Larnakako aintzira gazia: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Gartxoak (eztabaida | ekarpenak)
No edit summary
Gartxoak (eztabaida | ekarpenak)
No edit summary
1. lerroa:
{{geografia fisiko infotaula}}
'''Larnakako aintzira gazia''' ({{lang-el|Αλυκή Λάρνακας}}, ''AlikiAlyki Larnakas''; {{lang-tr|Larnaka Tuz Gölü}}), [[Zipre]] hego-ekialdeko [[Larnaka]] hirian dagoen natur eremua da, elkar konektaturik dauden lau aintzira gaziz osaturik dagoena. [[Hala Sultan Tekke]] meskita ezaguna dago aintziraren mendebaldeko ertzean.
 
== Historia ==
K.a. II. milurtekotik populatua izan da Larnakako aintzira gaziaren ingurua. [[Brontze Aro]]ko Dromolaxia ''Vizatzia'' herria izan zen bertan eta 2010-12 artean egindako indusketen erakutsi dute Zipreko Brontze Aro berantiarreko hiri handienetakoa izan zela<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Season 2010 {{!}} Swedish Archaeology in Jordan, Palestine and Cyprus, Peter Fischer|hizkuntza=en-US|url=http://www.fischerarchaeology.se/?page_id=534|sartze-data=2020-09-26}}</ref>.
 
Neguan aintzira urez betetzen da eta hegaztien pausaleku bihurtzen da, baina udan lehortu egiten da eta gatzezko eremu zabala eratzen da. Antzina gatz ugari ateratzen zen bertatik, Larnakari ''Scala di Saline'' izena ere eman izan zitzaion<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Larnaca – lively port city in Cyprus {{!}} FinnsAway travel blog|hizkuntza=en-US|data=2018-04-23|url=https://www.finnsaway.com/larnaca-lively-port-city-in-cyprus/|aldizkaria=www.finnsaway.com|sartze-data=2020-09-26}}</ref>. Uharteko esportazio gai garrantzitsuena bihurtu zen gatza. Gatza atera, astoetan laku ertzera eraman eta piramide erraldoiak eratzen ziren. Gatzaren ekoizpena 1986an amaitu zen eta gaur egun giza kontsumorako desegokia dela kontsideratzen da<ref name=":0">{{Erreferentzia|izenburua=Larnaka Salt Lake - Larnaka Tourism Board (Official Site)|url=https://larnakaregion.com/directory/product/larnaka-salt-lake|aldizkaria=larnakaregion.com|sartze-data=2020-09-26}}</ref>.
 
XVIII. mendean Sheikh Hasan dervixeak Umm Haram Mahomaren dizipuloaren hilobia aurkitu zuen aintzira ertzean eta [[Hala Sultan Tekke]] meskita eraiki zuen hilobiaren inguruan, 1760. urtean<ref>{{Erreferentzia|abizena=Giovanni Mariti|izenburua=Travels Through Cyprus, Syria, and Palestine; with a General History of the Levant. Translated ...|argitaletxea=Printed for P. Byrne|hizkuntza=English|data=1792|url=http://archive.org/details/travelsthroughc00marigoog|sartze-data=2020-09-26}}</ref>. Gaur egun musulmanentzako munduko leku garrantzitsuenetako bat da<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Hala Sultan Tekke Mosque - Larnaka Tourism Board (Official Site)|url=https://larnakaregion.com/directory/product/hala-sultan-tekke-mosque|aldizkaria=larnakaregion.com|sartze-data=2020-09-26}}</ref>.
 
== Geologia ==
[[Fitxategi:A@a. Larnaca salt-lake1 - panoramio.jpg|280px|thumb|Udan aintzira lehortu egiten da eta gatzezko eremu zabal bat agertzen da.]]
Kondaira batek dioenez [[Lazaro Betaniakoa|San Lazarok]] emakume bati jatekoa eta edatekoa eskatu zizkion eta honek ezezkoa ean zion mahastiak lehor zeudela esanez. Lazarok orduan honela erantzun zion: "zure mahastiak lehor egon daitezzeladaitezela eta aintzira hau gatzez bete dadila betirako"<ref>{{Erreferentzia|izenburua=St Lazarus in Larnaca|data=2007-09-30|url=https://web.archive.org/web/20070930191530/http://www.cfhdf.gr/paramithi2/page6en.htm|aldizkaria=web.archive.org|sartze-data=2020-09-26}}</ref>.
 
Zientziari dagokionez, harkaitz porotsuak banatzen ditu aintzira eta itsasoa eta arrokaren zuloetatik sartzen da gatza.
 
== Geografia ==
Aintzira handiena ''Aliki'' da eta gainerakoak ''Orphani'', ''Soros'' eta ''Spiro''<ref name=":1">{{Erreferentzia|izenburua=Home - Medcities - Mediterranean Cities Network|url=http://www.medcities.org/home;jsessionid=64A1E7437BF825397BD9994784E74DFD?p_p_id=58&p_p_lifecycle=0&p_p_state=maximized&p_p_mode=view&saveLastPath=0&_58_struts_action=/login/login|aldizkaria=www.medcities.org|sartze-data=2020-09-26}}</ref>. [[Ramsarko hitzarmena|Ramsar lekua]], [[Natura 2000]] eta [[Bartzelonako Konbentzioa]]n "Babesturiko Eremu Berezia" izendatua izan zen<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Wayback Machine|data=2007-09-29|url=https://web.archive.org/web/20070929165658/http://www.rac-spa.org/telechargement/PA/sympo.pdf|aldizkaria=web.archive.org|sartze-data=2020-09-26}}</ref>. 2'2 kilometro karratuko eremua hartzen du eta Zipreko bigarren aintzira gazi handiena da<ref name=":0" />.
 
== Flora eta fauna ==
Ur gaziko aintzirak izanik landaretza [[halofilo]]a du inguruan.
 
Zipren dagoen hegazti migratzaileen pausaleku handienetakoa da. 85 hegazti akuatikok hartzen dute atseden bertan urtearen arabera 20.000-38.000 aletako populazioak gutxi gora behera. Hegazti esanguratsuena [[flamenko (hegaztia)|flamenkoa]] da (''Phoenicopterus roseus'')<ref>{{Erreferentzia|izenburua=BirdLife Data Zone|url=http://datazone.birdlife.org/home|aldizkaria=datazone.birdlife.org|sartze-data=2020-09-26}}</ref>, 2.000-12.000 arteko populazioarekin. Aintzira gazian bizi den ''[[Anostraca|Artemia salina]]'' krustazeo txikiaz elikatzen da<ref name=":1" />. Hegazti ohikoak dira honako hauek ere; [[Kurrilo arrunt|kurriloa]], [[txirritxo hankabeltz]]a, [[antxeta mokogorri]]a, [[zankaluze]]a, [[atalar]]ra, [[hegabera ezproidun]]a, ''[[Oenanthe cypriaca]]'' eta ''[[Sylvia melanothorax]]''.
 
== Iruditegia ==