17:37, 11 ekaina 2020ko berrikusketa aldatu Nadzik (eztabaida \| ekarpenak) 57 edits t Undid edits by 185.112.14.167 (talk) to last version by Aosbot Etiketak: Desegin SWViewer [1.4] ← Aurreko ezberdintasuna		16:24, 20 urria 2020ko berrikusketa aldatu desegin 85.84.210.80 (eztabaida) Egin dut ikasteko letrak Etiketak: Ordezkatuta Lehengoratua Ikusizko edizioa Hurrengo ezberdintasuna →
2. lerroa: {{birzuzendua\|Auto\|Auto (zuzenbidea)\|Epailearen erabaki agiriari}} [[Fitxategi:Auto.gif\|thumb\|'''Automobil''' zenbait, historian zehar.]] Vamos aprender el abecedario: '''Automobila''', '''autoa''' edo '''beribila''' [[gurpil]]dun motorrezko ibilgailua da, bidaiariak garraiatzeko erabiltzen dena eta bere [[motor]] propioa duena. Definizio gehienetan esan ohi da automobilak nagusiki [[errepide]]etan higitzeko direla, batetik zortzi pertsona artera garraia ditzaketela, normalean lau gurpil dituztela eta batez ere pertsonak (ez ondasunak) garraiatzeko sortuak direla. Hala ere, terminoa ez da oso zehatza, zeregin berak egiteko erabiltzen diren ibilgailu-mota asko baitaude. A Gaur egun 600 milioi automobil inguru daude munduan (gutxi gora-behera auto bat hamaika pertsonako). 2007an 806 milioi auto eta kamioi arin zeuden, eta mila milioi m³ [[gasolina]] eta [[gasolio\|diesel]] erre zituzten urte horretan. Kantitate horiek handitzen ari dira, batez ere [[Txinako Herri Errepublika\|Txinan]] eta [[India]]n. B ~~== Etimologia ==~~ '''Automobil''' hitza [[frantses]]etik etorri zaigu (''automobile''), eta jatorria [[greziera]]ko ''αὐτός'' (''autós'', "norbera") eta [[latin]]eko ''mobilis'' ("mugikor") dira, alegia, berez mugitzen den ibilgailua adierazten du. C ~~== Historia ==~~ ~~[[Fitxategi:Benz_auto.jpg\|thumb\|Benz Auto, 1886]]~~ Aurreneko auto antzekoak lurrinez mugitutako [[ibilgailu]]ak ziren, XVIII. mendean, baina XIX. mendera arte ez zuten asmatu [[barne-errekuntzako motor\|eztanda motorra]], eta 1895ean eman zioten lehenbiziko patentea gasolina auto modernoari, Estatu Batuetan. Zehatzago, [[1891]]ko irailaren 20an [[gasolina]]rekin zebilen lehen autoa irten zen [[Springfield (Illinois)\|Springfielden]] ([[Massachusetts]], [[Ameriketako Estatu Batuak\|AEB]]), baina [[1896]]an hasi ziren saltzen. XX. mendean garatuz joan da, abiadura, irismena, kontsumoa, segurtasuna eta abar hobetzeko. D ~~== Funtzionamendua ==~~ ~~[[Fitxategi:4-Stroke-Engine.gif\|thumb\|250px\|Pistoi batek lan guztia egiteko behar dituen 4 atalak erakusten dituen irudia]]~~ E Osagai edo atal bat baino gehiago ditu autoak; besteak beste: [[motor]]ra, mugiarazten duen indarra ematen diona; indar eragile hori gurpiletara eramango duten atal mekanikoak; zoruko gorabeherek eta eragindako astinaldiak moteldu eta egonkor eta eroso bihurtzen duen [[suspentsio (argipena)\|suspentsioa]]; [[galga (argipena)\|galgak]], lastertasuna gutxitzeko edo autoa erabat gelditzeko erabiliak; [[gida sistema]], gurpilak nora nahi den hara zuzentzen dituena; [[karrozeria]], autoa estaltzen duena eta jendea nahiz gauzak barruan eramaten dituena; horiei denei gurpilen gainean doan txasis edo armazoiak eusten die. Autoa ibil dadin, hiru gauza dira beharrezkoak: F # Abian jarri; horretarako, ukipen giltzari eragin behar dio gidariak eta, bildutako indarra libre geratu eta motorrera joan ondoren, lastergailua zapaldu eta gasolina pasako da karburagailura, han airearekin nahastu eta zilindroetan gertatutako leherketatxoen ondorioz motorra pizteko. ~~# Motorraren indarra gurpiletara pasa; abiaraztekoari zapaldu eta abiadura kaxa mugituta, eta automatikoetan bere kasa, motorreko indarra gurpiletara joaten da eta mugitu egiten ditu.~~ # Lastertasunari neurria hartu; behin abiatuz gero, eskuz eragin beharreko abiadura kaxa duenean, hura mugitu beharko du gidariak, [[lastergailu]]arekin egin ezin duen lastertasun aldaketa egin behar badu, eta aldaketa automatikoa duten autoetan, berriz, bere kasa gertatzen da hori bera. Gaur egun aldaketa eta aurrerapen ugari ari dira egiten etengabe autoetan, bai gurpil, [[gidagailu]], [[frenu]], motor, argi, eserleku eta abarretan, eta horrek hobekuntzak ekarri ditu, batez ere segurtasunari eta erosotasunari dagokionez. G ~~== Automobil motak ==~~ * [[Auto elektriko]] H ~~== Erreferentziak ==~~ ~~{{ lur \| data=2011-12-26}}~~ I J ~~== Kanpo estekak ==~~ K ~~{{Wikiztegia\|automobil}}~~ {{autoritate kontrola}}▼ L M N Ñ O P Q R S T U V W X Y ▲Z{{autoritate kontrola}} [[Kategoria:Automobilak]]

Automobil: berrikuspenen arteko aldeak