18:59, 1 uztaila 2020ko berrikusketa aldatu Xirkan (eztabaida \| ekarpenak) 42.217 edits No edit summary ← Aurreko ezberdintasuna		23:51, 1 uztaila 2020ko berrikusketa aldatu desegin Xirkan (eztabaida \| ekarpenak) 42.217 edits No edit summary Hurrengo ezberdintasuna →
20. lerroa: [[Giltzurrun]]ek jariatzen duten [[eritropoietina]] hormonak erregulatzen du globulu gorrien ekoizpenaren eta suntsiketaren arteko oreka.<ref name="olivares"/> Ehunetan oxigenoaren presioa jaisten denean, eritropoietina sortzen dute giltzurrunek. Eritropoietina tasa haztearen ondorioz, eritroblastoen kopurua handitzen da eta, zenbait egunen buruan, erretikulozitoak ugaritu egiten dira odolean. Eritropoietinaren aurrean horrela erantzuteko, hezur-muinak ongi egon behar du, hau da, eritroblastoek eta bere aitzindariek normaltasunez ugaltzeko eta bereizteko gai izan behar dute. Giza zelula guztiekin gertatzen den bezala, eritroblastoak ugaltzeko beharrezkoa da [[DNA]]ren sintesia eta, beraz, plasmak nahiko [[azido foliko]] eta [[B12 bitamina]] izatea. Eritroblastoen ugaltzeak hemoglobinaren sintesia dakar berekin.<ref name="lur2">{{erreferentzia \| izena = \| abizena = \| url= https://www.euskara.euskadi.eus/r59-lurcontd/eu/contenidos/termino/_c00335/eu_a_3354/a3354.html \|izenburua = Anemia \| argitaletxea = Lur Hiztegi Entziklopedikoa, CC-BY 3.0, euskara.euskadi.eus \|sartze-data=2020-7-1}}</ref> == ~~Patologia~~Patologiak == Globulo gorriei lotutako gaitz hematologiko nagusiak hauek dira: * [[Anemia]] odolak oxigenoa garraiatzeko duen gaitasuna murriztea da. * [[Anemia]] ** [[Anemia ferropeniko]]a, burdin-urritasunaren ondorioz sortzen dena. Denetan ohikoena da.<ref>{{erreferentzia \| egilea = Gómez Zorita, Saioa, Martínez Sanz, Jose M., Urdampilleta Otegui, Aritz \| url= http://www.eusko-ikaskuntza.eus/PDFAnlt/osasunaz/11/11063081.pdf \|izenburua = Anemia ferropenikoa: prebalentzia,etiologia eta ondorioak \| argitaletxea = ''Osasunaz'', 2010, eusko-ikaskuntza.eus \|sartze-data=2020-7-1}}</ref> Odola galtzeagatik gertatzen da, edo elikaduran burdinarik hartzen ez delako.<ref name="lur2"/> * [[Hemolisi]]a ** [[Anemia faltziforme]]a, herentzia-gaixotasuna, hematietan hemoglobina ez-normal bat, S hemoglobina, dagoelako.<ref>{{erreferentzia \| egilea = \| url= https://zthiztegia.elhuyar.eus/terminoa/eu/anemia%20pernizioso \|izenburua = Anemia faltziforme \| argitaletxea = ''Zientzia eta Teknologiaren Hiztegi Entziklopedikoa", Creative Commons Aitortu-PartekatuBerdin 4.0, zthiztegia.elhuyar.eus \|sartze-data=2020-7-1}}</ref> * [[Polizitemia]] ** [[Talasemia]], anemia hereditarioa, [[anemia hemolitiko\|hemolitikoa]], Mediterraneoko lurraldeetan ([[Italia]]n, [[Grezia]]n) edo lurralde horietako jatorria duten pertsonetan sortzen dena.<ref>{{erreferentzia \| egilea = \| url= https://zthiztegia.elhuyar.eus/terminoa/eu/talasemia\|izenburua = Talasemia \| argitaletxea = ''Zientzia eta Teknologiaren Hiztegi Entziklopedikoa", Creative Commons Aitortu-PartekatuBerdin 4.0, zthiztegia.elhuyar.eus \|sartze-data=2020-7-1}}</ref> * Zenbait [[mikroangiopatia\|gaixotasun mikroangiopatiko]]▼ [[Esferozitosi hereditario]]a. [[Anemia pernizioso]]a, gaixotasun larri, kroniko eta progresiboa da, [[B12 bitamina]] xurgatzeko ezintasuna ezaugarri duena.<ref>{{erreferentzia \| egilea = \| url= https://zthiztegia.elhuyar.eus/terminoa/eu/anemia \|izenburua = Anemia pernizioso \| argitaletxea = ''Zientzia eta Teknologiaren Hiztegi Entziklopedikoa", Creative Commons Aitortu-PartekatuBerdin 4.0, zthiztegia.elhuyar.eus \|sartze-data=2020-7-1}}</ref> ** [[Anemia aplasiko]]a, hezur-muinaren funtzionamendu okerraren ondorioz sortzen dena. * [[Hemolisi]]a, eritrozitoen gehiegizko galera da. Zenbait arrazoirengatik gertatzen ahal da, eta [[anemia hemolitiko]]a sor daiteke haren ondorioz. * [[Polizitemia]] gehiegizko eritrozito kontzentrazioa da. ▲* Zenbait [[mikroangiopatia\|gaixotasun mikroangiopatiko]]. == Erreferentziak ==

Globulu gorri: berrikuspenen arteko aldeak