Espainiako gripea: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Josu (eztabaida | ekarpenak)
No edit summary
Josu (eztabaida | ekarpenak)
No edit summary
6. lerroa:
Zientzialariek pandemia hau azaltzeko hainbat azalpen proposatu dituzte. Ikerketa batzuek proposatzen dute birusaren bariantea berez zela agresiboa. Ikerlari talde batek biktimen ehun izoztuetako laginak erabili zituen, [[birus]]a erreproduzitzea lortuz. Ikerketa horretan aurkitu zuten [[infekzio]]a animalietan ematen zenean, [[Arnas aparatu|arnas-aparatuaren]] akats orokorra ematen zela, eta gorputza hiltzen zela [[zitokina]] ekaitz baten ondorioz, hau da, gorputzaren gehiegizko [[Immunitate-sistema|erreakzio immunitarioaren]] ondorioz. Honek azal lezake agian bere ez ohiko izaera larria eta biktimen adin profila hain zehatza eta mugatua izatea, gazte helduek sistema immune sendoa baitute, [[heriotza]] tasa baxuago zuten profiletan (haur eta adinekoak) ahulagoa den bitartean<ref>{{Erreferentzia|izena=Barry, John M.,|abizena=1947-|izenburua=The great influenza : the epic story of the deadliest plague in history|argitaletxea=Viking|data=2004|url=https://www.worldcat.org/oclc/52853905|isbn=0670894737|pmc=52853905|sartze-data=2018-11-20}}</ref>.
 
Azken aldian egindako ikerketek jatorrizko txosten-medikuak hartu dituzte oinarri<ref>{{Erreferentzia|izena=W. G.|abizena=MacCALLUM|izenburua=PATHOLOGY OF THE PNEUMONIA FOLLOWING INFLUENZA|orrialdeak=720|hizkuntza=en|data=1919-03-08|url=https://doi.org/10.1001/jama.1919.02610100028012|aldizkaria=Journal of the American Medical Association|alea=10|zenbakia=72|issn=0002-9955|doi=10.1001/jama.1919.02610100028012|sartze-data=2018-11-20}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=E. F.|abizena=Hirsch|izenburua=An Epidemic of Pneumococcus Bronchopneumonia|orrialdeak=594–617|hizkuntza=en|abizena2=Mckinney|izena2=M.|data=1919-06-01|url=https://doi.org/10.1093/infdis/24.6.594|aldizkaria=Journal of Infectious Diseases|alea=6|zenbakia=24|issn=0022-1899|doi=10.1093/infdis/24.6.594|sartze-data=2018-11-20}}</ref>. Aurkitu dute infekzio biralabirusa ez zela izan beste gripe batzukbatzuena baino agresiboagoa[[Birulentzia|birulento]]agoa, baina epidemia emateko zirkunstantzia bereziak zeudela, batzuk [[Lehen Mundu Gerra|Lehen Mundu Gerrari]] lotuak, tartean [[elikadura]] eskasa, ospitaleak eta eremu medikuak gainezka, [[higiene]] eskasa... ondorioz, infekzio bakterianoa sortu zen, biktima gehienak hil zituena, normalki ohean hilzori egon ostean<ref>{{Erreferentzia|izena=John F.|abizena=Brundage|izenburua=What Really Happened during the 1918 Influenza Pandemic? The Importance of Bacterial Secondary Infections|orrialdeak=1717–1718|hizkuntza=en|abizena2=Shanks|izena2=G. Dennis|data=2007-12|url=http://jid.oxfordjournals.org/content/196/11/1717.full?ijkey=614ae92d129f5e88f0f43a56a558439b3a9f6a4b&keytype2=tf_ipsecsha|aldizkaria=The Journal of Infectious Diseases|alea=11|zenbakia=196|issn=0022-1899|doi=10.1086/522355|sartze-data=2018-11-20}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=David M.|abizena=Morens|izenburua=The 1918 Influenza Pandemic: Insights for the 21st Century|orrialdeak=1018–1028|hizkuntza=en|abizena2=Fauci|izena2=Anthony S.|data=2007-04|url=https://doi.org/10.1086/511989|aldizkaria=The Journal of Infectious Diseases|alea=7|zenbakia=195|issn=0022-1899|doi=10.1086/511989|sartze-data=2018-11-20}}</ref>. Garaiko datu medikuak ez dira nahikoak pandemiaren jatorri geografikoa identifikatzeko<ref name=":0" />. 1920ko hamarkadako [[Entzefalitis letargiko|entzefalitis letargikoaren]] agerpenean paper zuzena izan zuen<ref>{{Erreferentzia|izena=Joel A.|abizena=Vilensky|izenburua=Children and Encephalitis Lethargica: A Historical Review|orrialdeak=79–84|abizena2=Foley|abizena3=Gilman|izena2=Paul|izena3=Sid|data=2007-08|url=https://doi.org/10.1016/j.pediatrneurol.2007.04.012|aldizkaria=Pediatric Neurology|alea=2|zenbakia=37|issn=0887-8994|doi=10.1016/j.pediatrneurol.2007.04.012|sartze-data=2018-11-20}}</ref>.
 
== Historia ==