Izei: berrikuspenen arteko aldeak

'''Izei''' [[Pinazeo|pinazeoenpinazeo]]en familiaren ''Abies'' [[Genero (biologia)|generoaren]] [[zuhaitz]]-[[Espezie|espezieenespezie]]en izen arrunta da, 45-55 [[espezie]] barne hartzen dituena. Izeiak hosto iraunkorrekoak dira eta hostoak erregularki bertizilatuak dituzte, [[adaburu]] konikoa edo piramidala eratzen dutelarik. Hostoak linealak, lauak edo ez oso maiz subtetragonalak dira. Azpikaldean 2 lerro [[Estoma|estomatikoestoma]]tiko eta 2 kanal, marginal edo zentral dituzte, [[Erretxina|erretxinadunakerretxina]]dunak. Kono ar axialak ugariak dira adarren azpikaldean, zeinak 5 eta 25 cm artean neurtzen duten. [[Pinaburu|Estrobiloak]] tenteak dira, zilindrikotik oboidera izan daitezkeelarik eta soilik adaburuaren goiko aldean kokatzen dira. Ezkatak erorkorrak dira eta erraki zurkararen lehenengo urtean desartikulatzen dira. Bere [[Hazi|haziakhazi]]ak hegaldunak dira. <ref>{{erreferentzia|hizkuntza=|izenburua=Abetos|urtea=1950|abizena=Antonio do Amaral Franco|izena=João Manuel|orrialdeak=|orrialdea=|argitaletxea=|ISBN=}}</ref>

[[Zedro|Zedroekin]]ekin estuki ahaidetuak daude.

Generoa [[Philip Miller|Philip Millerrek]]rek deskribatu zuen eta ''[[The Gardeners Dictionary]]-''n publikatu zen (Laugarren edizioa vol. 1. 1754).

Nahiz eta izei izena izan, [[Douglas izei|Douglas izeia]]a (''Pseudotsuga menziesii'') eta [[Izeiizei gorri|izei gorria]]a (''Picea abies'') ez dira genero honetakoak.

** ''Abies fraseri''

** ''[[Baltsamo-izei|Abies balsamea]]'' - [[Baltsamobaltsamo-izei|baltsamo-izeia]]a

** ''[[Izei handi|Abies grandis]]'' - [[Izeiizei handi|izei handia]]a

** ''[[Konkolor izei|Abies concolor]]'' - [[Konkolorkonkolor izei|konkolor izeia]]a

** ''[[Nordmann izei|Abies nordmanniana]]'' -[[Nordmann izei|Nordmann izeia]]a

** ''[[Izei zuri|Abies alba]]'' — [[Izei zuri|Izei zuria]]a

** ''[[Espainiar izei|Abies pinsapo]]'' — [[Espainiarespainiar izei|espainiar izeia]]a

** ''Abies kawakamii''

** ''Abies amabilis''

** ''Abies delavayi''

** ''Abies religiosa''

** ''Abies procera''

** ''Abies bracteata''

** ''Abies milleri''—(galdua, Eozeno hasiera)

''Abies'' generoko izei gehienen egurra beste konifero-espezieena baino kaskarragoa kontsideratzen da eta askotan [[Kontratxapatu|kontratxapatuenkontratxapatu]]en fabrikazioan eta eraikuntzan pulpa gisa erabiltzen da. Ebaki ondoren egur honek ez dituenez ezaugarri erresistenterik erakusten ez intsektu eta ez usteltzearen aurrean, orokorrean [[Barneko zurgintza|barneko zurgintza]]<nowiki/>n erabiltzen da, hala nola, ateen eta hauen markoen fabrikazioan. Moztu ondoren, egurrak kanpo-ingurunearekin kontaktuan 12-18 hilabete inguru irauten ditu, klimaren arabera.

Egur bigun, arin, sendo eta [[erretxina]] gutxikoa da; eraikuntzan, [[Ebanisteria|ebanisterianebanisteria]]n eta musika-tresnen erresonantzia-kutxak egiteko erabiltzen da. Hostoak destilatuz gatz eta baltsamoak ekoizten dira eta enbor-azala, bere [[tanino]] edukiagatik, larruak ontzeko erabili izan da.<ref name=":0" />