Globulu gorri: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Xirkan (eztabaida | ekarpenak)
tNo edit summary
Xirkan (eztabaida | ekarpenak)
No edit summary
1. lerroa:
{{Anatomia infotaula}}
'''Globulu gorria''', '''hematiea''' edo '''eritrozitoa''' [[odol]]-zelula mota bat da, denetan ugariena, [[oxigeno]]a organismoko zeluletara garraiatzeaz arduratzen dena. [[Ugaztun]] gehienenak biribilak, zapalak eta nukleorik gabeak dira. [[Hegazti]], [[narrasti]], [[anfibio]] eta [[arrain]]enek, berriz, forma eliptikoa dute eta nukleodunak dira. [[Jan Swammerdam]] [[herbehereak|herbeheretarrak]] deskribatu zituen lehen aldiz, [[1658]]an.
 
Giza-hematien diametroa 7 mikrakoa da, eta lodiera 2 mikrakoa. Kopuru normala 4-6 milioi/mm<sup>3</sup> da, baina asko aldatzen da baldintza fisiologikoekinfisiologikoen eta egoera patologikoekinpatologikoen arabera. Gorriak dira barnean duten [[hemoglobina]]ri esker. [[Hezur-muin]] gorrian eratzen dira, eta 120 bat eguneko bizia dute. [[Jan Swammerdam]] [[herbehereak|herbeheretarrak]] [[1658]]an deskribatu zituen zelula hauek lehen aldiz, [[mikroskopio]]aren bidez.
 
== Egitura ==
Ugaztunen eritrozitoak oso zelula txikiak dira, biribilak, eta ahurrak alde bietan; 7-8 mikrako diametroa dute, eta 1-2 mikra lodi dira, lodiagoak ertzean erdialdean baino. Beste ornodunenak, aldiz, eliptikoak eta nukleodunak dira. Zelula elastikoak dira; tolestu edo bihurritu egiten dira [[odol hodi]] estuetatik igaro ahal izateko.<ref name="lur">{{erreferentzia | izena = | abizena = | url= https://www.euskara.euskadi.eus/r59-luredir/eu/contenidos/articulo/c1601/eu_d1601080/1601080.html |izenburua = Odola | argitaletxea = Lur Entziklopedia Tematikoa, CC-BY 3.0, euskara.euskadi.eus |sartze-data=2020-6-30}}</ref> Gizakiengan odoleko milimetro kubo batean dagoen hematie kopurua desberdina da sexuaren arabera: emakumeek 4,5-5 milioi/mm<sup>3</sup> izan ohi dute, eta gizonezkoek 5-5,5 milioi/mm<sup>3</sup>.<ref name="olivares">{{erreferentzia | izena = María José| abizena = Olivares | url= http://klasikoa.eimakatalogoa.eus/objetos/Odola.pdf |izenburua = Odola, linfa-sistema eta immunitate-sistema | argitaletxea = Lanbide ekimena, klasikoa.eimakatalogoa.eus |sartze-data=2020-6-30}}</ref>
 
== Patologia ==
Eritrozitoen gabeziakurritasunak [[anemia]] dakarizena du, eta gehiegizko kopuruak [[eritrozitosi]]a (edo [[eritrozitosi|polizitemia]]).
 
== Erreferentziak ==