Kloroplasto: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Robota: Testu aldaketa automatikoa (-[Cc]ite[ _]book +erreferentzia)
t Robota: Aldaketa kosmetikoak
10. lerroa:
[[Fitxategi:Chloroplast-new.jpg|300px|thumb|Kloroplasto baten barne-egitura]]
=== Mintzak ===
Kloroplastoek bi mintz dituzte: kanpokoa (oso iragazkorra) eta barnekoa (iragazkaitzagoa), eta haien artean mintz arteko espazioa dago. Kloroplastoaren kanpoko mintzak proteina garraiatzaile ugari ditu eta horri esker ioiek eta molekula txikiek erraz zeharkatzen dute, ez ordea proteina handiek<ref>{{Erreferentzia|izena=Hiroyuki|abizena=Koike|izenburua=Polypeptide Composition of Envelopes of Spinach Chloroplasts: Two Major Proteins Occupy 90% of Outer Envelope Membranes|orrialdeak=526–532|hizkuntza=en|abizena2=Yoshio|abizena3=Kashino|abizena4=Satoh|izena2=Maki|izena3=Yasuhiro|izena4=Kazuhiko|data=1998-05-01|url=https://academic.oup.com/pcp/article/39/5/526/1850743|aldizkaria=Plant and Cell Physiology|alea=5|zenbakia=39|issn=0032-0781|doi=10.1093/oxfordjournals.pcp.a029400|sartze-data=2020-02-25}}</ref>. Proteina handiek pasatu ahal izateko TOC konplexuak ditu. Mintz arteko espazioak 10-20 [[Nanometro|nm]] inguru hartzen ditu. Barneko mintzean TIC konplexuak pasatzen ditu proteinak eta horretaz gain bertan [[Gantz-azido|gantz azidoak]], [[Karotenoide|karotenoideakkarotenoide]]ak eta gainerako [[Lipido|lipidoaklipido]]ak sintetizatzen dira.
 
=== Estroma ===
Kloroplastoaren barruko espazioari ''estroma'' deritzo. Proteina ugari ditu eta [[PH|pH alkalinoa]] dauka<ref name=":1">{{erreferentzia|izena=|abizena=Campbell NA, Reece JB, Urry LA, Cain ML, Wasserman, Minorsky PV, Jackson RB|urtea=2009|izenburua=Biology (8th ed.)|argitaletxea=Benjamin Cummings (Pearson)|orrialdea=|orrialdeak=196–197|ISBN=978-0-8053-6844-4|hizkuntza=}}</ref>, Calvin zikloa burutzeko pH optimoa 8'1 baita<ref>{{Erreferentzia|izena=Karl|abizena=Werdan|izenburua=The role of pH in the regulation of carbon fixation in the chloroplast stroma. Studies on CO2 fixation in the light and dark|orrialdeak=276–292|hizkuntza=en|abizena2=Heldt|abizena3=Milovancev|izena2=Hans W.|izena3=Mirjana|data=1975-08-11|url=http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/0005272875900419|aldizkaria=Biochimica et Biophysica Acta (BBA) - Bioenergetics|alea=2|zenbakia=396|issn=0005-2728|doi=10.1016/0005-2728(75)90041-9|sartze-data=2020-02-25}}</ref>.
 
Estromak bere azido nukleikoak ditu, [[Azido desoxirribonukleiko|DNA]] zirkular bat<ref>{{Erreferentzia|izena=Anna Stina|abizena=Sandelius|izenburua=The Chloroplast: Interactions with the Environment|argitaletxea=Springer Science & Business Media|hizkuntza=en|abizena2=Aronsson|izena2=Henrik|data=2008-12-11|url=https://books.google.es/books?id=aQR__H2XBnUC&pg=PA18&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false|isbn=978-3-540-68696-5|sartze-data=2020-02-25}}</ref> eta proteinak sintetizatzeko beharrezkoak diren [[Azido erribonukleiko|RNA]] molekulak eta [[erribosoma]]k ere. Kloroplastoak berak sintetizatzen dituen erribosomak dira, prokariotoen antzera 70S motakoak<ref>{{Erreferentzia|izena=Jeremy|abizena=Burgess|izenburua=Introduction to Plant Cell Development|argitaletxea=CUP Archive|hizkuntza=en|data=1985-05-16|url=https://books.google.es/books?id=r808AAAAIAAJ&pg=PA46&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false|isbn=978-0-521-31611-8|sartze-data=2020-02-25}}</ref>. Lipido eta proteinazko xixkuak eta karbohidrato aletxoak ([[Almidoi|almidoiaalmidoi]]a gehienbat) ere agertzen dira. Almidoiak estromaren %15a hartzen du bolumenean<ref>{{Erreferentzia|izena=Matilda|abizena=Crumpton-Taylor|izenburua=Control of Starch Granule Numbers in Arabidopsis Chloroplasts1[W][OA]|orrialdeak=905–916|abizena2=Grandison|abizena3=Png|abizena4=Bushby|abizena5=Smith|izena2=Scott|izena3=Kenneth M.Y.|izena4=Andrew J.|izena5=Alison M.|data=2012-2|url=https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3271777/|aldizkaria=Plant Physiology|alea=2|zenbakia=158|issn=0032-0889|pmid=22135430|pmc=3271777|doi=10.1104/pp.111.186957|sartze-data=2020-02-25}}</ref>.
 
Estroma horretan [[fotosintesi]]aren bigarren fasea (ilunpeko fasea) burutzen da. Horretarako [[RuBisCO]] entzima kopuru handitan aurkitzen da, Calvin zikloan CO<sub>2</sub> molekula finkatzen duena<ref name=":1" />.
 
=== Tilakoideak ===
Estroman [[tilakoide]] izeneko disko batzuk daude eta bertan fotosintesiaren argitako fasea burutzen da. Tilakoide multzoa ''granum'' da (pluralean ''grana'')<ref>{{Erreferentzia|izena=László|abizena=Mustárdy|izenburua=The Three-Dimensional Network of the Thylakoid Membranes in Plants: Quasihelical Model of the Granum-Stroma Assembly|orrialdeak=2552–2557|hizkuntza=en|abizena2=Buttle|abizena3=Steinbach|abizena4=Garab|izena2=Karolyn|izena3=Gábor|izena4=Győző|data=2008-10-01|url=http://www.plantcell.org/content/20/10/2552|aldizkaria=The Plant Cell|alea=10|zenbakia=20|issn=1040-4651|pmid=18952780|doi=10.1105/tpc.108.059147|sartze-data=2020-02-25}}</ref>; grana horiek lamelen bitartez elkarturik daude (''ikus irudia''). Estromaren ingurune alkalinoaren aurrean tilakoideak pH azidoa du, pH 4 ingurukoa<ref>{{Erreferentzia|izena=Jeremy M.|abizena=Berg|izenburua=A Proton Gradient Across the Thylakoid Membrane Drives ATP Synthesis|hizkuntza=en|abizena2=Tymoczko|abizena3=Stryer|izena2=John L.|izena3=Lubert|data=2002|url=https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK22519/|aldizkaria=Biochemistry. 5th edition|sartze-data=2020-02-25}}</ref>. Tilakoideetan fotosintesiaren argitako fasean parte hartzen duten pigmentuak ([[klorofila]], [[Karotenoide|karotenoideakkarotenoide]]ak, [[Fikobilina|fikobilinakfikobilina]]k...) eta [[entzima]]k daude.
 
== Funtzioa ==
28. lerroa:
Kloroplastoa fotosintesiarekin lotzen badugu ere beste hainbat funtzio betetzen ditu:
 
* Estroman landare zelulak behar dituen [[Aminoazido|aminoazidoenaminoazido]]en gehiengoa sintetizatzen dira, sufredunak ezik ([[zisteina]] eta [[metionina]]) beste guztiak<ref>{{Erreferentzia|izena=Norbert|abizena=Rolland|izenburua=Subcellular Distribution of O-Acetylserine(thiol)lyase in Cauliflower (Brassica oleracea L.) Inflorescence|orrialdeak=927–935|hizkuntza=en|abizena2=Droux|abizena3=Douce|izena2=Michel|izena3=Roland|data=1992-03-01|url=http://www.plantphysiol.org/content/98/3/927|aldizkaria=Plant Physiology|alea=3|zenbakia=98|issn=0032-0889|pmid=16668766|doi=10.1104/pp.98.3.927|sartze-data=2020-02-25}}</ref>.
* Landareak behar dituen [[purina]] eta [[Pirimidina|pirimidinakpirimidina]]k ekoizten dira, azido nukleikoen [[Base nukleiko|base nitrogenatuen]] oinarriak direnak.
* Barne mintzean lipido batzuk sintetizatzen dira.
 
== Kokapena ==
Landare baten zelula guztietan ez da agertzen kloroplastoa, landarearen zati berdeetako zeluletan soilik. [[Parenkima]] ehunetako zelulek kloroplasto ugari dute eta [[Kolenkima|kolenkimankolenkima]]n ere aurkitzen dira. Hostoetako mm<sup>2</sup> bakoitzean milioi bat kloroplasto inguru kontzentratzen dira<ref name=":1" />.
 
Zelularen barnean kokapena aldakorra izaten da argi eremu onenaren bila orientzatzen baitira. Ikusi denez mitokondrioek kloroplastoak jarraitzen dituzte mugimendu horietan<ref>{{Erreferentzia|izena=Shingo|abizena=Takagi|izenburua=Actin-based photo-orientation movement of chloroplasts in plant cells|orrialdeak=1963–1969|hizkuntza=en|data=2003-06-15|url=https://jeb.biologists.org/content/206/12/1963|aldizkaria=Journal of Experimental Biology|alea=12|zenbakia=206|issn=0022-0949|pmid=12756277|doi=10.1242/jeb.00215|sartze-data=2020-02-25}}</ref>.
40. lerroa:
 
=== Historia ===
[[Andreas Franz Wilhelm Schimper|Andreas Schimperrek]] 1883. urtean kloroplastoen eta [[Zianobakterio|zianobakterioenzianobakterio]]en arteko antzekotasunak aurkitu zituen<ref>{{Erreferentzia|izenburua=OPUS 4 {{!}} Ueber die Entwickelung der Chlorophyllkörner und Farbkörper|data=2013-10-19|url=https://web.archive.org/web/20131019121025/http://publikationen.stub.uni-frankfurt.de/frontdoor/index/index/docId/19551|aldizkaria=web.archive.org|sartze-data=2020-02-25}}</ref> eta horretan oinarrituta 1905ean [[Konstantin Mereschkowski]] botanikari errusiarrak endosinbiosiaren bidez barneratuko zela proposatu zuen aurrenekoz<ref>{{Erreferentzia|izenburua=&Uuml;berÜber Natur und Ursprung der Chromatophoren im Pflanzenreiche|data=1881|url=http://archive.org/details/cbarchive_51353_bernaturundursprungderchromato1881|sartze-data=2020-02-25}}</ref>.
 
Duela mila edo bi mila milioi urte zianobakterio bat zelula eukariotiko batean sartu zela pentsatzen da, janari gisa edo parasitatzeko, eta fagosomari ihes egingo zion. Honek abantaila nabarmena emango zion zelula ostalariari eta zianobakterioaren gene batzu ostalariaren genoman barneratuko ziren. Hasiera batean izango zituen 3.000 geneetatik 130ek irauten dute kloroplastoaren barnean<ref name=":0" />.
 
Duela 500 milioi urte ''[[Paulinella|Paulinella chromatophora]]'' ameboideak ere zianobakterioak asimilatu zituen<ref>{{Erreferentzia|izena=Patricia|abizena=Sánchez-Baracaldo|izenburua=Early photosynthetic eukaryotes inhabited low-salinity habitats|orrialdeak=E7737–E7745|hizkuntza=en|abizena2=Raven|abizena3=Pisani|abizena4=Knoll|izena2=John A.|izena3=Davide|izena4=Andrew H.|data=2017-08-14|url=https://www.pnas.org/content/114/37/E7737|aldizkaria=Proceedings of the National Academy of Sciences|alea=37|zenbakia=114|issn=0027-8424|doi=10.1073/pnas.1620089114|sartze-data=2020-02-25}}</ref>.
 
=== Justifikazioa ===
74. lerroa:
 
{{Txantiloi:Zelularen osagaiak}}
 
 
[[Kategoria:Organulu zelularrak]]