t
Robota: Aldaketa kosmetikoak
No edit summary |
t (Robota: Aldaketa kosmetikoak) |
||
|
'''Termopiletako gudua''' ({{lang-grc|Θερμοπύλαι}}) [[Mediar Gerrak|Bigarren Mediar Gerran]] zehar [[Esparta]] buru zuten [[Antzinako Grezia|Greziar Estatu Hiriak]] eta [[Xerxes I.a Persiakoa|Xerxes I.a]] enperadorearen [[Akemenestar Inperioa|Persiar Inperioaren]] arteko gudua izan zen<ref>{{Erreferentzia | abizena1=Bradford | izena1=Ernle | izenburua=Thermopylae: The Battle for the West | argitaletxea=Da Capo Press | urtea=[[2004]] | isbn=0306813602}}</ref>.
Gudua [[Termopilak|Termopiletan]] ([[euskara]]z ''Ate Beroak'' - θερμός,-ή,-όν 'bero' eta Πύλη,ης 'ate' hitzen lotunea; bertan zeuden erreka beroak zirela eta) [[k. a. 480|K.a.
Persiarrek [[Mediar Gerrak|Lehenengo Mediar Gerran]] [[Maratongo Gudua|Maratongo guduan]] [[Atenas]]ek menderatuak izan ondoren, erantzun berantiar hau prestatu zuten. [[Xerxes I.a Persiakoa|Xerxes I.ak]] armada izugarria prestatu zuen [[Grezia]] osoa konkistatzeko eta armada honi aurre egiteko [[Temistokles]] jeneral atenastarrak akemenestar armada Termopiletan eta [[Artemision]]go itsasarteetan blokeatzea proposatu zuen.
[[K.a. 480]]ko [[uda]]n 7.000 laguneko armadak iparralderantz jo zuen Artemisiongo pasabidea blokeatzeko asmotan. Persiar armada, egungo adituen arabera 300.000 lagunek osatua, abuztuaren bukaeran edo irailaren hasieran heldu zen Termopiletara. Greziarrek zazpi egunez, horietako hiru guduarenak, geldiarazi zituzten akemenestarrak, erretagoardia guztiz suntsitua izan arte. Bi egunez, [[Leonidas I.a]] [[Esparta]]ko erregeak zuzendutako armadatxo batek eutsi zion pasabidearen
Artemisionen zegoen armada aliatuak Termopiletan gertatutakoaren berri izatean, bere estrategiak bai Termopilei bai Artemisioni eustea behar zuenez, [[Salamina (uhartea)|Salaminarantz]] atzera egitea erabaki zuen. Persiarrek [[Beozia]] zeharkatu eta hustu berria zen [[Atenas]] okupatu zuten. Hala ere, persiar itsas-armada menderatzeko asmotan, greziarrek [[Salaminako gudua]]n etsaia eraso eta menderatu zuen urtearen bukaeran. [[Europa]]n harrapaturik izatearen beldur, Xerxek armadaren zati nagusiari [[Asia]]ra atzera egiteko agindua eman zion, [[Mardonio]] jeneralak [[Grezia]] konkistatzeko aginduarekin utzirik. Hurrengo urtean, aliatuek [[Plateako gudua]]n erabateko garaipena lortu zuten<ref>{{Erreferentzia | abizena1=Matthews | izena1=Rupert | izenburua=The Battle of Thermopylae: A Campaign in Context | lekua=Stroud | argitaletxea=Tempus Publishing | urtea=[[2006]] | isbn=1862273251}}</ref>.
| |||