Bihotz-transplante: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Oraina (eztabaida | ekarpenak)
t Robota: Aldaketa kosmetikoak
 
3. lerroa:
[[Fitxategi:Heart transplant.jpg|thumb|Bihotzeko transplantea eskematikoki.]]
 
'''Bihotz-transplantea''' [[bihotz|organo]] horren gutxiegitasun terminala duen paziente bati egindako [[transplante (medikuntza)|transplantea]] da, hildako emaile batengandik edo animalia batetik lortutako organoak edo bihotz artifizialak erabilita. Gaixotasun eta ahuldu [[bihotz]] batek bihotz osasuntsuago bat ordezkatzen duen [[Kirurgia|ebakuntza]] da. Bihotzaren [[Transplante (medikuntza)|transplantea]], oro har, [[sendagai]]arekin edo beste kontsultategi batzuekin nahikoa hobetu ez den jendearentzako tratamendua da.
 
Bi mota nagusi ezberdintzen dira organo berria toki anatomiko normalean ipiniz gero (ortotopikoa) edo ez (heterotopikoa), lehenengo kasua sarriagotan gertatzen delarik. [[Bihotzeko kirurgia]] arlo honetan diharduen espezialitatea da.
29. lerroa:
 
* '''Bihotzeko eta giltzurruneko transplantea'''. Prozedura hau [[giltzurrun]]<nowiki/>eko gutxiegitasuna eta bihotz gutxiegitasuna duten pertsona batzuentzako aukera izan daiteke.
* '''Bihotzeko eta gibeleko transplantea'''. Prozedura hau aukera bat izan daiteke [[Gibel|gibelegibel]]e<nowiki/>ko eta bihotzeko zenbait gaixotasun dituzten pertsonentzat.
* '''Bihotz eta biriketako transplantea'''. Batzuetan, medikuek prozedura hau iradoki diezaieke [[Birika|birike]]<nowiki/>tako eta bihotzeko gaixotasun larriak dituzten pertsonei, baldin eta baldintzak ezin badira bihotzeko transplantea edo biriketako transplantea soilik tratatu.
 
40. lerroa:
 
== Arriskuak ==
[[Odoljario|Odoljarioa]]a, infekzioa eta odol-klotxak barne dituzten bihotzeko kirurgia irekia egoteko arriskuez gain, bihotzeko transplantea izateko arriskuak hauek dira:
 
* '''Emailearen bihotzaren arbuioa'''. Bihotzeko transplantearen ondoren arrisku esanguratsuenetako bat da gorputzak emailearen bihotza arbuiatzea.
48. lerroa:
Arbuiatzea ekiditeko, ezinbestekoa da botikak agindutako moduan hartzea eta hitzordu guztiak zure medikuarekin mantentzea.
 
Sintomarik gabe gertatzen da maiz errefusa. Zure gorputzak bihotz berria arbuiatzen duen jakiteko, transplantearen ondorengo lehenengo urtean bihotzaren biopsiak izango dituzu. Horren ondoren, ez duzu [[Biopsia|biopsiakbiopsia]]k maiz egingo.
 
Biopsian zehar, hodi bat zainetan sartzen da eta bihotzera joaten da. Biopsia gailua hoditik pasatzen da bihotzeko ehunen lagin txiki bat hartzeko, eta hori laborategi batean aztertzen da.
55. lerroa:
* '''Arterien arazoak'''. Transplantea egin ondoren, bihotzeko arterien paretak loditu eta gogortu egin daitezke eta horrek bihotz aloktono baskulopatia sor dezake. Horrek odol zirkulazioa oztopatu dezake bihotzean eta bihotzekoa, bihotz gutxiegitasuna, bihotz arritmiak edo bat-bateko heriotza eragin ditzake.
* '''Botiken bigarren mailako efektuak'''. Bizitza osorako hartu beharko dituzun immunosopresoreak giltzurruneko kalte larriak eta beste arazo batzuk eragin ditzake.
* '''Minbizia'''. Immunosopresoreak minbizia garatzeko arriskua ere handitu dezake. Botika horiek hartzeak tumoreak azalean eta ezpainetan garatzeko arriskua handitu dezake eta Hodgkin linfoma garatzeko arriskua.
* '''Infekzioa'''. Immunosupresoek infekzioari aurre egiteko gaitasuna gutxitzen dute. Bihotzeko transplanteak jasotzen dituzten askok transplantea egin eta lehen urtera ospitalizatzea eskatzen duten infekzioa dute.
 
== Laguntza bentrikularreko gailuak ==
Bihotzeko transplantea egin ezin duten batzuentzat, beste aukera bat da bentrikuluko laguntza gailua (DAV). Bentrikulua laguntzeko gailua, bularrean inplantatutako ponpa mekanikoa da, [[Odol|odolaodol]]a bihotzaren beheko ganberetatik (bentrikuluak) gorputzaren gainerako tokietara laguntzen duena.
 
Laguntza bentrikularreko gailuak bihotz transplantearen zain dauden pertsonentzako aldi baterako tratamendu gisa erabiltzen dira. Gailu hauek gero eta gehiago erabiltzen dira bihotz-gutxiegitasuna duten pertsonentzako epe luzerako tratamenduak direlako, baina ez dira bihotzeko transplantea egiteko eskubidea. Bentrikulu laguntzarako gailuak zure bihotza laguntzen ez badu, medikuek baliteke bihotz guztiz artifiziala (zure bihotzaren bentrikuluak ordezkatzen dituen gailua) epe laburreko tratamendu alternatibo bat dela pentsatzea, bihotzaren transplantea zain zauden bitartean.
68. lerroa:
Bihotz-transplante bat, normalean, duela gutxi hildako edo garuneko hildako emaile baten gaixoekin bateragarria den bihotzarekin aurkitzen da. Transplanteko gaixoak inguruari ohartarazten dio eta ebakuntza ebaluatu eta ebakuntza aurreko medikazioa jasoko du. Aldi berean, emaileen bihotza kendu eta zirujauek ikuskatu egiten dute, transplantea egokia den jakiteko. Batzuetan, transplanteezinak direla uste da. Horrek oso esperientzia larria sor dezake hartzailearentzat, batez ere emozionalki ezegonkorra bada eta bultzatu dezake laguntza profesionala bilatzeko.
 
'''<big>Ebakuntza</big>'''
 
Emailearen bihotzak errutina ikuskatu ondoren, gaixoa ebakuntza gelara eramaten da eta [[Anestesiaanestesia orokor|anestesia orokorra]]ra ematen zaio. Gaixoen berezko baldintzen arabera, transplanteak, ortotipikoak edo heterotopikoak, bi prozedura jarraitu daitezke.
 
'''Transplante ortotopikoa'''
80. lerroa:
Bihotz-transplante heterotopikoan, gaixoaren bihotza ez da kentzen emandako organoa inplantatu aurretik. Bihotz berria bi bihotzetako ganberak eta balbulak modu biografikoan lotzen dira. Prozedurak gaixoari jatorrizko bihotza berreskuratzeko aukera eman diezaioke, eta emailearen bihotzak porrota jasaten badu (adibidez, arbuioa dela eta), kendu egin behar da, jatorrizko bihotza berriro lanean hasteko aukera emanez.
 
'''<big>Ebakuntza Osteko Momentua</big>'''
 
Gaixoa berreskuratzeko ICUra eramaten da. Esnatzen direnean, errehabilitazio unitate batera eraman daitezke. Prozesu honek zenbat iraun duen gaixoaren osasun orokorraren eta bihotz berriaren jokaeraren araberakoa da. Gaixoari alta eman ondoren, ospitalera itzuli beharko da ohiko azterketak eta errehabilitazio saioak egiteko. Laguntza emozionala ere behar dute.