Oneka Ortitz Iruñekoa: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Belagaile wikilariak «Oneka Ortitz» orria «Oneka Ortitz Iruñekoa» izenera aldatu du
No edit summary
4. lerroa:
|heriotza data= [[890]] ondoren
}}
'''Oneka Ortitz Iruñekoa''' ({{circa|[[848]]}} – [[890]] eta gero)<ref name="Stasser 815">[[#Sta99|Stasser 1999]], [http://books.google.com/books?id=_XCIsEyrT10C&pg=PA815 815–816. orr.]</ref> [[Iruñeko Erresuma]]ko [[baskoi]] printzesainfanta bat izan zen.<ref name="Barrucand">[[#Bar99|Barrucand & Bednorz 1999]], [http://books.google.com/books?id=gyTqAAAAMAAJ&q=grandmother 51. orr.]</ref> [[Orti I.a Gartzez]] erregearen eta haren emazte [[Auria (Iruñeko erregina)|Auriaren]] alaba. Oneka jaio zenean, hau da, [[848]]. eta [[850]]. urteen bitartean, ia [[Iberiar penintsula]] osoa [[musulmanek Iberiar penintsula konkistatzea|omeiatar etxearen]] eskuetan zegoen. Iparraldeko [[Asturiasko Erresuma|Asturias]] eta Iruñeko Erresumak baino ez zeuden [[kristautasun|kristauen]] eskuetan, [[Kordoba]]tik zetorkien mehatxua jasan arren. Oneka [[Eneko Aritza]] bere birraitonak sorturiko [[Aritza leinu]]ko kidea izan zen.<ref>[[#Sal08|Salas Merino 2008]], [http://books.google.com/books?id=s-YxL2tIbEgC&pg=PA90 p. 90]</ref>
 
Bere bizitzari buruzko informazioa erabat lausoa da. Xehetasun biografikoak bi iturrietatik datozkigu: alde batetik [[Rodako kodexa]] eta bestetik [[Al-Andalus|andalustar]] historialari musulmanen kronikak. Azken hauek Oneka deitzeko '''Durr''' (در) bere [[arabiera]]zko [[izen berezi]]a erabiltzen dute, [[euskara]]z "perla" esan nahi duena. Oneka omeiar etxearen kide batekin ezkontzeagatik ezaguna da. Nahiz eta buruzagi musulman eta bere esklabo-ohaide kristau arteko ezkontzak arruntak izan, Onekarena printzesa kristau eta agintari musulman arteko ezkontza gutxienetariko bat da.<ref name="Jayyusi 463">[[#Jay92|Jayyusi 1992]], [http://books.google.com/books?id=cbfORLWv1HkC&pg=RA1-PA463 463. orr.]</ref> Bere ezkontzak Iberiar penintsula gobernatzen zuten familia kristau eta musulman nagusien arteko harremanak sortu zituen, aritzatarren eta omeiatarren arteko aliantza eratuz<ref name="Faro Carballa">[[#Far07|Faro Carballa eta besteak 2007]], [http://www.google.com/search?tbs=bks%3A1&tbo=1&q=Onneca+rama+parentesco+Arista+Omeyas 102. orr.]</ref>. Ezkontza honen ondorio politikoek Oneka beraren heriotza igaro zuten.