17:05, 4 maiatza 2020ko berrikusketa aldatu Suna no onna (eztabaida \| ekarpenak) 11.308 edits No edit summary Etiketa: Ikusizko edizioa ← Aurreko ezberdintasuna		12:52, 6 iraila 2020ko berrikusketa aldatu desegin TheklanBot (eztabaida \| ekarpenak) Bot-ak, Administratzaileak 2.164.308 edits t Robota: Aldaketa kosmetikoak Hurrengo ezberdintasuna →
1. lerroa: [[Fitxategi:Rosseta Stone - panoramio.jpg\|alt=Rosseta harria, Londresko British Museumen erakusgai.\|thumb\|Rosseta harria, Londresko [[British Museum~~\|British Museumen~~]]en erakusgai.]] '''Epigrafia''' ([[antzinako greziera]]z: ἐπιγραφή ''epi-graphē'', "idazkun") [[historia]]ren zientzia laguntzailea da, [[arroka\|harri]], [[metal]] eta antzeko materialetan egindako '''idazkunak''' edo '''inskripzioak''' aztertzen dituena<ref>{{Erreferentzia\|url=http://www1.euskadi.net/harluxet/hiztegia1.asp?sarrera=epigrafia\|izenburua=Epigrafia\|egilea=Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa}}</ref>. Textua grabatuta egon ohi da, nahiz eta zeramikazko objektu batzuetan, labean egosi aurretik egin daitezke. Zientzia honek [[dokumentu\|agirien]] esanahi historikoa eta idazlanaren literatur balioa alde batera uzten ditu. Epigrafiaren metodoak erabiltzen dituenak epigrafo du izena. Epigrafe bat edonolako testua izan daiteke, grafema bakarretik agiri luze batera. Batzuk famatuak dira oso: adibidez [[Behistungo inskripzioa]], [[Gilgameshen epopeia]], ''[[Res Gestae Divi Augusti]]'' edo [[Rosetta harria\|Rosetta Harria]]. [[Fitxategi:Derniers hieroglyphes.jpg\|alt=Ezagutzen den azken hieroglifikoa. Philae irlan. IV. mendea\|thumb\|Ezagutzen den azken hieroglifikoa. Philae irlan. IV. mendea]] Leku eta garai askotan aurki daiteke material gogorretan idatzitako testuak. Antzinako mendeetarako, testu gehien eman dituztenak, greziar idazkunak eta latinezko erromatar idazkunak dira. Egipziarrak ere oso garrantzitsuak izan ziren. Erdi Aroan eta Aro Modernoak inskripzioak egien jarraitu zuten Europan, hasieran latinez eta ondoren bertako hizkuntzetan. Ez dira [[epigrafia]] eta [[paleografia]] nahastu behar, bigarrenak, paperean edota beste material bigunetan tintarekin idazten diren testuak ikertzen ditu eta. == Idazkun motak == [[Fitxategi:Vaso de cerámica campaniense con grafito.JPG\|thumb\|[[Huesca~~\|Huescako~~]]ko Museo Arqueológico Provincial-en gordetzen den zeramika gaineko grafitoa; grabatutako idazkun motza. ''Instrumenta domestica epigrafia''.]] Epigrafeak edukieraren edota xedearen herabera klasifikatu ohi dira. Erromatar eta greziar epigrafia talde hauetan sailka daitezke: 17. lerroa: # ''Historikoak'' gertaera garrantzitsuak gogorazten dituzte; erromatar inskripzioetan adibidez, ''fastoak''. Oso ezaguna da, bestalde, Egiptokoen artean, [[Kadeshko gudua\|Kadeshko]] inskripzioa. # ''Ohorezkoak'', pertsona ezagun edo boteretsuren bat gogora arazteko. # ''Hilobikoak [[Epitafio~~\|Epitafioak~~]]ak dira. Norbaiten hilobia markatzen dute eta hura gogorazten dute''. # ''Menores'', edo txikiak, ''instrumenta domestica'' izena ematen zaie ere bai: eguneroko erabilera duten objektuetan idazten dira, baxeran batez ere. # ''Titulus pictus (Tituli picti'' pluralean''):'' salgaiak eramateko objektuetan egiten dira. Jatorria, norakoa, produktu mota, etab. adierazten dira. Ohikoak izan ziren erromatar ontziteria mota batzuetan, hala nola, [[~~Anfora\|anforak~~anfora]]k. [[Fitxategi:Anforas con epigrafia.jpg\|alt=Anforetan aurkitu diren tituli picti. Anforen eta testutxoen marrazkia\|thumb\|Anforetan aurkitu diren ''tituli picti''.]] 27. lerroa: == Ikus, gainera == * [[Latin~~\|Latina~~]]a * [[Greziera]] * [[Idazkera sistema~~\|Idazkera sistemak~~]]k * [[Hieroglifo\|Hieroglifiko]] * [[Idazkera kuneiforme]] == Kanpo estekak == * {{en}} {{de}} Heidelbegko Unibertsitateko epigrafia datu-basea [https://edh-www.adw.uni-heidelberg.de/home?lang=en Online datu basea] * {{en}}{{de}}{{it}}{{es}} Clauss-Slaby erromatar inskripzioen datu-basea. [http://www.manfredclauss.de/ Epigraphische Datenbank Clauss - Slaby] * Hispaniako probintzien inskripzioen online datu-basea. {{es}} [ http://eda-bea.es/ Hispania Epigrafica]. * {{de}} Grezierazko idazkunak [http://ig.bbaw.de/ Inscriptiones Graecae] * {{en}} Hainbat datu base elkartzen dituen web gunea [http://epigraphy.info/ Epigraphy.info. Collaborative Environment for Digital Epigraphy] * {{en}} Erresuma batuko erromatar inskripzioak [https://romaninscriptionsofbritain.org/ Roman Inscriptions of Britain] * {{fr}} Frantziako Erdi-Aroko inskripzioak. http://titulus.huma-num.fr/exist/apps/titulus/index.html TITULUS. Corpus des inscriptions de la France médiévale] * {{fr}} Epigrafiari buruzko aldizkari akademiko garrantzitsuena. [https://web.archive.org/web/20080916093001/http://www.anneeepigraphique.msh-paris.fr/ L'Année épigraphique ] * {{it}} {{en}} EAGLE, [http://www.edr-edr.it/default/index.php Electronic Archive of Greek and latin epigraphy] EDR - Roma {{autoritate kontrola}}

Epigrafia: berrikuspenen arteko aldeak