Kultura Intereseko Ondasun (Espainia): berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
2. lerroa:
== Kultura-ondasunak Euskal Autonomia Erkidegoan ==
Euskal Autonomia Erkidegoko Kultura Ondareari buruzko 7/1990 legeak<ref>[http://www.euskadi.net/cgi-bin/salto2.exe?/cgi-bin_k54/ver_e?CMD=VERDOC&BASE=B03G&DOCN=000014986&CONF=bopv_e.cnf Euskal Autonomia Erkidegoko Kultura Ondareari buruzko legea.]</ref> ondarearen hiru sailkapen mota bereizten ditu:▼
=== Lege zaharra ===
▲Euskal Autonomia Erkidegoko Kultura Ondareari buruzko 7/1990 legeak<ref>[http://www.euskadi.net/cgi-bin/salto2.exe?/cgi-bin_k54/ver_e?CMD=VERDOC&BASE=B03G&DOCN=000014986&CONF=bopv_e.cnf Euskal Autonomia Erkidegoko Kultura Ondareari buruzko legea.]</ref> ondarearen hiru sailkapen mota bereizten
# [[Monumentu]]a: honelakotzat, bana-banan hartuta, nolabaiteko kultura-interesa duten ondasun higigarri zein higiezineko guztiak jotzen dira.
# Monumentu multzoa: honelakotzat, kultura-batasuna osatzen duten ondasun higigarri zein higiezineko multzo guztiak jotzen dira.
# Kulturagunea:<ref>Legean «kultur gunea» jartzen du, baina geroztik Euskaltzaindiak hitz elkarketarako emandako arauak dio ''-gune'' atzizkia lotuta idaztekoa dela hor.</ref> honelakotzat, iraganeko izan eta Euskal Herriaren kultura eta bizikera-adierazgarri nabariei atxikiriko toki, ekintza, sorkuntza, sinesmen, tradizio eta gertakariek osatutakoa jotzen da.
Aipatutako legeak, halaber, bi babes-maila nagusi ezar
=== Egungo legea ===
Euskal Autonomia Erkidegoak lege berria argitaratu zuen 2019an: 6/2019 LEGEA, maiatzaren 9koa, Euskal Kultura Ondarearena<ref>{{Erreferentzia|izena=|abizena=|urtea=2019|izenburua="Euskal Kultura ondareari buruzko Legea", EHAA|argitaletxea=Eusko Jaurlaritza|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=eu|data=2017-03-28|url=https://www.euskadi.eus/eusko-jaurlaritza/-/lege-proiektua/22-euskal-kultura-ondareari-buruzko-legea/|aldizkaria=www.euskadi.eus|sartze-data=2020-06-29}}</ref>. Bertan hauen artean bereizten du : ondare higiezinak, higigarriak eta immaterialak.
Guztira, hamahiru kategoria desberdintzen ditu: sei, kulturako ondare higiezinen kasuan (monumentu-multzoa, eremu arkeologiko edo paleontologikoa, leku historikoa, kultura paisaia eta lorategi historikoa, eta kultur ibilbidea); bi, kulturako ondare higigarriei dagokienez (banakako ondare higigarria eta ondare higigarrien multzoa); eta bost, kulturako ondare immaterialen kasuan (kulturaren ahozko tradizioak eta adierazpideak, ikuskizunaren arteak, gizarte-ohiturak, errituak, jai-ekintzak, artisautzari lotutako jakintzak eta teknikak; elikatzeko moduak eta sukaldaritza sistemak). Horiek honela definitzen dira:
# Monumentua: giza jarduerak sortutako eraikina edo obra materiala, unitate berezia osatzen duena.
# Monumentu-multzoa: lege honetan babesten diren balioetako batzuk dituztelako kultura-unitate bat osatzen duten ondasun higiezinen multzoa, modu jarraituan zein ez-jarraituan; ez da nahitaezkoa izango osagai diren elementuek banaka garrantzirik edo kultura-baliorik izatea.
# Eremu arkeologikoa edo paleontologikoa: interesa duten aztarna arkeologiko edo paleonto-logiko egiaztatuak dituen gunea.
# Lorategi historikoa: gizakiak diseinatutako eta zedarritutako gunea, kultura- eta natura-balioak eta -berezitasunak dituena.
# Kultura-ibilbidea: biztanlegune, eskualde eta herrialde ezberdinen arteko truke eta elkarrizketarekin lotutako kultura-esanahia duen komunikazio-bidea.
# Kultura-espazioa: esanahi desberdinak, ukigarri zein ukiezinak, identifikatzen diren esparru naturala, lurrekoa, itsasertzekoa, ibaietakoa, landa gunekoa, hirigunekoa edo hiri-ingurukoa
Hiru babes-maila daude: oinarrizkoa, ertaina eta berezia. Bestalde, aurrekoko legearen arabera Euskal kultura-ondareko ondasun kalifikatuei edo inbentariatuei egiten zaizkien erreferentziak babes berezia eta babes ertaina duten ondasunei dagozkiela ulertzen da lege berri honekin.
* [[
* [[Zerrenda:Bizkaiko kultura ondasunak|Bizkaiko kultura ondasunak]]
* [[Zerrenda:Gipuzkoako kultura ondasunak|Gipuzkoako kultura ondasunak]]
== Kultura-ondasunak Nafarroako Foru Erkidegoan ==
25 ⟶ 41 lerroa:
Interes kulturaleko ondasun higiezinak honako kategoria hauetakoren batean sartuko dira:
# Monumentuak: arkitektura edo ingeniaritza obrak diren ondasun higiezinak dira, edo eskultura lan erraldoiak, betiere historia, etnologia, arte, zientzia edo gizarte ikuspegitik interesgarriak direnak.
# Multzo historikoa: kokapen-batasun jarraitu nahiz barreiatua osatzen duten ondasun higiezinen multzoa da, giza talde baten bilakabidearen adierazgarri den egitura fisiko batek baldintzatua, haren kulturaren lekukotasuna ematen duelako edo gizartearentzat erabilpen eta gozamen balioa osatzen duelako. Multzo historikoa da, halaber, ezaugarri horiek dituen edozein
# Leku Historikoa: leku edo paraje naturala da, balio historikoa duten antzinako gertaera edo oroitzapenei, kultur edo natur sorkuntzei edo gizakiaren obrei loturikoa.
# Esparru arkeologikoa: leku edo paraje naturala da, metodologia arkeologikoz azter daitezkeen ondasun higigarri edo higiezinak dituena, bai atera direnean bai ateratzeko daudenean, dela lur azalean, dela lurpean edo urpean.
| |||