Bahá'í egutegia: berrikuspenen arteko aldeak

[[Fitxategi:Azerigirl1 ira.JPG|260px|thumb|upright=1.2|Naw Rúz ospakizuna Azerbaijanen]]

[[Judu|Juduak]]ak eta [[Musulman|musulmanakmusulman]]ak bezala, bahá'í egunak ilunabarrean hasten dira.

== Historia ==

Bahá’í egutegia Báb-ek, 1840ko hamarkadan<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Novelty in Ayyám-i-Há and the Badí Calendar|url=http://bahai-library.com/taylor_novelty_badi_calendar|aldizkaria=bahai-library.com|sartze-data=2019-07-07}}</ref> Kitabu’l Asmá<ref>{{erreferentzia|hizkuntza=en|izenburua=Kitab al-asma'-The Book of Names|urtea=2018|abizena=Stephen|izena=Lambden|orrialdeak=|orrialdea=|argitaletxea=|ISBN=|url=https://hurqalya.ucmerced.edu/node/3681}}</ref> eta Persierazko Baiana liburuetan, sortutako Badí egutegian oinarritzen da. Egutegi horren lehen bertsioa garai hartan abiatu zuten Báb-en jarraitzaileek.<ref>{{erreferentzia|hizkuntza=en|izenburua=Rituals in Babism and Baha'ism|urtea=1994|abizena=MacEoin|izena=Denis|orrialdeak=|orrialdea=107|argitaletxea=British Academic Press|ISBN=978-1-85043-654-6|bilduma=Pembroke Persian Papers 2 (illustrated ed.)|url=https://books.google.es/books?id=4Bpd0xhUKewC&redir_esc=y}}</ref> 19 eguneko 19 hilabetetan egituratzen da (19x19), guztira 361 egun gehi tarteko egun batzuk [[Eguzkieguzki egutegi|eguzki egutegiko]]ko urte osoa bete arte. Egutegia [[Noruz|Naw Rúz]] egunean abiarazi zuten,<ref>{{erreferentzia|hizkuntza=en|izenburua=Comparative Studies of South Asia, Africa and the Middle East|urtea=1998|abizena=Mottahedeh|izena=Negar|orrialdeak=|orrialdea=|argitaletxea=|ISBN=|artikulua=The Mutilated Body of the Modern Nation: Qurrat al-'AynTahirah's Unveiling and the Iranian Massacre of the Babis|bilduma=18.2}}</ref> baina ''tarteko egunak'' ez ziren Bahá’í garaian bezala kokatzen. Egutegiak zeharkako aipamen sinboliko ugari ditu; besteak beste, Báb-ek bere ondotik etorri beharreko Profeta handia ''Jainkoak Agerraraziko Zuena''ri buruzko profeziei lotuak.

Bahá’u’lláh-k --Bahá’í fedearen fundatzailea eta Báb-ek iragarritako profeta zela aldarrikatu zuena--, egutegi berarekin jarraitu zuen. 1870 urtearen inguruan, Nabíl-i-A`zam historialariari Badí egutegiari buruzko azalpen bat idazteko eskatu zion. 1873an, Kitáb-i-Aqdas liburuan Bahá’u’lláh-k Naw Rúz ezarri zuen urteko lehen egun, eta tarteko egunak urteko azken hilabetearen aurreko egunetan. Bestalde, Naw Rúz eguna eguzkia Aries konstelazioan sartzen den egunean kokatu zuen. Ez zuen azaldu, ordea, zer lekutik begiratuta izan behar zuen.

Mendebaldean 1907an ezarri zen Badí egutegia. Bahá’í idazkietan aipatzen ez diren xehetasunak [[Justizia Etxe Unibertsala|Justizia Etxe Unibertsalaren]]ren eskuetan utzi zituen. Erakunde horrek erabaki beharko zituen egutegia mundu osoan uniformeki ezarri ahal izateko. [[2014]]<nowiki/>ko [[uztailaren 10]]<nowiki/>ean, Justizia Etxe Unibertsalak adierazi zuen xehetasun horiei buruzko erabakiak hartzen ari zirela [[2015]]<nowiki/>eko [[Martxoaren 20]]<nowiki/>tik aurrera, egutegiaren bederatzigarren zikloa beteko zelarik, Badí egutegia mundu osoan ezarri ahal izateko.

=== 2015ko Naw Rúz aurretik ===

=== 2015eko Naw-Rúz-etik aurrera ===

[[2014]]<nowiki/>ean, [[Justizia Etxe Unibertsala|Justizia Etxe Unibertsalak]]k mezu batean adierazi zuen [[Teheran]], Bahá’u’lláhren jaioterria izango zela udaberriko ekinokzioaren behalekua. Xedapen horren bitartez, Badí egutegia eta Gregoriotar egutegiak banandu egiten ziren. Harez gero, datak zehazteko informazio iturri fidagarriek prestatutako [[Astronomia|taula astronomikoak]] erabiltzen dituzte.

Mezu berean Justizia Etxe Unibertsalak erabaki zuen Báb eta Bahá’u’lláh-ren urtemugak “Naw Rúz osteko zortzigarren ilberriaren ondoko lehen eta bigarren egunetan ospatuko zirela (hori ere taula astronomikoetan kalkulatuta) eta Bahá’í Egun Sakratuak finkatu zituen mundu osoko bahá’í-ek batera ospa zitzaten.