20:56, 3 otsaila 2020ko berrikusketa aldatu Iñaki LL (eztabaida \| ekarpenak) Kontu sortzailea, Egiaztatutako erabiltzaileak, Administratzaileak 25.397 edits t zehaztu Etiketa: Ikusizko edizioa ← Aurreko ezberdintasuna		19:22, 6 iraila 2020ko berrikusketa aldatu desegin TheklanBot (eztabaida \| ekarpenak) Bot-ak, Administratzaileak 2.164.308 edits t Robota: Aldaketa kosmetikoak Hurrengo ezberdintasuna →
1. lerroa: {{HezkuntzaPrograma\|Geografia eta Historia}} {{beste erabilpenak\|doktrina politikoari\|foruen erregimena\|Foru}} '''Foruzaletasuna''' edo '''foralismoa''' [[foru]]-sistema mantendu eta indartzearen aldeko joera ideologikoa izan zen, [[XIX. mendea~~\|XIX. mendean~~]]n Hego Euskal Herrian [[Iberiar Penintsulako Gerra\|Frantsestearen]] ondoren garatu zena, Frantziako eta, bereziki, Espainiako konstituzioez babesteko edo horien jurisdikzioa mugatzeko. Foruzaletasun mota ugari bereizten dira XIX. mendean barrena: [[Monarkismo\|erregezale]] edo [[Tradizionalismo\|tradizionalista]], [[Liberalismo\|liberalena]] eta bere horretan foruzaletasuna soilik dutenena eta populu edo herritarren foruzaletasuna<ref>{{Erreferentzia\|izenburua=Historia de Euskal Herria : historia general de los vascos. Vol. 4, La crisis de la civilización de los vascos del Antiguo Régimen y estrategias de revolución liberal e industrial: 1789-1876\|argitaletxea=Lur\|data=[2004]\|url=https://www.worldcat.org/oclc/937183149\|isbn=84-7099-446-8\|pmc=937183149\|sartze-data=2020-02-03}}</ref>. Foruzaletasun liberalaren egunkari nabarmenena Bilboko ''[[Irurac bat (egunkaria)\|Irurac bat]]'' izan zen<ref>{{erreferentzia\|izenburua= La disputada cronología de la nacionalidad\|izena= Fernando \|abizena=Molina Aparicio\|aldizkaria= Historia contemporánea\| ISSN =1130-2402\|alea= 30 \|urtea= 2005 \|url=http://www.ehu.eus/ojs/index.php/HC/article/view/4281/3825\|orrialdea=223}}</ref>. [[Hirugarren Karlistaldia\|Bigarren Karlistaldiaren]] ostean, [[Hego Euskal Herriko foruak\|foruak]] kendu zituztenean, agertu zen horien aldeko mugimendu politiko-kultural gisa foruzaletasuna, [[karlismo]]tik eta berorren dinastia arazotik urrunduz.<ref name="Harluxet" /> Hala ere, Lehen Karlistaldiaren ondoren hasi zen indarra hartzen, orduan foruzaletasun liberala agertu baitzen, berez, Espainiako konstituzioa auzitan jartzen ez zuena. Azken aldiz, foruak ezabatu zituzten urte berean sortu zuten Madrilen ''[[La Paz (aldizkaria)\|La Paz]]'' foruen defentsarako aldizkari politikoa (1876).<ref name="Harluxet"/> [[Arturo Kanpion]]ek, mugimenduaren eragile nagusietako bat izan zenak, aldizkari horretan Iruñean [[Nafarroako Euskal Elkargoa]] elkartea sortzea proposatu zuen.<ref name="Jimeno" >{{erreferentzia

Foruzaletasun: berrikuspenen arteko aldeak