Catania: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
172. lerroa:
 
=== Erdi Aroa ===
[[Erromatar Inperioa]] erortzean, Catania, [[Genseriko|Genserikoren]] [[Bandaloen Erresuma|bandaloek]] arpilatu zuten K.o. 440-441ean. Geroago, Sizilia [[ostrogodo]]ek konkistatu zuten VI. mendean; horien errege [[Teodoriko Handia|Teodorikok]] hiriko harresiak berreraikitzeko agindua eman zuen, eta horretarako, [[anfiteatro]] erromatarreko harriak erabili zituzten. [[Erresuma Ostrogotikoa|Ostrogodoen]] mendeko aro baten ondoren, 535ean, [[Bizantziar Inperioa|Ekialdeko Erromatar Inperioak]] birkonkistatua izan zen, (550-555. urteen artean) eta IX. mendera arte iraun zuen. Uharteko gobernadore bizantziarraren egoitza izanbihurtu zen.
 
Catania, Siziliako [[Aglabtar leinua|emirerri islamiarraren]] pean egon zen 1072 arte, [[Roger I.a Siziliakoa|Roger I.a]] Siziliakoaren normandiarren eskuetan erori zeneanerortzean. Ondoren, hiria, konde bakar batek gobernatu zuen. 1194-1197an, soldadu alemaniarrek hiria arpilatu zuten [[Henrike VI.a Germaniako Erromatar Inperio Santukoa|Henrike VI.a]] enperadoreak uharteaSizilia konkistatu zuenean. [[Normandiar|Normandiarrek]] apezpikutegi egoitza bihurtu zuten, [[Urbano II.a]] aita santuaren onarpenarekin. 1232an, Catania [[Frederiko II.a Siziliakoa|Frederiko II.a]]<nowiki/>ren aurka matxinatu zen, nork, beranduago, gaztelu erraldoi bat eraiki zuenbaitzuen, [[Castello Ursino]], eta Catania ere errege [[suabia (eskualde historikoa)|suabiarren]] gorte ibiltariaren egoitzetako bat izan zenizaean, gotzainen domeinua amaituzamaitu zen.
 
[[Hohenstaufen dinastia|Hohenstaufen]] dinastiaren amaieran [[Anjou]]tarrek indarrez hartu zuten hiria. Hiriko jendearekin izan zituzten gehiegikerien ondorioz, [[Siziliar bezperak]] izenaz ezagutzen den matxinada sortu zen.
 
Catania, Siziliar bezperen matxinadaren gune nagusietako bat izan zen (1282) [[Anjou|Anjouko Etxearen]] aurka, eta [[Petri III.a Aragoikoa|Petri I.a Aragoiko]]<ref group="oh">[[Petri III.a Aragoikoa]]ren emaztea Catanian jaioa zelako</ref> errege berriaren koroatzearen egoitza izan zen. XIV. mendean garrantzia gehiago izan zuen aragoiarrek Parlamentu eta errege egoitza gisa aukeratua izan zenean. Hemen, sinatu zen bake itun bat 1347an, aragoiar eta angebarrenanjuotarren arteko [[Siziliar Besperen Gerra|Bezperetako gerra]] luzeari amaiera eman zion bake ituna sinatu zenziona. Cataniak bere hiriburu paperaizatearen kategoria galdu zuen XV. mendearen hasieran, Sizilia [[Aragoiko Koroa|Aragoiko Koroaren]] kide bihurtu zenean, eta berebaina jatorrizko autonomia eta pribilegioak mantendu zituen, bereziki 1282 eta 1410 bitartean.1282an, aragoitarren eskuetara pasatzean, Trinakriako erresumaren hiriburu bihurtu zen [[Martin II.a Siziliakoa|Martin II]].a Siziliakoa hil zen arte. Trinakriako erresuma desagertu ondoren, Siziliak independentzia galdu eta espainiarren, saboiarren eta [[Borboi leinua|borboien]] mende erori zen.
 
1434an [[Alfontso V.a Aragoikoa|Alfontso V.a]]<nowiki/>k ''[[Cataniako Unibertsitatea|Siciliae Studium Generale]]'' sortu zuen, uharteko unibertsitaterik zaharrena.