Théveninen teorema: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Autoritate kontrola jartzea
t Robota: Aldaketa kosmetikoak
1. lerroa:
[[Zirkuitu elektriko|Zirkuituen]] teorian, sare elektrikoetarako '''Théveninen teorema''' zera dio, bi terminalekin [[tentsio iturri]], [[korronte iturri]] eta [[Erresistentzia elektriko|erresistentzien]] edozein konbinazio, elektrikoki '''V''' tentsio iturri bakar baten eta berarekin [[serieko zirkuitu|seriean]] dagoen '''R''' erresistentzia bakar baten baliokide dela. [[Maiztasun]] bakar bateko [[korronte alterno]]ko zirkuituetan ere [[inpedantzia elektriko|inpedantzia]] orokorrera ere aplika daiteke, ez bakarrik erresistentziei. Teorema lehen aldiz [[Hermann von Helmholtz]] zientifiko alemaniarrak aurkitu zuen [[1853]]an.<ref>H. Helmholtz (1853) "Über einige Gesetze der Vertheilung elektrischer Ströme in körperlichen
Leitern mit Anwendung auf die thierisch-elektrischen Versuche" [Animalien elektrizitatean aplika daitezkeen eroaleen korronte elektrikoen banaketari buruzko lege batzuk], ''Annalen der Physik und Chemie'', 89. alea, 6 zenbakia, 211–233 orriak,
online eskuragarri http://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k151746.image.f225.langFR</ref>,
Baina [[1883]]. urtean [[Léon Charles Thévenin]](1857–1926) [[telegrafo]] injenieri frantziarrak aurkitu zuen.<ref>L. Thévenin (1883) "Extension de la loi d’Ohm aux circuits électromoteurs complexes" [Zirkuitu elektromotor konplexuetarako ohmen legearen hedapena], ''Annales Télégraphiques'' (Troisieme série), 10. alea, 222–224 orriak. honela berrinprimatua: L. Thévenin (1883) "Sur un nouveau théorème d’électricité dynamique" [Elektrizitate dinamikoaren teorema berri bat], ''Comptes Rendus hebdomadaires des séances de l’Académie des Sciences'', 97. alea, 159–161 orriak.</ref><ref>Don H. Johnson (April 2003) "Equivalent circuit concept: the voltage-source equivalent," ''Proceedings of the IEEE'', 91. alea, 4 zenbakia, 636-640 orriak. On-line eskuragarri: http://www.ece.rice.edu/~dhj/paper1.pdf .
</ref>
 
Teorema honek zirkuitu baten tentsio iturria eta erresistentziak '''Thévenin baliokide''' batean bihur daitekela dio. Zirkuituen analisian erabiltzen den sinplifikazio teknika bat delarik. Thévenin baiokidea energi hornitzaile edo bateria baten eredu on bat bezala erabil daiteke (non erresistentziak barneko inpedantzia eta iturriak [[indar elektroeragile]]a ordezkatzen duten). Zirkuitua seriean konektatuako tentsio iturri ideal batek eta erresistentzia ideal batek osatzen dute.
 
[[Fitxategi:Thevenin equivalent.png|frame|righteskuinera| Edozein kutxa beltza bakarrik tentsio iturriak, korronte iturriak eta beste erresistentziak izanda Thévenin zirkuitu baliokide batean bihur daiteke, non bakarrik tentsio iturri bat eta erresistentzia bat izango dituen.]]
 
== Thévenin baliokidea kalkulatzen ==
14. lerroa:
 
# ''V''<sub>AB</sub> irteerako tentsioa kalkulatu, zirkuitu irekiko baldintzapean (ez dago kanpo erresistentziarik konektatua - erresistentzia infinitoa delarik. Hau ''V''<sub>Th</sub> da.
# ''I''<sub>AB</sub> irteerako korrontea kalkulatu, irteera terminalak [[zirkuitu-labur|zirkuitu laburlaburrean]]rean daudenean (kargaren erresistentzia 0 da). ''R''<sub>Th</sub> bada ''V''<sub>Th</sub> eta lortu den ''I''<sub>AB</sub>ren zatidura.
* Zirkuitu baliokidea ''V''<sub>Th</sub> tentsioa duen tentsio iturria eta ''R''<sub>Th</sub> erresistentzia seriean konektatuta osatzen dute.
 
2. urratsa ere honela egin daiteke:
:2a. Tentsio iturriak zirkuitu laburrekin ordeztu eta korronte iturriak zirkuitu irekiekin.
:2b. Kargako zirkuitua ohmnimetro imaginario batekin ordeztu eta neurtu '''R'' erresistentzia osoa zirkuitua "atzera" begiratuz. Hau ''R''<sub>Th</sub> da.
28. lerroa:
 
{|
|[[Fitxategi:Thevenin and norton step 1.png|framedframe|leftezkerrera|0 Urratsa: Jatorrizko zirkuitua]] || [[Fitxategi:Thevenin step 2.png|framedframe|righteskuinera|1 Urratsa: Irteerako tentsio baliokidea kalkulatzen]] || [[Fitxategi:Thevenin and norton step 3.png|framedframe|righteskuinera|2. urratsa: Erresistentzia baliokidea kalkulatzen]]
|}
[[Fitxategi:Thevenin step 4.png|framedframe|righteskuinera|3. urratsa: Zirkuitu baliokidea]]
 
Adibidean, tentsio baliokidea kalkulatzen:
62. lerroa:
== Norton baliokidean eraldatzen ==
{{nagusia|Nortonen teorema}}
[[Fitxategi:Thevenin to Norton2.PNG|righteskuinera]]
 
[[Nortonen teorema|Nortonen zirkuitu baliokidea]] Thévenin baliokidearekin hurrengo ekuazioen bidez erlazionatuta dago:
71. lerroa:
== Muga praktikoak ==
 
* [[Zirkuitu elektriko|Zirkuitu]] asko, gehienak ez badira, bakarrik dira linealak balio tarte baten artean, Thévenin baliokidea bakarrik tarte honetan da baliozkoa eta ez du zertan baliozkoa izan behar tarte honen mugetatik kanpo.
* Thévenin baliokidea I-V karakteristikoa bakarrik kargaren ikuspuntutik dauka.
* Energia ez denez tentsio iturriaren linealki menpekoa, Thévenin baliokidearen energiaren disipazioa ez da sistema errealarren berdina.
 
== Erreferentziak ==