Bisarma: berrikuspenen arteko aldeak

'''Bisarma''' [[lantza]] mota bat da, bere burniakburdinak, alde batetik [[igitai]] edo [[sega]] erdi forma duena, hemendik marraza zorrotz bat irtetzenirteten dena, bere adarrari paraleloan. Hitza, [[frantses]]ezko ''Guisarme'' hitzetik dator.

Bisarma, ustez, hasieran [[espeka]] bidez erabilia izan zen, -hala diote nekazaritza tresnen antzeko forma duten adarrezko arma guztietaz-, baina [[XIV. mende]]ko ingelesen infanteria gorputzak eta frantziarren [[arkulari]]ek erabili zutelako ezagun egin zen. Zentzu honetan, dirudienez, frantziar bertsioa (denbora batez, arkulariei ''guisarmier'' ere deitu izan zitzaien), zentzuzkoena da, arazo etimologiko eta itzultze arazoak bait daudebaitaude formanitzeko orridunahodun adar armen familiarekin, Bill, Bill-hook, guisarme, bisarme, partisane, partisan, glaive, vougue, voulgue, fauchard, alabarda eta beste hainbat bezala. Horregatik, narrazio historikoetako batzuk beste arma mota bati erreferentzia egiten diote edo ez dira behar bezala itzultzen. Azken finean, arma hau, batez ere jada aipaturiko bi nazioetan erabili zena, oinezko tropen defentsa arma bezala balio izan zuen eta/edo arkulariena, eta kako eta ziri batetan zetzan, bi metro inguruko adar bati lotuta zegoena, ez besterik.

Orri "konposatu"zko adar arma honen ezaugarri nagusia, bere erabilgarritasuna da, krokatu eta bota kakoaren kasuan, eta eraso eta zauritzea ziriarenean. Hori izan zen bere lehen erabilera eta bere lehen eboluzioa. Beranduago, arantza txikiagoak gehitzen hasi ziren, bihurtutako ahotik irtetzenirteten zirenak, kolpeetan heltzea ziurtatzeko -ezkutu eta armajantzietatik desbideratua irtetzeairtetea- kalte handiagoa egiteko baino. Baina hau, ziri luzearen eta kakoaren jatorrizko forma aldatu gabe egiten joan zen.

Bere luzera "praktikoa"ri dagokionez, ohi, meleko adar arma hauek, gizon batek bere besoak jasota hartzen zuen altuera berbereko neurrikoak zirela esan behar da, lantza alde batetik bestera aldatzerakoan, bere luzerak bere erabileran trabarik egin ez zezan. Lantza hauek, hurrengo mendeetako formazio handiek erabiliko zituzten neurri handiko lantza luzeen aurrekari direla gogoratu behar da.. Horregatik, Behe [[Erdi Aro]]ko infante baten bataz besteko altuera kontutan hartuz gero (170 eta 180 zentimetro bitartean), arma mota hauek, bi metrotik gorako luzera izango zutela irtetzenirteten da.