Transformadore: berrikuspenen arteko aldeak

'''Transformadoreak''' [[indukzio elektromagnetiko]]an oinarritzen diren gailu elektrikoak dira. [[Korronte alterno]]ko [[Zirkuitu elektriko|zirkuitu]] batean [[maiztasun]] bera mantenduz, [[Tentsio (elektrizitatea)|tentsioa]] igotzeko edo jaisteko erabiltzen den makina estatikoak dira. Korronte alternoa transformadoretik sartzen eta irteten den [[potentzia elektriko|potentzia]] intentsitate berdinekoa izango da.

Galerak ez dituzten transformadoreak transformadore idealak dira. Galerak dituzten transformadoreei ordea, nahiz eta galerak oso txikiak izan, transformadore errealak deritze.

Transformadoreak bi bobina eroalez eta nukleo batez osatuta daude. Bobina hauek beraien artean isolatuta daude, bata bobina primarioa (induktorea) izanik eta bestea bobina sekundarioa (induzitua). Nukleoa, normalean, burdinazkoa edo altzairuzkoa izaten da. Makina hauek fidagarriak eta errendimendu handikoak izaten dira; sinpleak, gogorrak eta galera txikikoak.

Transformadore baten funtzionamendua indukzio elektromagnetikoan oinarritzen da. Horren portaera Maxwell-en ekuazioen bidez islatu daiteke.

Lehenengo harilkatuan, hau da, induktorean, indar elektroeragile bat aplikatzen da. Horrek, nukleoan fluxu magnetiko bat induzitzea eragiten du.

Faraday-ren legeak dioenez, induzitzen den fluxu magnetikoa aldakorra denean bigarren harilkatuan indar elektroeragile bat sortzen da. Hori gertatzean, zirkuitu elektriko primarioa eta sekundarioa eremu magnetiko baten bitartez erlazionatzen dira.

Lehenengo harilkatua eta bigarren harilkatua transformazio erlazio batekin erlazionatzen dira. Transformazio erlazio hori espira kopuruaren (N) mende dago. Hau da, transformadorearen nukleoan harilkatu primarioa eta sekundarioa dago, eta bakoitzak espira kopuru bat izango du (N1 eta N2). Horrek eragingo du sistema elektrikoaren tentsioa aldatzea.

Transformadorea ideala da inolako galerarik ez duenean. Izatez ez dira existitzen, beti egongo baitira galerak, oso txikiak izan arren. Baina transformadore errealen funtzionamendua ulertzeko erabilgarria da.

Harilkatuek erresistentzia elektrikoa eta kapazitate parasitoak dauzkate.

Nukleoaren magnetizazio eta desmagnetizazio zikloak energia kontsumitzen du. Hori histeresi magnetikoaren ondorioz gertatzen da.

Nukleoaren iragazkortasun magnetikoa maiztasunaren menpe dago.

=== Transformadorearen osagaiak ===

Nukleoa energia magnetikoa garraiatzen den tokia da. Lehenengo eta bigarren harilkatuen artean kokatzen da. Transformadorearen erabileraren arabera hainbat material izan dezake:

Nukleoa hainbat burdin-xafla fin ezberdinez dago osatuta. Xafla hauek bata bestearen gainean daude kokatuta, elkar soldatu gabe. Fluxuak kanpora ez ateratzeko nukleoak fluxu magnetikoa bere barnean zirkulatzen du. Fluxu magnetikoa airean galtzen bada, galera handiagoak egongo dira eta hori saihestu beharrekoa da, efizientzia txikitzen baitu. Nukleoaren egitura xafla pilatuen bitartez egiten da Foucault-en korronteak txikitzeko.

Normalean burdinezkoak dira eta nukleoan kokatuta daude. Espira kopuruaren arabera (bira kopurua) tentsio altuago edo baxuago bat induzituko da nukleoan zehar. Transformadore monofasiko batean espira primarioen eta espira sekundarioen kopurua ezberdina izaten da transformadorearen tentsioa jasotzeko edo jaisteko. Transformadore trifasiko batean berriz, primarioan dauden espirak eta sekundarioan daudenak berdinak izan behar dira fase guztietan.

Gailu elektromekaniko bat da. Horrek transformadore baten transformazio erlazioa aldatu dezake, aldaketa hori manuala izango da normalean.

Bost hartune izango dira: horietako bat neutrala izanik eta transformazio erlazio nominala adieraziko du. Beste laurek, transformazio erlazioa aldatzen dute. Honek sekundarioko tentsioa zuzentzen laguntzen du.

Biltegi kontserbadorearen eta biltegi nagusiaren artean, gasen ordezkatzaile bat jartzen da. Horri Buchhloz errelea deritzo eta transformadorearen barneko akatsak antzemateko erabiltzen da.

Neurketa-transformadoreen helburua ez da energia primariotik sekundariora transmititzea. Horiek sareko magnitudeak (korrontea eta tentsioa) neurketa eremuetara egokitzea dute helburu. Bi neurketa transformadore daude: korronte-transformadorea eta tentsio-transformadorea.

Sekundarioan, korronte primarioarekiko proportzionala den korronte normalizatu bat hornitzen dute. Transformadore horiek induktiboak dira eta seriean konektatzen dira.

Korronte-transformadoreen helburua linea edo eroale batetik zirkulatzen duen intentsitatea eraldatzea da. Horregatik, primariotik sekundariora oso potentzia txikia eraldatzen dute. Ezin dute hutsean lan egin eta ia-ia zirkuitu-laburrean lan egiten dute.