12:08, 27 uztaila 2020ko berrikusketa aldatu Jr.etxebarria (eztabaida \| ekarpenak) 1.165 edits Tesgua osatzen eta zuzentzen ari naiz. Etiketa: Ikusizko edizioa ← Aurreko ezberdintasuna		09:59, 28 uztaila 2020ko berrikusketa aldatu desegin Jr.etxebarria (eztabaida \| ekarpenak) 1.165 edits testua osatzen ari naiz. Etiketa: Ikusizko edizioa Hurrengo ezberdintasuna →
45. lerroa: ==== Fermioiak ==== ~~Materia~~[[Fermioi]]<nowiki/>ak materia-partikulak direla esan dezakegu, horien bidez osaturik baitaude elkarrakzioak jasaten ditu partikula materiadunak; materiaren osagaiak direla esan dezakegu. ===== Quarkak ===== [[Fitxategi:Murray Gell-Mann.jpg~~\|ezkerrera~~\|thumb\|~~139x139px~~146x146px\|Murray Gell-Mann.\|alt=]] ~~Materiaren~~[[Quark\|Quarkak]] materiaren funtsezko osagaiak dira, leptoiekin batera. Are gehiago, quarkak dira lau funtsezko elkarrekintzak eragina jasaten duten partikula bakarrak. Masari eta tamainari dagokionez gluoien antzekoak dira. Quark guztien spina ½ baliokoa da; hargatik dira fermioiak.<ref>{{erreferentzia\|izena=https://zthiztegia.elhuyar.eus/terminoa/es/quark\|abizena=Zientzia eta Teknologiaren Hiztegi Entziklopedikoa\|urtea=\|izenburua=\|argitaletxea=\|orrialdea=\|orrialdeak=\|ISBN=\|hizkuntza=eu}}</ref> Quarken ereduaren bitartez, azpiegitura duten [[barioi]]<nowiki/>ak eta [[mesoi]]<nowiki/>ak (edo, beste hitzetan esanda, [[hadroi]]<nowiki/>en multzo osoa) era sinplean deskribatzen dira, quarkak eta horien arteko elkarrekintzak erabiliz. [[Murray Gell-Mann]]-ek eta George Zweigek, nork bere aldetik, proposatu zuten quarken eredua 1964. urtean. ===== Leptoiak ===== [[Leptoi\|Leptoiak]] fermioien familiako oinarrizko partikulen familia baten parte dira. Quark-ak bezala, fermioiak dira, baina, quarkak ez bezala, ez dute elkarrekintza bortitzik jasaten. Leptoiek ez dute [[Hadroi\|karga hadronikorik]] edo kolorezkorik. Sei motatako leptoi existitzen dira, eta bakoitzak bere [[antipartikula]] du: [[Elektroi\|elektroia]], [[Muoi\|muoia]], [[Tau (partikula)\|tau]]<nowiki/>a eta horietako bakoitzari lotutako hiru [[neutrino]]. Elektroiak, muoiak, eta tauak karga elektrikoa dute eta <math>\pm1/2</math> balioko spina dute; neutrinoek ez dute kargarik eta <math>1/2</math> balioko spina dute. ==== Bosoiak ==== Bosoien familiak oinarrizko partikula hauek ditu: [[Fotoi\|fotoiak]], [[Gluoi\|gluoiak]], Z eta W bosoiak, berriki aurkitutako [[Higgs bosoi\|Higgs bosoia]] eta [[Grabitoi\|grabitoia]] (hipotesi modura proposatua), baita partikula konposatuak ere (deuterioa, helioa 4 edo beruna bezalako masa uniformeko soinuak eta nukleoak). === Elkarrekintza ahularen azalpena eredu estandarrean ===

Elkarrekintza nuklear ahul: berrikuspenen arteko aldeak