Pafos: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
No edit summary |
|||
35. lerroa:
'''Pafos'''<ref>{{erreferentzia|url=https://www.euskaltzaindia.eus/dok/arauak/Araua_0147.pdf|egilea=[[Euskaltzaindia]]|izenburua=Antzinateko hirien euskarazko izenak| data= 2006-1-27}}</ref> ([[greziera]]z: Πάφος, ''Pafos''; [[turkiera]]z: ''Baf'') [[Zipre]] uhartearen mendebaldean dagoen hiri bat da, antzina izan ziren bi hirik bat egitean sortu zena. Gaur egun izen bereko barrutiko hiriburua da.
[[UNESCO
== Historia ==
=== Sorreraren kondairak ===
[[Publio Ovidio|Ovidiok]] ''[[Metamorfosiak (Ovidio)|Metamorfosiak]]'' liburuan kontatzen duenaren arabera [[Pigmalion]] Zipreko erregea luzaroan ibili zen emakume perfektuaren bila eta aurkitu ez zuenez emakumezko perfektuaren [[
Pafosek fundatu zuen bere izena daraman hiria eta Afroditaren omenezko kultoa ezarri zuen berariaz eraikitako tenplu ikusgarrian.
52. lerroa:
Indusketa arkeolojikoek erakutsi dute [[Neolitoa|Neolito]] garaitik populatua izan dela. K.a. seigarren milurtekotik aurrera gurtu izan dira bertan heleniar aurreko jainkosak<ref name=":1" />. Hiria bera [[Mizenastar zibilizazioa|mizenastarrek]] eraiki zuten K.a. XII. mendearen inguruan<ref name=":1" />.
Aurrez aipaturiko kondairaren eraginez Antzinako munduan izan zen [[Afrodita
=== Nea-Pafos (Pafos berria) ===
[[Heleniko|Heleniarren]] garaian eraiki zuten hiri berria, itsasertzean, kai naturala aprobetxatuz, Pafos zaharretik 12 kilometro ipar-mendebaldera. Honek ere badu bere kondaira, eta [[Troiako gerra
Usterik zabalduenaren arabera Palae-Pafoseko azken erregea zen Nicocles izan zen Pafos berria eraiki zuena, Nea-Pafoseko Artemis Agrotera tenpluan dagoen idazki batean hala esaten baita. K.a. 312 urtean Marion hiria suntsitu zuen Ptolomeo I.ak eta bertako biztanleak Pafosera iritsi ziren<ref>{{Erreferentzia|izenburua=The Princeton Encyclopedia of Classical Sites, PAPHOS or Nea Paphos (Kato Paphos) Cyprus.|url=http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus:text:1999.04.0006:entry=paphos-1|aldizkaria=www.perseus.tufts.edu|sartze-data=2020-10-28}}</ref>. Etxe helenistiko batean K.a. IV. mendeko zilarrezko txanpon ugari aurkitu dira eta badirudi ordukoa dela Nea-Pafosen fundazio data.
61. lerroa:
Nea-Pafos hiri nagusia bihurtu bazen ere Palae-Pafosen indartsu jarraitzen zuen Afroditaren mitoak eta Estrabonek dioenez bien arteko bidea gizonezko eta emakumezko erromesez betetzen zen urtero.
Lurrikara handi batek Pafos suntsitu zuela dio [[Seneka
Bibliako ''[[Apostoluen Eginak]]'' liburuan [[Bernabe (apostolua)|Bernabe]] eta [[Paulo Tarsokoa|Saulo Tarsokoa]] apostoluak [[Salamina (Zipre)|Salaminara]] iritsi zirela aipatzen da eta Jainkoaren hitza zabaldu zutela uhartean zehar ibilbidea Pafosen amaitu zuten arte<ref>{{erreferentzia|izena=|abizena=|urtea=|izenburua=Acts 13:4-6|argitaletxea=|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=}}</ref>. Bertan Saulok Sergius Paulus erromatar prokontsula kristau bihuru zuen Elimas azti judua itsutu eta garaitu ondoren. Pafosen izendatzen zaio aurreneko aldiz Paulo Tarsokoa, aurrez Saulo zenari.
68. lerroa:
=== Aro klasikoaren ondoren ===
K.o. IV. mendean Trifillios apezpikuak [[Nikosia
[[Bizantziar Inperioa|Bizantziarrek]] [[Pafoseko gaztelua]] eraiki zuen itsasportua zaintzeko. Lusignan erregeek berreraiki egin zuten XIII. mendean. 1570. urtean [[Otomandar Inperioa|otomandarrek]] Zipre eskuratu zutenean gotortu egin zuten berriz.
|