Termofilo: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Autoritate kontrola jartzea |
t Robota: Aldaketa kosmetikoak |
||
1. lerroa:
[[Fitxategi:Grand prismatic spring.jpg|
'''Termofiloak''' ([[greziera]]tik: θερμo, termo, "bero" + ''φιλíα'', filia, "zale") bizi ahal izateko tenperatura beroak behar dituzten izaki bizidunak dira. Termofilo guztiak gai dira 50-70
Bizidun hauek [[habitat]] oso beroetan daude: iturri termaletan ([[AEB]]etako [[Yellowstone Parke Nazionala|Yellowstone Parke Nazionalean]] lehenengo [[bakterio]] termofiloak aurkitu ziren), urpeko iturri edo fumaroletan, hartzitzen ari diren material organikoetan ([[konpost]]ean, esaterako), lurzoru beroetan eta basamortuetan, ur-berogailu bezalako ingurugiro artifizialetan, etab.
Termofilo gehienak [[bakterio]]ak eta [[arkeobakterio]]ak dira. Kopuru txikiagoan bada ere, badaude ere [[onddo]], landare eta animalia termofiloak, ''Riftia pachyptila'' [[anelido]]a bezalakoak (iturri termaletan bizi dena). Orokorrean, [[eukarioto]] termofiloek ezin dute 60
Termofiloek moldaera zelularrak eta molekularrak dituzte tenperatura altuei aurre egin ahal izateko. Prokarioto termofiloen [[Entzima|entzimek]] eta beste [[proteina]] batzuek askoz hobeto jasaten dute beroa prokarioto normalenak baino, eta haien makromolekulek tenperatura altuetan funtzionatzen dute hobekien <ref> Madigan M.T., Martinko J.M., Parker J. Brock ''Mikroorganismoen biologia'' (2007) E.H.U-ak euskaratua:151-154 orr.</ref>. Horretaz gain, [[zelula mintz]] berezia dute termofiloek, [[gantz-azido]] asez betea (termofiloak ez diren bizidunek gantz-azido asegabeak dituzten bitartean).
13. lerroa:
Bi termofilo mota daude: hertsiak eta fakultatiboak.
* termofilo hertsiek tenperatura altuak behar dituzte derrigorrez bizi ahal izateko. Bizidun hauek ez dira hazten 45
* termofilo fakultatiboak gai dira tenperatura altuetan bizitzeko, baina baita tenperatura epelagoetan ere, 45
Hauetaz gain, hipertermofilo deritzonak dira tenperatura altuenetan bizi direnak. Hauek 75
== Mikrobio termofiloak ==
23. lerroa:
Bakterioen artean hauek dira aipagarrienak:
* [[Zianobakterio]] batzuk
* [[Streptomyces]] generoko hainbat espezie
* [[Bacillus]] eta [[Clostridium]] generoko espezie batzuk
* [[Thermus aquaticus]] (bakterio honetatik lortzen da [[bioteknologia]]ko laborategietan erabiltzen den [[DNA polimerasa]])
* [[Chloroflexus aurantiacus]] bakterio fotosintetikoa
* [[Thermotoga maritima]] (hipertermofiloa)
Arkeobakterioen artean, besteak beste, hauek daude (hipertermofiloak dira):
* [[Sulfolobus]]
* [[Pyrococcus]]
* [[Pyrolobus]]
* [[Thermoplasma]]
== Erreferentziak ==
| |||