Jose Maria Iparragirre: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
No edit summary |
|||
1. lerroa:
{{HezkuntzaPrograma|Literatura}}
{{Biografia_infotaula_automatikoa}}
'''Jose Maria Iparragirre Balerdi''' ([[Urretxu]], [[Gipuzkoa]], [[1820]]ko [[abuztuaren 12]]a – [[Itsaso (Gipuzkoa)|Itsaso]], Gipuzkoa, [[1881]]eko [[apirilaren 6]]a) [[olerkari]]a, [[euskal abeslari]] eta [[musikagile]]a izan zen, "nazio olerkigile"tzat hartua. Hark sortuak dira, besteak beste, ''[[Gernikako arbola (abestia)|Gernikako Arbola]]'' eta ''[[Agur Euskal Herriari (abestia)|Agur Euskalerria]]'' kantuak. Musikaren eta poesiaren ikuspegitik haren lanak berritzaileak eta sakonak izan ez baziren ere, sentimenduen aldetik Iparragirrek eragin itzela izan du euskal kulturan, [[Polonia]]n [[Adam Mickiewicz]]ek eta [[Italia]]n [[Alessandro Manzoni]]k izandakoaren antzekoa.
Haren bizitzako 60 urtean izan zituen Euskal Herriak bere historiako eraldaketa garrantzitsuenetariko batzuk. Eraldaketa horiek [[Antzinako Erregimena|Erregimen Zaharraren]] krisialdiarekin hasten dira, gero krisi horren ondorioz [[karlistaldiak]] etorri ziren, eta Iparragirreren bizitzaren hondarrean [[Industrializazioa Euskal Herrian|Euskal Herriko industrializazioa]] izan zen. Arteari dagokionez, [[Erromantizismo]]aren arrakasta garaian bizi izan zen Iparragirre, eta horrek haren estiloan eragin nabarmena izango zuen, gizabanakoaren errealizazio pertsonalerako eta askatasun kolektiborako sentimendua eta irrika indartuta. Hori islatuta ageri da Jose Maria Iparragirreren jarduera guztietan, hala nola haren olerki eta abestietan. [[Bertsolari]]tza zaharrean Euskal Herriko Erromantizismo artistikoaren pertsonaiarik nabarmenena da, eta haren ''[[Gernikako Arbola]]'' ereserkia euskaldunen nortasun ikur bilakatu da.<ref name=euskonews&media
| |||