Euskal Herriko geografia fisikoa: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Bandalismoa desegin |
t Bardea singularra da euskaraz. Zuzenketa txikiak. |
||
1. lerroa:
[[Fitxategi:Euskalherria landsat.jpg|thumb|250px|Euskal Herriko ikuspegia [[Landsat]] satelitetik]]
'''Euskal Herriko geografia fisikoa''' oso aldakorra da, nahiz eta hedaduraz txikia den herrialde bat izan. Kostaldeko paisaia malkartsutik [[
Muga natural nagusiak hauek dira: [[Kantauri|Kantauri itsasoa]] ([[Bizkaiko golkoa]]) eta [[Aturri]] iparraldean, eta [[Ebro]] ibaia hegoaldean (nahiz eta muga zehatz-mehatz bi ibai horietan ez izan). Tokirik gorena [[Hiru Erregeen Mahaia]]ren tontorra da, itsas mailatik 2438 metro gorago.
14. lerroa:
Gipuzkoako kostak gorabehera handiagoak ditu eta orokorrean hegiak handiagoak dira. Hondartza txikiagoak eta harritsuagoak daude Bizkaiko mugatik [[Zumaia]]rarte eta hortik aurrera geroz eta luzeagoak diren hondartzak. Ibai ezberdinen itsasoratzetan estuario txikiak sortzen dira ([[Oria]]), eta beste batzuetan itsasadarrak ([[Urumea]], [[Bidasoa]]).
Lapurdiko kostaldea, ordea, askoz lauagoa da. Hondartza geroz eta luzeagoak daude eta hegiak altuera txikikoak dira.
== Mendiak ==
32. lerroa:
[[Ebro]] da Euskal Herria zeharkatzen duten ibaien artean luzeena (910 km). [[Europako mendiak|Europako Mendietan]] sortzen da eta [[Mediterraneoa|Mediterraneo itsasoan]] isurtzen du bere emaria. Bide horretan, hainbat kilometroz Euskal Herriko hegoaldeko muga da, [[Araba]] eta [[Nafarroa Garaia]]n. Ibai handi guztien antzera, beste ibai eta errekek bertara isurtzen dituzte beren urak besteak beste, [[Zadorra]], [[Baia (ibaia)|Baias]], [[Ega]] eta [[Aragoi (ibaia)|Aragoi ibaiek]]. Azken hau da, Aragoi ibaia alegia, euskal lurretan zehar ibilbide luzeena egiten duena, 192 km [[Esako urtegia]]n jaio eta, Nafarroa Garaia zeharkatu ondoren, Ebro ibaira isurtzen ditu bere urak.
Euskal Herriko kostaldean ura isurtzen duten ibaietatik [[Aturri]] da luzeena eta
jaiotzen denetik [[Baiona]]n itsasoratu arte, 335 kilometro inguru zeharkatzen ditu, azken 30ak euskal lurretatik. Bide luze horretan, [[Pirinioak|Pirinioetan]] jaiotako hainbat ibai eta errekaren emaria jasotzen du ([[Biduze]], [[Errobi]], [[Aran ibaia]]...). Aturrik bezala, beste euskal ibai askok ere [[Bizkaiko golkoa]]n isurtzen dituzte euren urak: [[Nerbioi]]k, [[Bidasoa]]k, [[Oria]]k, [[Deba (ibaia)|Debak]], [[Urola]]k, [[Urumea]]k... Nerbioi ibaia da, hain zuzen ere, Bizkaiko golkoan ura isurtzen duten ibaien artean Euskal Herriko lurraldeetan ibilbiderik luzeena egiten duena (75 km).
45. lerroa:
== Basamortua ==
[[
== Muturreko puntuak ==
| |||