Emilio Lopez: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Robota: Aldaketa kosmetikoak |
zuzenketatxoak |
||
1. lerroa:
{{Biografia_infotaula_automatikoa}}
'''Emilio Lopez Adan''' ([[Gasteiz]], [[Araba]], [[1946]]ko [[urtarrilaren 15]]a - ) medikua eta euskal idazle eta pentsalari intelektuala da. '''''Beltza''''' ezizenaz ezaguna da.<ref name=":0">{{Erreferentzia|abizena=Sudupe Elorza, Pako.|izenburua=Emilio López Adán : euskal iraultza libertarioaren pentsalari|argitaletxea=Udako Unibertsitatea eta Euskal Herriko Unibertsitatea|data=2020|url=http://worldcat.org/oclc/1184658193|isbn=978-84-8438-738-1|pmc=1184658193|sartze-data=2020-08-23}}</ref> [[Eusko abertzaletasun|Euskal nazionalismoari]] eta [[Euskal Herriko historia]]ri buruzko lan ugari argitara eman ditu, gai horietan aditu esanguratsua da.<ref>{{Erreferentzia|izena=Mikel|abizena=Asurmendi|izenburua='ETAn diziplina baloratu da, sorkuntzaren gainetik'|hizkuntza=eu|data=2012-09-16|url=https://www.argia.eus/argia-astekaria/2336/emilio-lopez-adan-beltza|aldizkaria=Argia|sartze-data=2019-12-14}}</ref>
[[Frankismo]]aren garaian [[Euskadi Ta Askatasuna|ETAko]] kidea izan zen, 1963tik 1974ra. Garai hartan “Pravi” ezizena zuen eta Biltzar Ttipiko kidea zen (Komite Exekutibo Taktiko, KET). Erakundeak 1966an egindako V. Batzarretik aurrera, langile-internazionalismoaren barruan jarrera independentistari eutsi zion. 1968. urteaz geroztik erbestean bizi da. Biltzar Ttipiko kidea izan zenean (1966-1968) medikuntzako ikasketak utziak izan zituen, baina ondotik, [[Brusela|Bruselara]] erbesteratuta, han bukatu zituen medikuntzako ikasketak. 1974an ETA utzi zuen
▲[[Frankismo]]aren garaian [[Euskadi Ta Askatasuna|ETAko]] kidea izan zen, 1963tik 1974ra. Garai hartan “Pravi” ezizena zuen eta Biltzar Ttipiko kidea zen (Komite Exekutibo Taktiko, KET). Erakundeak 1966an egindako V. Batzarretik aurrera, langile-internazionalismoaren barruan jarrera independentistari eutsi zion. 1968. urteaz geroztik erbestean bizi da. Biltzar Ttipiko kidea izan zenean (1966-1968) medikuntzako ikasketak utziak izan zituen, baina ondotik, Bruselara erbesteratuta, han bukatu zituen medikuntzako ikasketak. 1974an utzi zuen ETA Langile Fronteko jendearekin, eta 1976ko hasieran Bruselatik Angelura itzuli zen. 2003tik 2012ra, [[Abertzaleen Batasuna|Iparraldeko Abertzaleen Batasuneko]] militantea izan zen, hain zuzen ETAk ABko militanteak "toruraren konplizeak" zirela esan zuenetik, ETAren su-etena arte.<ref name=":0" />
1969tik aurrera “Gatazka” taldean aritu zen. “Euskadi ta Askatasuna” manifestua sinatu zuen (1970). '''Lopez Adanen''' jardueran alde ideologiko-intelektuala gailentzen da; gehiago izan da teorikoa ekintzailea baino; hori esan orduko erantsi behar da, baina, alde teorikoa praktikarekin oso loturik garatu izan duela beti.<ref name=":0" />
10 ⟶ 8 lerroa:
Iraultzaren eta bortxaren arteko harremanez gogoeta franko egin zituen, bere iritziak beste analista frantses eta amerikarrekin konparatu izan dira gero. Argudio ugari eskaintzen zituen askatasun eta erantzukizunetik.<ref name=":0" /><ref>{{Erreferentzia|izena=Aitor|abizena=Renteria|izenburua=«ETAren estrategia armatua soberan zen 1980tik»|hizkuntza=eu|url=https://www.berria.eus/paperekoa/1485/009/001/2012-09-13/etaren-estrategia-armatua-soberan-zen-1980tik.htm|aldizkaria=Berria|sartze-data=2020-08-23}}</ref> '''Adanen''' arabera, ETAren estrategia armatua soberan egon zen 1980ko hamarkadaz geroztik. Independentzia, sozialismoa, Euskal Herri euskalduna eta batua lortzeko helburuak 1960ko hamarkadarako finkatuta zeudela zioen.<ref>{{Erreferentzia|abizena=Erredakzioa|izenburua=Adan, ETAren estrategiaz|hizkuntza=eu|url=https://www.berria.eus/paperekoa/1766/031/001/2012-10-06/adan-etaren-estrategiaz.htm|aldizkaria=Berria|sartze-data=2020-08-23}}</ref>
Bestela ere, beste zenbait gai jakingarri landu ditu: nazioa eta estatua, [[nazionalismo]]a eta [[Humanismo|humanismo unibertsala]], demokrazia eta naziotasuna; [[Iraultza]] eta [[Frantzia|Hexagonoko]] nazio ukatuak; egungo esperantzak eta arazoak [[Ipar Euskal Herria]]n; [[Karl Marx|Marx]] eta iraultza, [[Ezker politiko|Ezkerra]] [[Europa]]n; [[Ezker abertzalea|Ezker Abertzalearen]] estrategiaren analisia, eta [[Gatazkaren konponbidea sustatzeko nazioarteko konferentzia|negoziazioen]] nondik norakoena; [[Intelektualismo|Intelektualaren]] zeregina: literatur erreferentziak eta intelektual hurbilak
== Lanak ==
Bere lanen artean honako hauek azpimarra daitezke: El Nacionalismo Vasco (1876-1936), Mugalde, Henday (1974); El Nacionalismo Vasco y Clases Sociales (1976) (Donostiako eta Durangoko liburu-azoketan saritutako lana); El Nacionalismo Vasco en el exilio (1936-1960) (1977); Del Carlismo al Nacionalismo burgués (1978); Bortu Gordetan Lainope (1982); Zazpigarren alaba (1984), hainbat garaitan girotutako hamar ipuinen bilduma.
Zenbait aldizkaritan, irratian eta telebistan jardun du laguntzaile, kulturari, politikari eta gizarteari lotutako gaietan, besteak beste, [[Argia (aldizkaria)|Argia]] eta [[Jakin]] aldizkarietan. Argia aldizkarian
Inguma datu-basean 70 erreferentziatik gora ditu, horien artean euskarazko 6 liburu, 31 artikulu eta 22 hitzaldi agertzen dira.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Emilio Lopez Adan :: Inguma - Euskal komunitate zientifikoaren datu-basea|url=http://www.inguma.eus/egilea/ikusi/emilio-lopez-adan?mota=book&page=1|aldizkaria=www.inguma.eus|sartze-data=2019-12-14}}</ref>
| |||