan Donibane jaietan|thumb|278x278px|Donibane jaiak direla eta Maioa ren inguruan dantza eta ospakizunak egiten dituzte Euskal Herrian.]]
Urtearen hilabeteen barne Maiatza da Jainko honekiko dagoen gurtzaren seinalea aurkezten duen hilabetea. Berez, bertako ospakizunak Maia, bere emazteari, zuzenduak badaude ere bera ere leku bat okupatzen du jaien barruan, Maioa-ren inguruan ospakizunak egiten bahit dira.
Udaberriko ospakizunek aitzinetik datoz, feniziarren ''mayumea'' jaia honen lekuko da. Zeltiarren ''Beltane'' ospakizuna artzainen udararen hasiera agurtzen zuen eta mendietara bueltatzeko unea ezartzen zuen. Ospakizun hauetan suak piztea garrantzizko ekintza bat zen eta leku egokituetan pizten zituzten naturaren irelu eta jainkoak gurtzeko.
Erromatarrek bereganatu egin zituzten ospakizun hauek eta maiatzako lehenengo eguna loreei eskaini zioten.. Erromatarrek berenganatutako lurralde bakoitzean bertan gurtutako irelu eta jainkosen sinesmenak sinkretizatu egiten zituzten. Hispania ''Bona Dea'' jainkosa gurtzen zuten, ''Maya'', ''Maia'' edo eta ''Fauna'', emankortasunaren jainkosa erromatarrek udaberriarekin erlazionatzen zutena.
Kristautasunak beste askoren artean ospakizun hauek bereganatu zituen Maiatzako jaien barruan "Gurutze santuaren asmakizunaren eguna"-ren jaia ospetsuenetako bat izanik. Aitzinean gurtzen ziren zuhaitz totemikoak gurutze kristaurengatik ordezkatuz. Beste leku batzuetan Ama Birjinaren gurtzearen hedakuntza ospatzen dela diote.<ref>{{erreferentzia|izena=Maioen ospakizunak|abizena=|urtea=|izenburua=https://es.wikipedia.org/wiki/Festividad_de_los_Mayos|argitaletxea=wikipedia|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=es}}</ref>
[[Araba|Araban]], [[Harana (Araba)|Haranako]] bailarako [[Done Bikendi Harana|San Vicente]] herrialdean Maioa Maiatzak 3 altxatzen dute eta Irailak 14 arte ez da kentzen. [[Bizkaia|Bizkaian]] [[Durangaldea|Durangaldean]] Maioak herri jaien arabera altxatzen dituzte, Maiatza den edo ez kontuan izan gabe. [[Abadiño|Abadiñon]] ospakizunen hasieran altxa eta bukaeran kentzen dute. [[Gipuzkoa|Gipuzkoako]] herri askotan Maiatzan altxatzen badira ere Donibane jaian Maioarekiko dantzak ospatzen dira.
Altxatako zuhaitza Maioa Maiaren senarraren irudia bada eta Maia Mariren beste izena bat ezkutatzen badu, Maio Maju izan daiteke arazorik gabe.
== Idazkiak ==
| |||