Tisseranden parametro: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Autoritate kontrola jartzea
t Robota: Aldaketa kosmetikoak
 
1. lerroa:
[[Zeruko mekanika]]n, '''Tisseranden parametroa''' [[Hiruhiru gorputzen problema|hiru gorputzen probleman]]n erabiltzen den balio bat da. [[François Félix Tisserand]] astronomo frantsesetik datorkio bere izena eta horrela adierazten da:
 
<math>T=\frac{a_2}{a_3} + 2\cdot\sqrt{\frac{a_3}{a_2} (1-{e_3}^2)} \cos {i_3}</math>
 
Parametro horretako <math>{a_2}</math>-a bigarren gorputzaren [[Orbita|orbitarenorbita]]ren [[Ardatzerdiardatzerdi handi|ardatzerdi handia]]a da, <math>a_3</math>,<math>{e_3}</math>eta <math>{i_3}</math>-k ordea, hirugarren gorputzaren ardatzerdi handia, [[Eszentrikotasun|eszentrikotasunaeszentrikotasun]]a eta [[Makurdura orbital|makurdura]] adierazten dute, hurrenez hurren.
 
[[Tisseranden irizpidea]] bigarren gorputzak orbita [[Zirkulu|biribila]] duela eta hirugarren gorputzak beste gorputzekiko masa infinitesimal bat duela adierazten digun hipotesiarekin loturik dago. Esan ditugun baldintzak betetzen badira, parametroa konstante mantentzen da bigarren gorputzak hirugarrenari [[Perturbazio (astronomia)|perturbazioak]] eragiten badizkio.
 
Aplikazioei dagokienez, parametroa konstante mantentzen ez bada erabilera oso mugatua du. [[Asteroide]], [[kometa]] edo [[Planeta|planeten]] inguruan orbitatzen duten [[Satelitesatelite artifizial|satelite artifizialei]]ei eragiten dieten asalduretan aplikatzen da.
 
== Aplikazio praktikoak ==
* Jupiter bigarren objektu gisa hartuta, bere inguruan orbitatzen duten asteroideak kometengandik desberdindu daitezke.
* Parametro honen beste erabilera nagusi bat, bi behaketa desberdin gorputz berdinari egindakoak diren ebaluatzea da.
* T<sub>N</sub> ([[Neptuno]] bigarren objektu gisa hartuta Tisseranden parametro kalkulatua) [[Transneptunotartransneptunotar objektu|transneptunotar objektuak]]ak [[Disko sakabanatua|disko sakabanatutik]] desberdintzeko erabiltzea proposatu da.
* Parametroaren errespetua, [[Asistentziaasistentzia grabitazionala|asistentzia grabitazionalaren]]ren bitartez ezarri daitezkeen orbitak mugatzeko erabiltzen da.
 
== Ikus, gainera ==
19. lerroa:
* [[Astrodinamika]]
* [[Astronomia]]
* [[Transneptunotar objektu|Transneptunotar objektuak]]ak
 
== Kanpo estekak ==