Epidemiologia: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Autoritate kontrola jartzea
Xabi22 (eztabaida | ekarpenak)
zuzenketak egin eta ulergarriago egiten saiatu
1. lerroa:
'''Epidemiologia''' [[Gaixotasun|gaixotasunen]] hedapenean eta transmisioan parte hartzen duten faktoreak aztertzen dituen eta gaixotasunaren hedapena [[Prebentzio (medikuntza)|prebenitzeko]] beharrezko baliabideak zehaztu eta martxan jartzeaz arduratzen den [[zientzia]] da.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=ZT Hiztegi Berria|url=https://zthiztegia.elhuyar.eus/terminoa/eu/epidemiologia|aldizkaria=zthiztegia.elhuyar.eus|sartze-data=2020-08-15}}</ref> Hau da, epidemiologiak jendearen gaixotzearen zergatiak argitzeko asmoaz dihardu eta hori ekiditeko moduak bilatzen ditu.
'''Epidemiologia''' zehaztutako populazioetan osasuna eta gaixotasun baldintzen banaketa (''nor'', ''noiz'' eta ''non'') behaketa eta azterketa da. Hau da, epidemiologia jendearen gaixotzearen zergaitiak argitzeko asmoaz dihardu.
 
[[Osasun Publikoarenpubliko|Osasun publikoaren]] mugarria da, politikagaitz erabakiakbaten zabalkundeari aurre egiteko zein erabaki politiko hartu beharko liratekeen adierazten du eta ebidentzian oinarritutako praktikapraktikak bideratzen ditu,. gaixotasunenGaixotasunaren arrisku faktoreak zein diren adierazteaz eta osasun prebentzioaren helburuak finkatuzfinkatzeaz arduratzen da. Epidemiologoek ikerketen diseinuan, datu bilketa eta analisi estatistikoetan, eta baita emaitzen interpretazio egokian eta zabalkuntzan (peer-review[[Parekoen ebaluazio|parekoen ebaluazioa]] eta errebisiso[[Berrikusketa sistematiko|berrikusketa sistematikoak]] barne) parte hartzen dute. Epidemiologiak [[Ikerketa kliniko|ikerketa klinikoetan]] erabilitako metodologia garatzen lagundu du, eta neurri txikiagoan, zientzia[[Osasun zientziak|osasun biologikoenzientzien]] oinarrizko ikerketan erabilitako metodologia garatu du.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=A dictionary of epidemiology.|url=https://www.worldcat.org/oclc/868511576|edizioa=Six edition|isbn=9780199976720|pmc=868511576}}</ref>
 
Azterketa epidemiologikoko arlo garrantzitsuenak honakoak dira: gaixotasunen kausa, transmisioa, agerraldien ikerketa, gaixotasunen zainketa, auzitegiko epidemiologia, epidemiologia okupazionala, baheketak, biomonitorizazioa eta tratamenduaren ondorioak, esate baterako, entsegu klinikoetan. Epidemiologoak diziplina zientifikoetan oinarritzen dira, besteak beste, biologian, gaixotasunen prozesuak hobeto ulertzeko; estatistikan, datuak modu eraginkorrean erabiltzeko eta ondorio egokiak ateratzeko; gizarte zientzietan, hurbileko eta urritiko arrazoiak hobeto ulertzeko; eta injenieritzan, esposizioaren ebaluazioa egiteko.