Matthew Boulton: berrikuspenen arteko aldeak

'''Matthew Boulton''' [[Royal Society|FRS]] (1728ko irailaren 3a - 1809ko abuztuaren 17a) fabrikatzaile ingelesa eta [[James Watt]] ingeniari eskoziarraren bazkidea izan zen.

XVIII. mendearen azken laurdenean, lankidetzak ehunka [[ Boulton eta Watt |Boulton & Watt]] [[lurrun-makina]] instalatu zituen. Aurrerapen handia egin zuen modernizazioan, [[Fabrika|fabrikakfabrika]]k eta [[Errota|errotakerrota]]k mekanizatzea ahalbidetu zuten. Boulton-ek teknika modernoak aplikatu zituen txanponak egiteko, milioika pieza aurreztuz Britainia Handiari eta beste herrialde batzuei, eta [[Royal Mint]] txanpon fabrika ekipamendu modernoarekin hornituz.

[[Birmingham|Birminghamen]]en jaio zen 1728an, Boultonek 31 urte zituela hil zen metalezko produktu txikien fabrikatzaile baten semea zen Boulton. Ordura arte Boulton-ek negozioa kudeatu zuen hainbat urtez, eta Birmingham-etik gertu eraikitako [[Soho Manufactory|Soho fabrikan]] zabaldu zuen. <ref>Jim, Andrew 2009. The Soho steam engine business. In Mason, Shena (ed) ''Matthew Boulton: selling what all the world desires''. New Haven: Yale University Press, pp. 63–70. {{ISBN|978-0-300-14358-4}}</ref>

Watten bazkide komertzialak, John Roebuckek, Boultonekin zuen zorra ordaindu ezin zuenean, Watten patentearen Roebucken zatia onartu zuen likidazio bezala. Ondoren, arrakasta handiz bultzatu zuen [[Erresuma Batuko Legebiltzarra|Parlamentua]] Watt-en patentea beste 17 urtez luzatzeko. Horri esker, konpainiak [[Watt-en lurrun-makina|Watt-en lurrun makina]] merkaturatzea lortu zuen. Konpainiak ehunka Boulton & Watt lurrun-makina instalatu zituen Britainia Handian eta atzerrian, hasieran [[Meatzaritza|meategietan]] eta gero [[Fabrika|lantegietan]]. <ref>Smiles, Samuel 1865. ''Lives of Boulton and Watt''. London: John Murray.</ref>

Boulton [[ Lunar Society |Lunar Society-ko]] kide funtsezkoa izan zen, Arte, zientzietan eta teologian [[Midlands|Midlands-eko]] gizon talde bat. Kideak, besteak beste, Watt, [[Erasmus Darwin]], [[Josiah Wedgwood]] eta [[Joseph Priestley]] ziren. Elkartea hilero biltzen zen [[Ilbete|ilbetearenilbete]]aren gertu. Elkarteko kideek kontzeptuak eta teknikak garatu zituzten [[Industria Iraultza|Industria Iraultzaren]]ren oinarriak jarri zituztenak zientzian, nekazaritzan, manufakturan, meatzaritzan eta garraioan.

Boulton-ek [[Soho Mint]] txanpon-etxea sortu zuen, lurrun-potentziara egokitu zuena. Britainia Handiko moneta egoera txarra hobetu nahi zuen. Hainbat urtetako ahaleginaren ondoren, 1797an kontratu bat lortu zuen mende laurden batean kobrezko lehen txanpon britainiarra ekoizteko. Bere "gurdi-gurpil" piezak ondo diseinatuak zeuden, eta faltsutzeko zailak ziren, eta kobrezko zentimo handiaren lehen diru-moldea zuten, 1971n [[Decimal Day|hamartartu]] arte egiten jarraitu zuena. 1800. urtean erretiroa hartu zuen, nahiz eta txanpon-etxea zuzentzen jarraitu, eta 1809an hil zen. Bere irudia [[James Watt|James Wattekin]]ekin batera agertzen da, [[Ingalaterrako Bankua|Ingalaterrako Bankuaren]]ren F serieko £ 50 billete berrian.