Gela (Sizilia): berrikuspenen arteko aldeak

Hiri zaharraren lekuari buruz luze eztabaidatu da. Alikata, Salso ibaiaren bokalean, proposaturiko lehenengo tokia izan da. Inskripzio bat aurkitu zen baina uste da hiriko hondarrak Fintiasenak direla. Orokorrean, onartu da Terranova modernoan zegoela, 30 km ekialderago, Fiume di Terranova ibaiaren bokalean. Terranovaren gorpuzkinak oraindik ikusgai daude; hala nola, tenpluarenak eta harresiarenak. Indusketetan objektu asko aurkitu dira (monetak edalontziak...). Gela izena, ''psela'' (hotz) [[Sikuloak|sikuloar]] hitzatik dator, latinezko ''gelu'' (izotz) hitzekin lotuta. Gelu ibaia jainkotzat hartuta zegoen eta hiriko monetetan giza-buru bat agertzen da ''Sosipoais'' izenburuarekin. Oso emankorra den Gelako lurraldea, oso emankorra, mendebaldera hedatzen zen. Gatza ere lortzen zen, garai hartako oso produktu preziatua. [[Agrigento]]rekin muga [[Salso ibaia|Himera ibaia]] zen. Barrualdera, 35 km luzatzen zen. [[Antoninoren Ibilbidea|Itinerarioek]] oraindik toki bat aipatzen dute ''Gelasium Philosophianis'' izenarekin (gaurko Piazza), lurraldearen muga markatzen zuena. Hiri honetan [[GelakoApolodoro ApolodoroGelakoa]] jaio zen, poeta komikoa. Hau izan zen [[Eskilo]]ren bizilekua Atenastik kanporatuta izan zenean eta istripuz hil zena K.a. 456an. [[Pausanias (geografoa)|Pausaniasen]] arabera, hiriarenhiriako altxorra [[Olinpia]]n gordeta zegoen eta [[Dedalo]]k egin zituela hiriko zenbait estatuak, baina jadanik desagertuta zeudeladesagerturik. [[Apolo]]ren estatua erraldoia kartagotarrek eraman zuten K.a. 405ean eta [[Tiro]]ra bidali zuten. Han zegoen [[Alexandro Handia]] [[fenizia]]r hirian sartu zenean.

* (in) [https://www.ancient.eu/Gela/. Piccolo, Salvatore. ''Gela.'' Ancient History Encyclopedia. December 20, 2017.] 2020.08.13an kontsultaturik.