Planeta-sistema: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Autoritate kontrola jartzea
t Robota: Aldaketa kosmetikoak
1. lerroa:
[[Fitxategi:Artist Concept Planetary System.jpg|thumb|261x261px|Planeta-sistema baten irudikapen artistikoa.]]
'''Planeta-sistema''' [[orbita]] baten barnean edo orbitatik at [[izar]] bati [[Grabitazio|grabitazionalkigrabitazio]]nalki loturik dauden eta izarrak ez diren [[Argizagi|argizagienargizagi]]en multzoa da. Hizkera xehean, [[planeta]] bat edo gehiago dituzten sistemek planeta-sistema bat eratzen dute, baina, horretaz gain, planeten ordez sistema horrek [[Planetaplaneta nano|planeta nanoak]]ak, [[Asteroide|asteroideakasteroide]]ak, [[Satelitesatelite natural|satelite naturalak]]ak, [[Meteoroide|meteoroideakmeteoroide]]ak, [[Kometa|kometakkometa]]k, [[Planetesimal|planetesimalakplanetesimal]]ak edo [[Diskodisko zirkumestelar|disko zirkumestelarrak]]rak (edo aipatutakoen artetik zenbait) baldin baditu, planeta-sistematzat hartuko da sistema.<ref>{{Erreferentzia|abizena=Darling, David J.|izenburua=The universal book of astronomy from the Andromeda Galaxy to the zone of avoidance|argitaletxea=Wiley|data=2004|url=https://www.worldcat.org/oclc/52509455|isbn=0-471-26569-1|pmc=52509455|sartze-data=2019-11-29}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=Collins dictionary of astronomy|argitaletxea=HarperCollins|data=2006|url=https://www.worldcat.org/oclc/154726171|edizioa=[5th] ed|isbn=978-1-84972-208-7|pmc=154726171|sartze-data=2019-11-29}}</ref> Alabaina, [[Eguzkia|Eguzkiak]]k bere inguruan orbitatzen diharduten argizagiekin batera, [[Lurra]] barne, sortzen duen sistemari [[Eguzki-sistema]] deritzo.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Euskaltzaindiaren Hiztegia|url=https://www.euskaltzaindia.eus/index.php?option=com_hiztegianbilatu&Itemid=410&bila=bai&lang=es&sarrera=eguzki-lore&view=frontpage|aldizkaria=www.euskaltzaindia.eus|sartze-data=2019-11-29}}</ref> '''Exoplaneta-sistema''' terminoa ere baliatzen da planeta-sistema bati erreferentzia egiteko.
 
[[2019|2019ko]]ko [[Azaroarenazaroaren 1|azaroaren 1ean]]ean 4.126 egiaztatutako [[exoplaneta]] ezagutzen ziren, 3.067 planeta-sistemetan banatuta eta 671 sistemetan planeta bat baino gehiago ezagutzen zirela.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=The Extrasolar Planet Encyclopaedia — Catalog Listing|url=http://exoplanet.eu/catalog/|aldizkaria=exoplanet.eu|sartze-data=2019-11-29}}</ref> Hondakinen diskoak ere ohikotasunez aurkitu dira, baina bestelako gorputzak atzematea askoz zailagoa da, txikiak izateaz gain, [[Argi|argirikargi]]rik igortzen ez dutelako.
 
[[Exobiologia|Astrobiologian]] planeta-sistema baten [[Zona zirkunestelar bizigarri|gune bizigarriari]] buruz sarritan hitz egiten da, eremu horretan kokaturik dauden planeta edo argizagietan [[Ur|uraur]]a bada, [[Likido|egoera likidoan]] egon daitekeelako eta beraz, Lurrean sortu den [[Bizi|biziarenbizi]]aren antzekoa eduki dezakeelako argizagiak.
 
== Erreferentziak ==