13:15, 14 martxoa 2020ko berrikusketa aldatu UnniMan (eztabaida \| ekarpenak) 719 edits tNo edit summary ← Aurreko ezberdintasuna		11:38, 7 ekaina 2020ko berrikusketa aldatu desegin Asier Iturralde Sarasola (eztabaida \| ekarpenak) 1.541 edits t →‎Kretazeoa: Errezife -> Arrezife Etiketa: Ikusizko edizioa Hurrengo ezberdintasuna →
45. lerroa: Arro guztian zehar eta orokorrean Mesozoikoan [[ofita]] ugari agertu ziren. [[Danimarka\|Daniarrean]] zehar egoera estentsiboa izan zen eta horregatik agertzen dira arroan zehar. Pirinioetan [[magma]] [[toleita\|toleitikoa]] agertzen da, Triasikoaren bukaeratik Jurasikoko [[Lias]] garairaino.<ref name="Canerot">J. Canérot, C. R. Geoscience 338 (2006). </ref> Garai honetan kareharrizko mazizoak sortu ziren, [[uharri\|~~errezifeen~~arrezifeen]] ondorioz askotan. Horietako batzuk [[Aralar]]ren ageri dira,<ref name=Aralar>[http://www.aralar-natura.org/lanak/AralarGeospeleo.pdf GALAN, C. ''Espeleologia física del Karst de Aralar.'']</ref> bai eta [[Euskal Herriko arkua\|Euskal Herriko arkuko]] mendietako batzuetan ere. Behe eta Jurasiko Ertainean klima beroa eta hezea izan zen, sedimentazio karetsua sakonera handitan emanez. Jurasikoaren bukaeran klima lehorragoa bilakatu zen eta kareharriaren sedimentazioa eten egin zen.<ref name=Abalos /> 66. lerroa: [[Kretazeoa]] da Euskal Herrian arroka bolumen handiena ematen duena. Kretazeoaren hasieratik [[Eozeno]]ra leku batzuetan 10.000 metro sedimentu metatu ziren eta beste batzuetan 2.000. Hau [[subsidentzia]] ezberdintasunengatik da, baina hala ere oso bolumen handia da.<ref name=Kretazeo>[http://www.minersoc.org/pages/Archive-CM/Volume_26/26-4-535.pdf J. AROSTEGUI, M.C. ZULUAGA, F. VELASCO, M. ORTEGA-HUERTAS eta F. NIETO ''DIAGENESIS OF THE CENTRAL BASQUECANTABRIAN BASIN (IBERIAN PENINSULA) BASED ON ILLITE-SMECTITE DISTRIBUTION''. Clay Minerals (1991) 26, 535-548]</ref> Garai honetan itsas-hondoak sakonera txikikoak ziren eta klima epela zegoen. [[Koral]] ~~errezife~~arrezife handiak sortu ziren ekialde-mendebalde norabidean. [[Kareharri]] [[urgoniar]] izenarekin ezagutzen dira eta horiek orain dela 120 milioi urte inguru hasi ziren sortzen. Kareharri urgoniarrak agertzen diren mendi nagusiak [[Aralar]], [[Aizkorri]], [[Hernio]], [[Izarraitz]], [[Anboto]], [[Gorbeia]], [[Udalatx\|Udalaitz]]... daude.<ref name=EH-Eusk /> Garai honen hasieran hegoaldean [[Iberia]]r kontinentea zegoen eta [[delta]] eta [[zingira]] ugari sortu ziren Euskal Herritik hegoaldera. [[Errioxako Autonomia Erkidegoa\|Errioxan]] [[dinosauro]] lorratzak aurkitu dira garai honetan. [[Araba]]ko [[Buradon-Gatzaga]] eta [[Urizaharra]]n mundu mailako garrantzia duten [[anbar]] ustiategiak aurkitu dira. Orain dela 120-130 milioi sortu ziren eta bi [[biotopo]] ezberdinen adierazgarri dira. Urizaharrakoa [[hondartza]] bateko ingurunea litzateke eta Buradon-Gatzagakoa lur-barnekoa.<ref name=Anbar>{{es}} [http://www.gara.net/paperezkoa/20070308/6906/es/Un/segundo/yacimiento/ambar/situa/Araba/puerta/Cretacico/Inferior «Un segundo yacimiento de ámbar sitúa a Araba como puerta del Cretácico Inferior»], ''Gara'', 2007-03-08.</ref>

Euskal Herriko geologia: berrikuspenen arteko aldeak