|
[[Irudi:Apamea Cardo.jpg|300px|thumb|[[Apamea]]ko kardoa]]
'''KardoaCardo''' (''cardo''), [[Erromatarhirigintza Inperioaerromatar]]renrean, hiri planifikazioan erabilitako hitz bat da. Kanpamendukanpamendu militar edo kolonia batetakobateko iparraldetik hegoalderako norantzan orientaturikoipar-hego [[kale]]a bat adierazten duzen. KardoCardo nagusia ''Cardo Maximusa'' da, perpendikularki, [[Decumanus Maximus]]arekin gurutzatzen dena, beste kale nagusia. Forua, jatorrian, hau da, lehen hiri erromatarretan, hiritik kanpo aurkitzen zen arren (hortik bere izena) eta merkataritza lanetarako erabiltzen ziren arren (azokak eta feriak), denborarekin, aktibitate politiko eta administratiboetarako erabiltzen hasi zen, eta horregatik erromatar hiri berrienak, plaza publikoak sortzen hasi ziren ''Cardo MaximusaMaximus'' kalea ''Decumanus MaximusaMaximus''rekin kalearekin moztentopo zenegiten zuen tokian. Ideia orokor hau, gero, [[XVI. mende]]an, [[Felipe II.a]]ren ordenantzekin hartua izan zen espainiarrek Amerikan sortu zituzten 40.000 hirietako gehienen sorrera hiri antolakuntzarako.
Hitzak, bere jatorria, [[augure]]ek euren iragarpenak egiten zituztenean iparraldetik hegoaldera egiten zuten lerroan aurkitzen da. Aldi berean, kardo hitz honetatik [[puntu kardinal]] hitza dator, orientazio geografikoan, iparrorratzetan, haizeorratzetanhaize-orratzetan... erabiltzen dena.
==Ameriketan==
Ideia orokor hau, gero, [[XVI. mende]]an, [[Felipe II.a]]ren ordenantzekin hartua izan zen espainiarrek Amerikan sortu zituzten 40.000 hirietako gehienen sorrera hiri antolakuntzarako.
== Ikus, gainera ==
*[[Puntu kardinal]]ak
*[[DekumanoDecumano]]
[[de:Cardo]]
|
