Olinpias Epirokoa: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Robota: Aldaketa kosmetikoak
1. lerroa:
{{biografia infotaula automatikoa}}
'''Olinpia''' ({{lang-grc|Ὀλυμπιάς}}, {{IPA|olympiás}} ahoskatua; {{circa|[[K.a. 375]]}}- [[K.a. 315]]) [[Filipo II.a Mazedoniakoa]]<nowiki/>ren emazte nagusia eta [[Alexandro Handia]]<nowiki/>ren ama izan zen. Bere aita [[Neoptolemo I]]<nowiki/>a zen, [[Epiro|Epiroko]]ko lurraldeko [[Molosia]]<nowiki/>ko erregea, gaur egungo [[Grezia]]<nowiki/>ren ipar-mendebaldean.
 
Ez dira bere bizitzari buruzko idatzi asko gordetzen, horregatik historiagileek eskuetan izan dituzten informazio eta zati gutxiekin atera behar izan dituzte berari buruzko datuak. Hala ere, badago berari buruz, bere etsaiek, batez ere [[Kasandro]]<nowiki/>k, zabaldutako legenda bat. Dena den, Olimpiak bere garaiko beste errege batzuek bezala etsai posibleak ezabatzeko politika bat bideratu zuen
8. lerroa:
 
=== Familia ===
Olinpiak bi seme-alaba izan zituen Filiporekin: Alexandro [[K.a. 356|K.a. 356an]]an eta Mazedoniako Kleopatra [[K.a. 353]]<nowiki/>an. Bere seme-alabak gorteko beste haurrekin batera izan ziren heziak: Karono eta Arriedo (Filipok beste emakume batzuekin izandako semeak), Amintas (Filiporen biloba), Europe (Filiporen azken emaztearen alabak) eta Kleopatra (Ataloren biloba).
 
Ziurrenik Alejandro oso txikia zen Olinpiak Filipo ez zela bere aita kontatu zionean. Gerora emandako gertakizunek erakusten dute Alejandrok, edozein izanik ere bere jaiotzari buruz zeukan ikuspuntua, jaiotza naturaz gaindiko zerbait bezala ikusten zuela.
16. lerroa:
 
=== Intrigak ===
[[Plutarko]]<nowiki/>ren arabera Olinpiak traziar kultu primitiboaren suge etxekotuak izan zituen bere inguruan<ref>"The nonsense about the snakes" is from Plutarch's ''Life of Alexander'' (2.6), according to Robin Lane Fox, ''Alexander the Great'' 1973:26 and note p. 504; Fox suggests that the snake-handling was the ''stuprum'' referred to by Justin9.5.9.</ref>; horregatik, izan daiteke bere buruari eragindako haluzinazioak izatea. Plutarkok deskribatzen du nola, ezkontza burutzearen aurreko gauean, Olinpiak tximista bat bere sabelaren gainera jausten zela eta su handi bat pizten zuela amestu zuela. Ezkontzaren ostean, Filipok ere amestu zuen nola lehoi baten irudia zuen zigilu bat jartzen zuen bere emaztearen sabelaren gainean. [[Aristandro|Aristandror]]r<nowiki/>en interpretazioa izan zen Olinpia bere semeaz haurdun zegoela, Alexandroren nortasuna lehoi batena bezalakoa zelako<ref>Plutarco, ''Alejandro'', [http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus%3Atext%3A1999.01.0243&redirect=true 2.2–2.3].</ref>.
 
Olinpia Filipo II.aren heriotzaren erruduna izateaz susmagarri nagusienetakoa da; alde batetik Filipok gaitzetsi zuelako, eta bestetik Filipo [[Kleopatra Euridize]]<nowiki/>rekin ezkondu zelako, eta ezkontza berri honek seme berri bat izaten bazuen, horrek Alexandroren erreinua zalantzan jar zezakeelako. Momentu honetatik aurrera Olinpiaren bizitza intriga politiko eta erailketaz betea agertzen da. Hasteko Filiporen azken emazte legitimoa erailtzeko agintzen du, hau bere seme Alejandrok sarritan aurpegiratu zion. Ekintza hauez gain, antza momentu hau izan zen bere bizitzako hoberena, Mazedoniako erregina izan baitzen inoren eragozpenik gabe. Baina etsai garrantzitsu bat zeukan: Kasandro, Olinpia suntsitzea lortu zuena.
 
Olinpiak Euridize II.a eta [[Filipo Arrideo]] (Mazedoniako erregea Alexandro Handiaren heriotza ostean) erailtzea agindu zuenean, Kasandrok herriaren zati bat bere kontra altxarazi zuen, eta azkenean Olinpia exekutatzea agindu zuen.
 
Hala ere, Kasandrok ez zuen kontuan hartu Mazedoniako soldaduen oposizioa. Hauei Olinpia exekutatzea agindu zienean, hauek muzin egin zioten, sekulan ez zutela bere buruzagia izan zen Alejandroren ama erailko. Porrot honen ostean, Kasandro Alejandrori buruz gaizki esaka hasi zen, eremua irabazten joatearren. Baina, mazedoniarrak ez zetozen jarrera honekin bat eta emandako laguntza ukatu zioten Kasandrori, Alejandro Handiaren oroitzapena biziegia zegoen oraindik.
33. lerroa:
 
{{bizialdia|K.a. IV. mendeko|K.a. IV. mendeko|Olinpia}}
 
[[Kategoria:Antzinako Greziako emakumeak]]
[[Kategoria:K.a. IV. mendeko emakumeak]]