Kabinda: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
48. lerroa:
 
== Historia ==
[[Kolonialismo]]a baino lehen hiru erresuma zeuden oraingo '''Kabindaren''' lurretan: [[Kakongo]], [[Lungoko Erresuma|Luango]] eta Ngoio[[Ngoyo]]. Portugesen[[Portugaldar]]ren presentzia [[XV. mendea]]n hasi zen.
 
Egun zabalik dirauen gatazkaren oinarriak [[1885]]ean daude. Urte horretan alde batetik [[Simulambucoko akordioaItuna]] sinatu zuten [[Portugal]]ek eta lurralde honetako agintariek eta [[protektoratu]] bati hasiera eman zitzaion; bestetik [[Berlingo Konferentzia|Berlingo konferentzian]]<ref>[[Aleman]]ieraz ''{{lang-de|Kongokonferenz''}} deitu zitzaion bilkura honi.</ref> [[Europa]]ko potentziek [[Afrika]]ko lurralde zabalak banatu zituzten eta hiru "Kongo" agertu ziren: frantsesa (egun [[Kongoko Errepublika]]), belgikarra (lehen Zaire izena zuena eta orain [[Kongoko Errepublika Demokratikoa]] dena) eta portugesa. Azken hau, Kabinda alegia, independentistentzat hasieratik [[Angola]]rekiko entitate desberdina izan zen. Aldiz, Angolaren batasunaren aldekoek argudiatzen dute lurralde-bereizketa hau eman zela Portugalek onartu zuenean "Kongo belgikarrari" itsasorako irteera eskaini behar zitzaiola.
 
Hala ere, Portugal kolonialak administrazioa errazteko [[1956]]an "Angola" eta "Kabinda" batu zituen. Kontrako zentzuan [[1963]]an {{lang|pt|''Frente de Libertação do Enclave de Cabinda''}} ("{{lang-eu|Kabindako barrendegiaren Askapen Frontea"}}, [[FLEC]]) sortu zen eta [[1964]]an [[Afrikar Batasuna]]ren aurrekaria izan zen ''Afrikar Batasunerako Erakundeak'' Kabinda deskolonizatu beharreko 39. lurralde gisa aipatzen zuen, Angolatik aparte.
 
[[1975]]ean [[Portugal]]ek Afrikako bere koloniei independentzia eman zien baina kasu honetan [[Angola]]ren barruan geratu zen, aparteko estatusik lortu gabe. Berehala angolar gobernuaren kontrako errebolta zabaldu zen. Harrezkero gatazka armatu bat garatu da urte luzeetan. FLEC taldea hiru adarretan apurtu zen.
 
[[2006]]an FLEC-Renovada taldeak eta Angolako gobernuak suetenasu-etena sinatu zuten. Hala ere, talde independentista nagusiek ez zuten onartu eta adibidez FLEC-FACek borroka armatuarekin segitu zuen.
 
Gaur egun kabindar independentistek ordezkaritza dute [[Ordezkapenik Gabeko Nazio eta Herrien Erakundea]] (UNPO) delakoan. Prentsan gutxitan nabarmen bihurtutako gatazka, [[2010]]eko urtarrilean azaleratu egin zen [[Angola]]n ('''Kabinda''' barne) ospatzekoa zena [[Afrikako Nazioen Kopa]]ko urte honetako edizioan [[Togo]]ko taldeak eraso bat pairatu zuenean<ref>[http://www.goal.com/en/news/89/africa/2010/01/08/1733755/the-cabinda-conflict-background-to-the-togo-bus-shooting Eraso honetako testuingurua.] Togo txapelketatik erretiratu zen.</ref>. Estatuko gobernuarekin sinatutako akordioen kontra dagoen FLEC-PM (''Posição Militar'') taldeak aldarrikatu zuen erasoa.
 
Gaur egun kabindar independentistek ordezkaritza dute [[Ordezkapenik Gabeko Nazio eta Herrien Erakundea]] (UNPO) delakoan. Prentsan gutxitan nabarmen bihurtutako gatazka, [[2010]]eko urtarrilean azaleratu egin zen [[Angola]]n ('''Kabinda''' barne) ospatzekoa zena [[Afrikako Nazioen Kopa]]ko urte honetako edizioan [[Togo]]ko taldeak eraso bat pairatu zuenean<ref>[http://www.goal.com/en/news/89/africa/2010/01/08/1733755/the-cabinda-conflict-background-to-the-togo-bus-shooting Eraso honetako testuingurua.] Togo txapelketatik erretiratu zen.</ref>. Estatuko gobernuarekin sinatutako akordioen kontra dagoen FLEC-PM (''Posição Militar'') taldeak aldarrikatu zuen erasoa.
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda}}