Ezkutuko ehiza: berrikuspenen arteko aldeak

 

'''Ezkutuko ehiza''' edo '''isileko ehiza''' legez kanpo egiten den [[ehiza]] da. Ehiza legez erregulaturiko egoeretan, ehiza mota hau legez kontrakoa da, ondorengo arrazoi hauetako batengatik edo gehiagorengatik:

* Ehizatu nahi den animalia edo landarea murriztutako egoeran delako eta legez babestua dagoelako.

* Ehiza gertatu den gunea babesturiko eremu batean dagoelako.

* Animalia edo landarea ikertzaile batek markatua izan delako.

 

 

=== Pangolinak ===

Pangolinak bereziki [[Asia]] inguruan ehizaturiko animaliak dira [[Malaysia|Malasia]], [[Indonesia]], [[Thailandia]], [[Laos]], [[Vietnam]], [[Nepal]] eta [[India]] herrialdeetan hain zuzen ere. Animalia honen salerosketa 2000. urteko Nazioarteko Arriskuan dauden Espezieen Salerosketa Hitzarmenak debekatu arren, txinatar askok haren haragia oraindik ''delicatessen''tzat hartzen dute. Haren ezkatak ere kutiziatuak dira, medikuntza munduan oso ospetsuak baitira bere propietate sendagarriengatik. Ezkatez gain pangolinaren gernua eta odola ere sendagarritzat erabiltzen dira, honako gaitzen kontra erabilgarriak direlakoan: [[artritis]]a, [[asma]], sukarrak, alergiak, larruazaleko gaitzak eta baita ere prostata-minbizia, [[hemofilia]] edo sexu harremanen bidez jasotako gaixotasunak.

 

Pangolinak desagertzeko zorian dauden animaliak dira eta lehen aipatu bezala, hauen salerosketa guztiz debekatuta dago. Hala ere, merkatu beltzean animalia exotiko hauen eskaera oso handia da. 2008. urteko urtarrilean bi gizon txinatar heriotz-zigorraz zigortuak izan ziren animalia hauekin trafikatzeagatik, Pekinen delitu honen aurka gogor egiten dutelaren seinale. Bi gizon hauek harrapatuak izan aurretik 3,2 milioi [[Yen]] inguru irabazi zituzten ( 2,1 milioi euro gutxigorabehera) sei hilabetetan soilik.<ref name=1.>http://www.fp-es.org/la-lista-los-peores-mercados-de-caza-furtiva</ref>

=== Tigreak ===

 

Arlo honetan industria-teknikak izugarri garatu dira azken hamarkadetan eta honen ondorioz tigreen populazioak izugarri egin du behera. Munduan 2.500 tigre inguru daudela kalkulatzen da, desagertzeko arriskuan daudelarik. 2007. urteko abenduan isileko ehiztarien talde bat desegin zuen Indiar poliziak, zeintzuek tigreen larrual bakoitza 4.500 eurotan saltzen zuten eta txinatar merkatuan 50.000 eurotara igotzeko asmoa zuten. <ref name=1. />

 

Zibeten salerosketaren ondoriorik latzena, ironikoki, giza-osasunerako kaltegarria izan daitekeela da. Izan ere, zenbait ikerlanek abiar-gripearekin lotu dituzte animalia hauek, eta baita [[2002]]ko SARS agerraldiarekin ere. Gertakari hauen ondorioz txinatar [[Gobernua]]k animalia hauen salerosketa debekatu zuen [[2003]]. urtean, baina debeku hau lau hilabetetara baliogabetu zuen, saltzaileen presioak eraginda. [[2004]]an berriz gaixotasun kasuak agertu zirenean, txinatar Gobernuak berriro animalia hauen salerosketa debekatu zuen eta 10.000 zibeta hiltzeko agindua eman zuen.<ref name="1." />

=== Baleak ===

Bereziki [[Antartika]]n, [[Norvegia]]n eta [[Islandia]]n egiten den legearen aurkako ehiza da baleena. Gaur egun baleak ehizatzearen arrazoi nagusia haragia lortzearena da, antzina beste arrazoi batzuk bazeuden ere, hala nola erregaia lortzea (koipeen bidez) edo produktu kosmetiko eta produktu farmazeutikoak egiteko lehengaiak lortzea.

 

 

Zenbait parkezain erakundeek "animalia robotikoak" erabiltzen ari dira ikuspen handiko zonaldetan ehiztariak kokatu eta atxilotu ahal izateko haiei tiro eginez gero.<ref>http://www.nps.gov/grsm/naturescience/threats-to-wildflowers.htm</ref>

 

 

* [[Ehiztari-biltzaileak]]

 

== Kanpo estekak ==