Lankide:Txikillana/Antonio Paoli: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
No edit summary |
No edit summary |
||
6. lerroa:
== Debuta ==
Amalia Napoleon Vergerrekin ikasten ari zen, Borbongo Isabelen laguntzarekin (Espainiako Alfonso XII erregearen arreba). 1884ean, Antoniorentzat Maria Cristina Austriakoaren babesa lortu zuen; hark emandako bi bekarekin, haurrak El Escorialeko erret monastegian ikasketak hasi zituen. Toledoko Akademia Militarrean sartu zen, 1892an graduatu zelarik. Erreginaren eskoltan zerbitzatu zuen, eta Alfonso XIII errege haurraren zaintzaile pertsonala izan zen. Antoniok kantu ikasketekin jarraitu zuen, eta 1897ean Milango La Scala antzokiko kantu akademian sartu zen. Debuta 1899ko apirilaren 26ean egin zuen, Gioacchino Rossiniren ''GilenTell'' operarekin, Parisen, prentsaren kritika onekin.<ref name=":0" /> Beste iturri batzuen arabera, 1895ean [[Bari|Bari-]]<nowiki/>n debutatu zuen.<ref name="MOPR" />
== Mundu mailako birak ==
15. lerroa:
1902-1903 artean Mascagni-k antolatutako [[Ameriketako Estatu Batuak|Estatu Batuetan]] eta [[Kanada|Kanadan]] egindako bira batean parte hartu zuen. Jarraian emanaldiak egin zituen [[Argentina]], [[Errusia]], [[Polonia]], [[Egipto]], [[Hungaria]], [[Belgika]], [[Kuba]], [[Txile]], [[Haiti]], [[Kolonbia]], [[Venezuela]], [[Brasil]], [[Kanada]] eta [[Ameriketako Estatu Batuak|Estatu Batuetan]].
1907ko irailaren 5ean, Paolik kantaldi pribatua eman zion Pio X aitasantuari Kapera Sixtinoan. Urte berean, Alemaniako Wilhelm II-ak Erret Kortearen Kantari izendatu zuen. Gainera, opera oso bat grabatu zuen lehen kantaria izan zen, Ruggiero Leoncavalloren ''Pagliacci'' obrarekin. Paoli lehen tenorea eta protagonista izan zen, eta grabaketa Milanen egin zuten, musikariak grabaketa-aretoaren atze aldean zeudela, kantariak gramofono aurrean zirkulu erdi bat osatuz, eta Paoli, bakarrik, gramofonotik 6 metrotara.
1908an Buenos Aireseko Teatro Colón berria inauguratzeko kontratatu zuten, eta lehen denboraldian parte hartu zuen [[Otelo (Verdi)|Otello]] eta [[Trobalaria (opera)|Il trovatore]] de [[Giuseppe Verdi|Verdi]] abestuz. Guztira hamar emanaldi egin zituen 1908ko uztailaren 18tik irailaren 6a.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Wayback Machine|data=2010-05-15|url=https://web.archive.org/web/20100515173454/http://www.operas-colon.com.ar/index1.htm|aldizkaria=web.archive.org|sartze-data=2020-06-04}}</ref>
Paolik mundu birekin jarraitu zuen: Grezia, Palestina, Polonia, Egipto, Espainia, Errusia, Hungaria, Belgika, Cuba, Chile, Haiti, Kolonbia, Venezuela, Brasil, Kanada, Estatu Batuak<ref name="MOPR">[http://www.musicofpuertorico.com/index.php/artists/antonio_paoli Music of Puerto Rico]</ref> eta Italia, bertan bizitzen geratu zelarik. 1910ean Milango La Scalako lehen tenorea izendatu zuten, artean munduko opera konpainiarik ospetsuena.
1912an, Franz Joseph Austria-Hungariako enperadoreak, protokoloa hautsiz, zutik jarri zen Paoli txalotzeko, Vienan ''Lohengrin'' kantatu zuenean.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Antonio Paoli – Fundación Nacional para la Cultura Popular {{!}} San Juan, Puerto Rico|hizkuntza=es|url=https://prpop.org/biografias/antonio-paoli/|aldizkaria=prpop.org|sartze-data=2020-06-04}}</ref>
== Boxeolari ==
33 ⟶ 35 lerroa:
1922an, Paoli eta arreba kantu irakasletzan eta opera ekoizten hasi ziren Puerto Ricon; [[San Juan de Puerto Rico|San Juan-en]] Otelo muntatu zuten. <ref name="MOPR" />
1923an itzuli zen Puerto Ricora. Artean Amalia arreba San Juango Santurce auzoan bizi zen, eta "Academia Paoli" kantu eskola
== Azken urteak ==
1934an, San Juaneko udal antzokia "The Paoli Theater" izendatu zuten, eta bizitza osorako pentsioa eman zioten. <ref name="MOPR" />▼
Lan faltarik ez izan arren, Paolik estuasun ekonomikoekin jarraitu zuen. Ia 1927 osoa New Yorken egin ostean, Puerto Ricora itzultzea erabaki zuen, arrebarekin bizitzera eta akademian ahots eskolak ematera; hurrengo urteetan hori izango zen bere jarduera nagusia. 1928an, Paolik taula gaineko azken emanaldia egin zuen: Otelo, osorik emana, San Juaneko Udal Antzokian (gaurko Tapia Antzokia).
1929an, Josephine emaztea hil zen. Urtebete geroago berriro ezkondu zen Adelaida Bonini (Rimini, Italiakoa), berak maitekiro "Adina" deitzen zuena.
▲
1942an bere azken kantaldia eman zuen, Amalia arrebaren heriotzaren urteurrenean, Santurce auzoko Universidad del Sagrado Corazón-eko kaperan. 1888tik ordura arte 1,725 emanaldi egin zituen (horietatik 575 Verdiren Otelorena egiten).
Paoli 1946ko abuztuaren 24an hil zen, San Juanen, prostatako minbiziz, eta Carolinako kanposantuan ehortzi zuten.
1983an '''Paoli Saria''' ezarri zen, eta bera bizi izandako etxea leku historikoen erregistro nazionalean sartu zuten.<ref>[http://casapaoli.org/ Casa Paoli]</ref> <ref>Rivera, J. (2008). La Pregunta es... Cantante Mega Estrella. ''Boricuazo Tu Orgullo Nacional''. Publicaciones Boricuazo Toa Alta, Puerto Rico 00953</ref> ▼
Hil eta denbora gutxira, Paoliren ametsetako bat egia bihurtu zen: Puerto Ricoko Musika Kontserbatorioa.
San Juan's Municipal Theater was also renamed Teatro Paoli in his honor in 1935. In recognition of his fame and talent, the government of Puerto Rico also awarded Paoli a pension in 1934.
== Ohoreak ==
[[Europa|Europan]] abeslari latinoamerikarrik ezagunena eta sarituena
*1911an, Alemaniako Wilhelm II Kaiserrak Reich-eko kammer sanger (ganbera kantaria).
San Juaneko "Centro de Bellas Artes"ean, "Antonio Paoli" aretoa dago, 1.883 eserlekurekin.
Caguas hirian "Escuela Libre de Música Antonio Paoli" izenekoa dago.
Ponce hirian, Puerto Ricoko Unibertsitate Interamerikarrean "''Teatro Paoli''" antzokia dago.
▲1983an
2005eko apirilaren 13an, Paoliren gorpuzkinak (eta Adina Bonini bigarren emaztearenak, 1978ko maiatzean hila) San Juaneko "Panteón Nacional Román Baldorioty de Castro" delakora aldatu zituzten, Gladys Nieves-ek eginiko bere estatua baten oinean ehortziz.<ref>{{Erreferentzia|izena=Fay|abizena=Fowlie-Flores|izenburua=Ponce, perla del sur: una bibliografia anotada|argitaletxea=Centro de Estudios Puertorriqueños, UPR-Ponce|hizkuntza=Spanish|abizena2=University of Puerto Rico (Ponce Campus)|abizena3=Centro de Estudios Puertorriqueños|data=1988|url=https://www.worldcat.org/title/ponce-perla-del-sur-una-bibliografia-anotada/oclc/19724063|pmc=19724063|sartze-data=2020-06-04}}</ref><ref>"Antonio Paoli: tenor de reyes y rey de los tenores." ''Patrimonio.'' Year 2 (January–June 1992) Issue 14. (Colegio Universitario Tecnológico de Ponce, CUTPO; Oficina Estatal de Preservacion Historica, OEPH).</ref>
2009ko urriaren 9an, AEB-etako gobernuak Ponceko etxea "U.S. National Register of Historic Places" delakoan sartu zuen.
▲* Espainiako armadaren Garaipen Gurutzea.
▲* Isabel Katolikoaren Gurutze Handia.
▲* Espainiako Erreginaren Gorteko ganbera kantaria.
▲* Espainiako Alfontso X.aren Gurutzea.
▲* Alfontso XIII erregeak Espainiako Seme Kutuna izendatua.
▲* Portugalgo Kristoren Komendadore Zalduna.
▲* Carlos I. Portugalgo erregearen ganbera kantaria.
▲* Bragançako Carlosek kondekoratua.
▲* San Maurizioko Gurutzea.
▲* Nikolas II. Errusiako Tsarraren ganbera kantaria.
▲* Franz Joseph austro-hungariar enperadorearen ganbera kantaria.
▲* Italiako errege Vittorio Emmanuellek Italiar Koroaren Zaldun izendatua.
▲* Vatikanoko Ohorezko Abeslaria, Pio X Aita Santuak izendatua.
== Erreferentziak ==
72 ⟶ 89 lerroa:
* {{Apurtutako esteka|[http://www.francoisnouvion.net/main/paolibookreview.html "Review of the Paoli Book" de Thomas Kaufman & Francois Nouvion]|http://www.francoisnouvion.net/main/paolibookreview.html}}
* [https://web.archive.org/web/20171019212043/http://historyofthetenor.com/page.php?28 Tenorearen historia]
*[[:en:Casa_Paoli|Casa Paoli]] museoa.
* [http://www.arkivmusic.com/classical/album.jsp?album_id=18397 Diskografia]
* <span>Leoncavallok zuzendutako</span> [[Pailazoak (opera)|I Pagliacciren]] [http://www.youtube.com/watch?v=qnFXJOg9Xxg grabaketaren] <span>laburpena</span>
| |||